Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Wspieranie osoby z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych/nietypowych

SPO.01. Udzielanie pomocy i organizacja wsparcia osobie niepełnosprawnej - Asystent osoby niepełnosprawnej 341201

SPO.03. Świadczenie usług opiekuńczo‑wspierających osobie podopiecznej - Opiekun w domu pomocy społecznej 341203

bg‑azure

Nie wszystko można zaplanować - sytuacje trudne w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej

GRA WCIELANIE SIĘ W ROLĘ

1
1
Instrukcja obsługi gry wcielanie się w rolę

Gra wcielanie się w rolę „Nie wszystko można zaplanować – sytuacje trudne w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej” rozpoczyna się ekranem startowym. Klikając przycisk Dalej, gracz przechodzi do opisu celów i zasad gry oraz wyboru postaci. Przechodzenie między tymi ekranami umożliwiają przyciski Wstecz i Dalej.

Każdy tekst oznaczony ikoną Włącz/wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.

Gra polega na wcielaniu się w rolę asystenta osoby niepełnosprawnej. Gracz towarzyszy osobie podopiecznej w różnych sytuacjach życia codziennego, w tym w sytuacjach trudnych. Zadaniem gracza jest podejmowanie odpowiednich decyzji i reagowanie w sytuacjach trudnych, z zachowaniem zasad etyki zawodowej i savoir‑vivre'u wobec osób z niepełnosprawnościami.

Gracz ma możliwość wybrania jednego z pięciu scenariuszy gry. Za prawidłowe przejście całej sytuacji otrzymuje 5 punktów, natomiast za każdą nieprawidłową decyzję, zachowanie lub odpowiedź traci 2 punkty. W każdej sytuacji gracz może popełnić jeden błąd. Aby ukończyć grę, należy poprawnie przejść wszystkie sytuacje.

Po wyborze postaci za pomocą przycisku Dalej gracz przechodzi do ekranu rozpoczynającego grę, zawierającego przycisk Start. Na początku gry przedstawiony jest opis sytuacji. Gracz podejmuje decyzję, jak powinien postąpić asystent osoby niepełnosprawnej, klikając wybrany tekst. Następnie pojawia się plansza informująca o udzieleniu prawidłowej lub nieprawidłowej odpowiedzi. Gracz przechodzi do kolejnego pytania, klikając przycisk Dalej.

Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania w danej sytuacji gracz przechodzi do ekranu podsumowującego etap, zawierającego następujące przyciski:

  • Podsumowanie – informacja o liczbie zdobytych punktów,

  • Spróbuj ponownie – umożliwia ponowną grę,

  • Wybór postaci – przejście do ekranu z wyborem osoby,

  • Dalej – przejście do ekranu z wyborem postaci (tylko w przypadku ukończenia etapu z wynikiem pozytywnym).

Na ekranie kończącym grę wyświetlana jest informacja o liczbie zdobytych punktów oraz przycisk Spróbuj ponownie, umożliwiający przejście do ekranu startowego.

RxSbwkgWsXpiT
Przyciski funkcyjne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R107JsWDmDwmA
Nie wszystko można zaplanować - sytuacje trudne w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie rozwiąż zadania.

Pan Marian ma 43 lata, jest osobą niewidomą. Pomimo swojej niepełnosprawności prowadzi aktywne życie zawodowe i towarzyskie. W pracy posługuje się komputerem wyposażonym w specjalistyczne oprogramowanie udźwiękawiające. Dzięki niemu może korzystać z zasobów Internetu, tworzyć swoje dokumenty i obsługiwać pocztę elektroniczną. Od kilku lat pan Marian starał się o psa przewodnika w jednej z fundacji. Spełnił wszystkie niezbędne wymagania i od dwóch miesięcy korzysta z pomocy Brysia, labradora, który został wyszkolony na psa przewodnika osób niewidomych. Pan Marian jest bardzo zadowolony z możliwości poruszania się z Brysiem po mieście. Pies informuje go o przeszkodach na drodze, wskazuje przejścia dla pieszych, schody, drzwi, wolne miejsca, na których można usiąść i tym podobne.

Dzisiaj pan Marian wybiera się do innego miasta na spotkanie. Pojedzie pociągiem razem z Brysiem. Nie zna miasta, do którego jedzie po raz pierwszy. Nigdy jeszcze nie podróżował pociągiem ze swoim psem przewodnikiem.

