RlyyXRNvp1faU
Sylwetki fotografujących osób.
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
RQDZ63FG26AS9
Sprawdź swoją wiedzę. Zastanów się, które pojęcia, spośród podanych poniżej, znasz, a które są Ci nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc.
Uwaga! Podczas pracy z materiałem zwróć szczególną uwagę na te określenia/terminy, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
spis

Spis treści

  1. Polscy fotograficy - animacja 3D

  2. Osobistości polskiej fotografii

  3. Młode pokolenie polskich fotografików

  4. Już wiesz

  5. Potrafisz

  6. Słownik

Podobnie jak w malarstwie i innych dziedzinach sztuki, również i fotografia ma swoich mistrzów. Warto zapoznać się z ich twórczością, aby wiedzieć co jest wartościowe i uczyć się od najlepszych.

link1

Polscy fotograficy - animacja 3D

W tej animacji poznasz nazwiska i przykładowe prace 6 znanych polskich fotografów. Z pomocą opcji „+” możesz przybliżyć fotografie, a po kliknięciu ciemnego pola pod obrazami zapoznasz się z informacją o autorach prac. Strzałka na czarnym polu w górnym rogu pozwoli Ci zamknąć powiększenie - wtedy możesz wybrać następną pracę. Opcja „i” pozwoli ci wyświetlić strony internetowe, gdzie dowiesz się więcej i zobaczysz dodatkowe zdjęcia,.

RXOPN6A7KONNP
Animacja przedstawia salę w wirtualnym muzeum, na ścianach wiszą obrazy przedstawiające 1. Jan Bułhak, Bałtyk 2. Zofia Rydet, zdjęcie z cyklu „Zapis socjologiczny 1978–1990” 3. Tadeusz Rolke, „Piotr Skrzynecki i Ewa Demarczyk”, 1966 4. Natalia LL, „Geografia twarzy 1”, 1964 5. Ryszard Horowitz, „Fake Dali”, 1970 6. Tomasz Tomaszewski, zdjęcie z cyklu „Rzut beretem”, 2007 Obrazy te opatrzone są następującymi opisami: 1. Jan Bułhak urodził się 6 października 1876 r. w Ostaszynie pod Nowogródkiem, zmarł 4 lutego 1950 r. w Giżycku. Ojciec polskiej fotografii. Współzałożyciel Związku Polskich Artystów Fotografów, posiadał legitymację nr 1. Znany z pięknych i nastrojowych fotografii Wilna, Wileńszczyzny, tzw. typów chłopskich i krajobrazów oraz Krakowa, Warszawy, Poznania, Lwowa, Lublina, Gdańska, Pomorza, Bałtyku. Większa część jego zdjęć spłonęła podczas II wojny światowej. Po wojnie dokumentował zniszczenia wojenne polskich miast., 2. Zofia Rydet urodziła się 5 maja 1911 r. w Stanisławowie, zmarła 24 sierpnia 1997 r. w Gliwicach. Należy do jednych z najwybitniejszych polskich fotografek. Znana przede wszystkim z monumentalnego cyklu „Zapis Socjologiczny”, w którym dokumentowała mieszkańców polskiej wsi w ich domach. Zdjęcia zostały wykonane w konwencji dziewiętnastowiecznej fotografii zakładowej. Inne znane cykle fotograficzne jej autorstwa to „Mały człowiek” o dzieciach, „Czas przemijania” na temat starości. Rydet słynęła z niesamowitego wyczucia i wrażliwości społecznej. Tworzyła również fotomontaże. 3. Tadeusz Rolke urodził się 24 maja 1929 r. w Warszawie. Jest prekursorem polskiej fotografii reportażowej. Fotografia dla niego to zapis momentu. Fotografował ruiny i odbudowę Warszawy, życie kulturalne, modę, osobistości kultury, Romów. W jednym ze swoich projektów odszukiwał miejsca, które kiedyś zamieszkiwali Żydzi, tym samym pokazuje pustkę po dawnych mieszkańcach. W latach 70. XX w. mieszkał w Hamburgu, gdzie współpracował z „Stern”, „Die Zeit”, „Der Spiegel”. W Hamburgu powstał jeden z jego najlepszych cykli fotograficznych „Fishmarkt” o targu rybnym. W stanie wojennym wrócił do Polski, dokumentował wystąpienia antykomunistyczne, przemiany w Polsce po 1989 r. 4. Natalia LL, właściwie Natalia Lach-Lachowicz, urodziła się 18 kwietnia 1937 r. w Żywcu. Zajmuje się malarstwem, grafiką, performance, filmem eksperymentalnym, wideo, instalacją, fotografią i rzeźbą. Tworzy w nurcie konceptualizmu, body-artu, foto-artu. Do jednych z jej najsłynniejszych cykli fotograficznych należy „Sztuka konsumpcyjna” i „Sztuka postkonsumpcyjna”. Artystkę interesuje zło, cierpienie, śmierć, ciało. Łączy tematy polityczne, feministyczne, erotyczne. 5. Ryszard Horowitz urodził 5 maja 1939 r. w Krakowie. Prekursor cyfrowego przetwarzania fotografii. Mieszka w Nowym Jorku, gdzie ukończył prestiżowy Pratt Institute na wydziale projektowania i grafiki reklamowej. Otworzył własne studio fotograficzne. Eksperymentuje z formą, technologią, stworzył swój własny, rozpoznawalny styl. Jego prace są kolażem marzeń sennych, symboli, obrazów. W pracy wykorzystuje retusz, wielokrotne naświetlanie kliszy w aparacie, przekładanie błony z aparatu do aparatu i kolejne naświetlania, a także manipulacje w ciemni. Później w swojej pracy zaczął wykorzystywać komputer. Sam o swojej twórczości mówi, że jest to połącznie galicyjskiego surrealizmu z amerykańskim szaleństwem. 6. Tomasz Tomaszewski urodził się 6 maja 1953 r. w Warszawie. Należy do grona najwybitniejszych polskich reportażystów. Współpracownik „National Geographic”, dla którego zrobił m.in. esej fotograficzny „Ostatni. Współcześni Żydzi polscy” z tekstem Małgorzaty Niezabitowskiej, który przyniósł mu międzynarodowe uznanie. Stworzył także m.in. : „Discovering America”, „Rzut beretem” o polskiej wsi, „Cyganie. Inni ludzie, tacy sami jak my”, „W centrum" o Centrum Zdrowia Dziecka. O swojej pracy mówi: Nie ma rzeczy, której nie można sfotografować. Pytanie tylko jak to zrobić, by nie obedrzeć swoich bohaterów z godności. Nie wyobrażam sobie sytuacji, w których miałbym kraść fotografie, robić zdjęcia wbrew komuś. Zadaję pytania, słucham ludzi, przyglądam się. Na końcu, kiedy już stanę się przezroczysty, wyciągam aparat i naciskam spust migawki. Myślę o sobie, że jestem listonoszem, że może zostawiam po sobie jakieś dobro? Nie jadę na zdjęcia, jadę opowiadać historię przy pomocy języka wizualnego, mnie interesuje tłumaczenie człowieka innemu człowiekowi.
Źródło: Kamila Gillmeister, domena publiczna.