R1IihFDmgzNxz
Pan Marian poprosił Cię o wsparcie i asystowanie podczas podróży i pobytu w mieście. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Mówisz: Proszę powiedzieć, o której godzinie odjeżdża pociąg i gdzie się spotkamy, u pana w domu, czy na dworcu?, 2. Mówisz: Towarzystwo psa przewodnika jest wystarczające. Jeśli pies będzie panu asystował, to nie będę panu potrzebny.
RiJjjDMB27SQo
Spotykacie się na dworcu kolejowym, pół godziny przed odjazdem pociągu. Pies pana Mariana to czarny labrador, ma założone szorki i plakietkę informującą, że jest psem przewodnikiem. Za kilka minut podjedzie pociąg. Podchodzicie w kierunku peronu.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Idziesz obok pana Mariana, po przeciwnej stronie niż pies przewodnik., 2. Idziesz obok psa przewodnika, po jego drugiej stronie idzie pan Marian.
R1MWN9aVbO4Ez
Wsiadacie do pociągu i idziecie do przedziału, aby zająć zarezerwowane miejsca. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Wskazujesz panu Marianowi jego miejsce siedzące przez położenie jego dłoni na oparciu fotela., 2. Nie wskazujesz panu Marianowi miejsca, ma to zrobić pies przewodnik.
RtaflmJpcUz99
Do przedziału wchodzi młoda kobieta. Patrzy na Brysia i jest oburzona, że pies podróżuje bez kagańca. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Nie reagujesz, pan Marian sam powinien odpowiedzieć na uwagi skierowane pod jego adresem., 2. Tłumaczysz nieznajomej, że jest to pies przewodnik i nie potrzebuje kagańca.
R8GYeHLHZl3aH
Pan Marian tłumaczy, że psom przewodnikom nie zakłada się kagańca podczas podróżowania środkami transportu publicznego i że pies nikomu nie zagraża. Obok siadają młodzi ludzie z dwójką małych dzieci. Dzieci od razu zainteresowały się Brysiem. Podchodzą do niego, głaszczą i podają ciastko do zjedzenia. Pan Marian nie zorientował się, co się dzieje, bo było drobne zamieszanie i hałas.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Zwracasz się do dzieci i ich rodziców i tłumaczysz, że jest to pies przewodnik, który teraz pracuje i nie należy mu przeszkadzać i rozpraszać go., 2. Nie reagujesz. Pan Marian nie zorientował się co się dzieje, więc uważasz, że nic się nie stało.
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie rozwiąż zadania.

Od pół roku jesteś asystentem 25‑letniej pani Justyny, która jest osobą z niepełnosprawnością intelektualną. Pani Justyna porozumiewa się z innymi osobami wypowiadając pojedyncze słowa, ale znacie się na tyle długo, że świetnie rozumiesz jej komunikaty i wiesz, co chce ci przekazać. Prawie codziennie chodzicie na spacery do pobliskiego parku, gdzie znajduje się spory staw, po którym pływają kaczki, jest dużo drzew i w ciągu dnia przebywa niewiele osób.

Dzisiaj, jak co dzień, asystujesz pani Justynie podczas spaceru w parku. Najpierw przechadzacie się nad stawem. Jest tam budka z karmą dla kaczek. Pani Justyna bardzo lubi karmić kaczki, więc pobiera porcję karmy i rzuca ją delikatnie do wody. Przygląda się wam starsza pani, podchodzi, zaczyna zadawać pytania pani Justynie. Pyta, ile ma lat, jak ma na imię i co robi o tej porze w parku. Pani Justyna trochę się denerwuje, przestaje karmić kaczki, rzuca karmę na chodnik, ale nic nie odpowiada.

R1Cwgtao10yLs
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Wyjaśniasz nieznajomej, że pani Justyna nie posługuje się sprawnie mową i nie rozmawia z osobami, których nie zna., 2. Czujesz się niezręcznie. Łapiesz panią Justynę za rękę i szybko odchodzicie, aby nie słuchać pytań nieznajomej.
R19GP0tuWVc1R
Po kilku minutach pani Justyna zobaczyła, że jej ulubiona huśtawka jest pusta, więc poszła w jej kierunku i usiadła na krzesełku. Bardzo lubi się huśtać, widać, że sprawia jej to wielką przyjemność. Głośno się śmieje i pokrzykuje. Podchodzi do was kobieta z kilkuletnim synem, chwilę się przygląda, potem sadza dziecko na huśtawce obok i zaczyna mówić do pani Justyny. Zwraca się do niej pieszczotliwie, jak do małego dziecka.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Zwracasz grzecznie uwagę kobiecie, że mówi do dorosłej osoby i powinna mówić normalnie, a nie jak do dziecka., 2. Nie reagujesz, nie ma to dla ciebie znaczenia, ważne, że pani Justyna nie reaguje i huśta się dalej.
R1DCoJCIM4I47
Po pewnym czasie podchodzi do ciebie i pani Justyny mężczyzna w średnim wieku i stanowczo nalega, abyście opuściły park. Nie podoba mu się zachowanie pani Justyny, która pokrzykuje i głośno się śmieje.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Wyjaśniasz mężczyźnie, że pani Justyna zachowuje się nietypowo, inaczej niż większość osób w jej wieku, ale to nie jest powód, aby była źle traktowana i dyskryminowana., 2. Chwytasz panią Justynę za rękę i mówisz do niej, że musicie już iść do domu.
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie rozwiąż zadania.