Podsumujmy - oto sławne postacie polskiej fotografii: 

  • Jan Bułhak

  • Zofia Rydet

  • Tadeusz Rolke

  • Natalia LL (Lach‑Lachowicz)

  • Tomasz Tomaszewski

  • Ryszard Horowitz (czytaj: horowic)

wróć do spisu treści

link2

Osobistości polskiej fotografii - cechy twórczości i przykładowe prace

Jan Bułhak (1876‑1950) - nazywany ojcem polskiej fotografii. Filozof i teoretyk fotografii.  Jego twórczość uważana jest za część wspólnego dziedzictwa kulturowego Białorusi, Litwy i Polski.  Najbardziej znane jego zdjęcia dokumentują obraz powojennej Polski.

R10UFUSpGdH49
Jan Bułhak, Fotografia ulicy Marszałkowskiej róg Wilczej, Warszawa, 1945r.
Źródło: Pinterest, licencja: CC BY 3.0.

Zofia Rydet (1911‑1997) - polska artystka fotograf, znana przede wszystkim z fotografii przedstawiającej zwykłych ludzi, którzy w jej ujęciach urastają do rangi ludzi wyjątkowych ( cykle; „Czas przemijania” i „Mały człowiek”). Uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami.

R18pj9VAp28hC
Zofia Rydet, "Świat uczuć" 2017 r., Muzeum Narodowe w Szczecinie.
Źródło: ownetic.com, licencja: CC BY 3.0.

Tadeusz Rolke (1929‑2018) - prekursorprekursorprekursor polskiej fotografii reportażowej, starał się oddawać polską rzeczywistość i tworzyć fotografie, które przekazują ducha czasów. Współpracował z wieloma czasopismami w kraju i za granicą, był wykładowcą i praktykiem fotografii.

R1BJ2hvR8FSQL
Tadeusz Rolke, Fotografia reportażowa "Eustachy i Matylda" 1960 r.
Źródło: warszawa.wyborcza.pl, licencja: CC BY 3.0.

Natalia LL (1937‑2022) - za pomocą fotografii prezentuje cykl tzw. sztukę konsumpcyjną. Pokazuje postawę uznawania konsumpcjikonsumpcjonizmkonsumpcji za jakość życia, fotografuje twarze (często również swoją) objadające się przesadnie. Należała do Światowego Ruchu FeministycznegoRuch FeministycznyFeministycznego. Znana z cyklu fotografii „Narodziny według ciała” i „Sztuka konsumpcyjna” .

Ruch Feministyczny
R10lp7YN9bFS7
Natalia LL, Fotografia konsumpcyjna.
Źródło: nataliall.com, licencja: CC BY 3.0.

Tomasz Tomaszewski (ur. 1953r.) -  polski fotograf, twórca fotografii prasowych.  Współpracownik magazynu National GeographicNational Geographicmagazynu National Geographic (jego zdjęcia znalazły się w zbiorze najlepszych fotografii NG) oraz wielu innych, ważnych czasopism zagranicznych; Wykładowca fotografii w Polsce, USA, Niemczech i we Włoszech.