Pan Krzysztof jest osobą głuchoniewidomą, ma zespól Ushera (choroba genetyczna, objawia się uszkodzeniem słuchu oraz wzroku). Dzięki aparatom słuchowym odbiera w niewielkim stopniu informacje dźwiękowe. Posiada także pewne możliwości wzrokowe, ale jego pole widzenia jest bardzo zawężone. W dzieciństwie słyszał na tyle dobrze, że nauczył się mówić i posługuje się mową w kontaktach z otoczeniem. Pan Krzysztof wybiera się za granicę i musi mieć aktualny paszport. Dzisiaj asystujesz mu podczas wizyty w urzędzie, gdzie ma zostać przygotowany dokument. 

Przyszliście pół godziny wcześniej przed umówioną wizytą w urzędzie. Usiedliście na krzesłach, czekając na swoją kolej, czyli na wyświetlenie odpowiedniego numeru na elektronicznej tablicy. Małżeństwo stojące obok zaczęło dopytywać cię, po co osobie, która jest głuchoniewidoma paszport.

RoO19TUNJOAAA
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Instruujesz nieznajomych, że mogą sami zapytać pana Krzysztofa, muszą jedynie mówić wyraźnie do mikrofonu, który ma zawieszony na szyi., 2. Tłumaczysz nieznajomym, że pan Krzysztof wybiera się do Kanady, gdzie ma rodzinę, która zaprosiła go na święta.
R1AdhdZSr9oEU
Po krótkiej rozmowie z panem Krzysztofem małżeństwo podeszło do okienka załatwić swoją sprawę. Numer, na który czekacie, nadal nie pojawia się na wyświetlaczu.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Informujesz na bieżąco pana Krzysztofa, jaki numer jest na wyświetlaczu., 2. Wychodzisz na chwilę z urzędu, aby zadzwonić. Pan Krzysztof posługuje się wzrokiem i słuchem, powinien poradzić sobie sam.
RiTqpLhEL8Aay
Podchodzicie do stanowiska obsługi klienta. Zaznacz, w jaki sposób wskazujesz krzesło, na którym może usiąść pan Krzysztof. Możliwe odpowiedzi: 1. Poprzez położenie dłoni na oparciu krzesła., 2. Poprzez odsunięcie krzesła i poczekanie, aż pan Krzysztof na nim usiądzie.
R1U2DSAhSNHKz
Urzędnik zaczyna obsługiwać pana Krzysztofa, ale cały czas zwraca się w twoją stronę i mówi do ciebie, abyś przekazywał informacje.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Prosisz, aby urzędnik zwracał się bezpośrednio do pana Krzysztofa, używając mikrofonu., 2. Przekazujesz wszystkie informacje panu Krzysztofowi, jesteś jego asystentem, ale zarazem przewodnikiem i tłumaczem.
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie rozwiąż zadania.

Pani Jolanta ma 25 lat i jest osobą słabowidzącą. Swoją karierę zawodową wiąże ze znajomością języków obcych, chciałaby zostać tłumaczką. Zna dobrze język hiszpański i postanowiła zapisać się na intensywny kurs języka hiszpańskiego dla tłumaczy. Dzisiaj asystujesz jej podczas drogi do szkoły językowej i wizyty w sekretariacie, gdzie można zapisać się na kurs. Pani Jolanta widzi tylko na jedno oko w bardzo ograniczonym zakresie. Ma spore ubytki pola widzenia zwłaszcza w centralnej części i w związku z tym czytając i pisząc posługuje się głównie komputerem z oprogramowaniem udźwiękawiającym. Do chodzenia po mieście używa białej laski.

R1YIpf8oxW4Aa
Pani Jolanta zwróciła się do ciebie o wsparcie podczas podróży do szkoły językowej, jedzie tam po raz pierwszy i nie zna drogi oraz budynku szkoły. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Ustalasz z panią Jolantą miejsce spotkania i godzinę., 2. Proponujesz, abyście spotkali się przed budynkiem szkoły językowej, bo mieszkasz w pobliżu i tak będzie ci wygodniej.
R1KGVAgFEXowo
Idziecie w kierunku budynku szkoły językowej. Zaznacz o czym rozmawiacie. Możliwe odpowiedzi: 1. PIdąc, opowiadasz o wszystkim, co spotykacie po drodze i co mogłoby być istotne dla pani Jolanty, jak będzie chodziła tą trasą sama., 2. Jesteś przewodnikiem pani Jolanty, prowadzisz ją w określone miejsce, rozmawiacie o jej planach zawodowych.
R1NecePPIVhfV
Doszliście do budynku szkoły językowej. Dokładnie opisujesz, gdzie znajduje się wejście i wchodzicie do środka. W recepcji portier pyta, w jakiej przyszliście sprawie.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Czekasz, aż Pani Jolanta spyta, gdzie można zapisać się na kurs., 2. Informujesz portiera, że szukacie sekretariatu, gdzie można zapisać się na kurs.
RmLmGJxu3aeuM
Wsiadacie do windy, aby pojechać na trzecie piętro, widzisz, że przyciski w windzie są ubrajlowione. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Czekasz, aż pani Jolanta sama wybierze odpowiedni przycisk i go naciśnie., 2. Naciskasz przycisk z numerem trzy. Dzisiaj asystujesz pani Jolancie i to należy do twoich obowiązków.
RbxTgVd2lPkEF
Wchodzicie do pomieszczenia, gdzie wita was sekretarka. Pani Jolanta mówi, że jest zainteresowana zapisaniem się na kurs języka hiszpańskiego dla tłumaczy. Sekretarka zwraca się do ciebie omawiając wszystkie kwestie związane z zapisami.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Pani Jolanta prosi, aby rozmawiać bezpośrednio z nią, a ty stajesz z boku i nie włączasz się do rozmowy., 2. Kiwasz głową i przytakujesz. Przecież nie ma znaczenia do kogo mówi sekretarka.
R4Uj3TTI140Ne
Sekretarka ma wątpliwości, czy osoba słabowidząca poradzi sobie sama na kursie. Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Nie włączasz się do rozmowy., 2. Informujesz, że pani Jolanta sprawnie posługuje się komputerem i jeśli będzie otrzymywać materiały z wyprzedzeniem, nie będzie miała najmniejszych problemów.
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z poniższym opisem, a następnie rozwiąż zadania.

Pan Tomasz jest osobą niesłyszącą poruszającą się na wózku inwalidzkim. Ma 40 lat, mieszka sam i potrzebuje wsparcia asystenta podczas kontaktów z otoczeniem, wizyt u lekarza i podczas robienia zakupów. Niepełnosprawność sprzężona bardzo utrudnia mu wykonywanie wielu czynności, dlatego korzysta z twojego wsparcia kilka razy w tygodniu.

Porozumiewacie się językiem migowym oraz za pomocą SMS‑ów. Dzisiaj pan Tomasz poprosił cię o asystowanie mu podczas robienia zakupów w centrum handlowym.

Przemieszczacie się pomiędzy regałami sklepu spożywczego, pan Tomasz nie zawsze może sięgnąć po towar, który chciałby kupić. Zatrzymujecie się co jakiś czas, a pan Tomasz w języku migowym mówi ci, co chcę kupić.

R1RSzvn7EpqEH
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością. Możliwe odpowiedzi: 1. Wkładasz do koszyka artykuły wybrane przez pana Tomasza., 2. Jeśli uważasz, że coś jest niezdrowe, np. słodycze lub alkohol, starasz się wpłynąć na decyzje pana Tomasza, aby ich nie kupował.
RW8JCqU36b8No
Przy kasie pan Tomasz przekazuje ci informację w języku migowym, abyś poprosił kasjera o papierosy. Przekazujesz wiadomość kasjerowi, ale ten mówi, że papierosy są szkodliwe i nie zamierza podać paczki papierosów panu Tomaszowi.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Przekazujesz informację panu Tomaszowi w języku migowym., 2. Mówisz kasjerowi, że to ty decydujesz i ma podać paczkę papierosów.
R11DyRAEBZ7xW
Pan Tomasz bardzo się zdenerwował, ale po krótkiej wymianie zdań otrzymał wszystko, co zamierzał kupić i zapłacił za zakupy. W drodze powrotnej spotkaliście sąsiada pana Tomasza, który zaczął rozmowę.
Wskaż, jak prawidłowo zachować się w tej sytuacji jako asystent osoby z niepełnosprawnością.
Możliwe odpowiedzi: 1. Pośredniczysz w rozmowie jako tłumacz pana Tomasza., 2. Nie pośredniczysz w rozmowie między panem Tomaszem a sąsiadem, dzisiaj twoim zadaniem było tylko asystowanie w sklepie.

Powiązane ćwiczenia