R6rODwamtOP8h
Tomasz Tomaszewski, Fotografia z cyklu "Rzut beretem".
Źródło: Flickr, licencja: CC BY 3.0.

Ryszard Horowitz [ czytaj: horowic] (ur. 1939 r.) -  wybitny polski fotograf, tworzący w USA, prekursorprekursorprekursor w dziedzinie cyfrowego przetwarzania zdjęćcyfrowe przetwarzanie fotografiicyfrowego przetwarzania zdjęć. Współzałożyciel amerykańskiego Stowarzyszenia Fotografików Reklamowych APA.

RfVNmYApKdwMP
Ryszard Horowitz , Fotografia cyfrowa "Ptaki", 1992 r.
Źródło: Pinterest, licencja: CC BY 3.0.

Jedną z osobistości polskiej fotografii była Zofia Nasierowska‑Majewska (1938‑2011), specjalizująca się w fotografii portretowej. Fotografowała znanych przedstawicieli polskiego świata kultury i sztuki, a jej prace charakteryzują się idealnym oświetleniem, co wraz z odpowiednią pozą, daje efekt idealizacji modela.idealizacja modelaidealizacji modela.

R5OX872H48DXL
Zofia Nasierowska - Majewska, Portret aktorki Krystyny Jandy, fotografia czarno- biała.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Dla zainteresowanych

O fotografii i jej autorach dowiedz się więcej na stronach internetowych:

  • https://www.swiatobrazu.pl

  • http://culture.pl

wróć do spisu treści

link3

Młode pokolenie polskich fotografików

Warto wspomnieć też o Tomaszu Gudzowatym (ur. 1971 r.), prawniku, który początkowo zajmował się zdjęciami przyrodniczymi, po czym przeniósł swoje zainteresowanie na reportaże społeczne. Obecnie poświęca się uchwyceniu sportowych emocji. Wielokrotnie nagradzany w konkursach World Press PhotoWord Press PhotoWorld Press Photo.

R15M7LA6A6MQ3
Tomasz Gudzowaty, „The Colony”[czytaj: de koleni], pol: "Kolonia"
Źródło: gudzowaty.com, licencja: CC BY-NC 3.0.

Szymon Brodziak (ur. 1979 r.) - polski fotograf wyróżniony jako najlepszy twórca fotografii czarno‑białej roku 2019 (wg serwisu internetowego OneEyeLand.com). Fotografuje kobiety, a inspirują go miejsca, w których realizuje swoje monochromatycznemonochromatycznymonochromatyczne wizje. Najmłodszy artysta i jedyny Polak, którego prace zostały wystawione w Muzeum Fotografii w Berlinie. Motto artystyczne Brodziaka brzmi: „Jesteś tym, co widzisz”.

monochromatyczny
RM1XM9PrsJVkS
Szymon Brodziak, Fotografia autorska.
Źródło: all-about-photo.com, licencja: CC BY 3.0.

Maciej Dakowicz (ur. 1976 r.) - od lat podróżuje po różnych częściach Azji, jednak pierwszy sukces osiągnął dzięki ujęciom europejskim. Potrafi  pokazać ludzkie emocje, ale też zauważa i utrwala różne sytuacje. Prowadzi warsztaty fotograficzne w wielu krajach, jest ambasadorem marki Fujifilm.[czytaj: fudżi film].

R1JC595M8FQ7C
Maciej Dakowicz, Fotografia uliczna.
Źródło: blogspot.com, licencja: CC BY 3.0.
RqBfZ4Qij4FOY
Ćwiczenie 1
Którego fotografa nazywamy ojcem polskiej fotografii? Możliwe odpowiedzi: 1. Tadeusz Lewandowski, 2. Józef Kuczyński, 3. Jan Bułhak
RHMQ1DZBPF1PV
Ćwiczenie 2
Wskaż polskiego fotografa, którego zdjęcia znalazły się w zbiorze najlepszych fotografii National Geographic Możliwe odpowiedzi: 1. Tomasz Tomaszewski, 2. Andrzej Pęczalski, 3. Edward Kruk
R1MEZ727Z89KR
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj nazwiska artystów do opisów ich twórczości. Robert Mapplethorpe Możliwe odpowiedzi: 1. Prekursor polskiej fotografii reportażowej., 2. Znany m.in. z serii fotografii kwiatów, czy zdjęć na płyty Patti Smith., 3. Prekursor komputerowego przetwarzania fotografii., 4. Usuwał z reklam Marlboro napisy i paczki papierosów, podkreślając tym samym sztuczność zdjęć reklamowych. Richard Prince Możliwe odpowiedzi: 1. Prekursor polskiej fotografii reportażowej., 2. Znany m.in. z serii fotografii kwiatów, czy zdjęć na płyty Patti Smith., 3. Prekursor komputerowego przetwarzania fotografii., 4. Usuwał z reklam Marlboro napisy i paczki papierosów, podkreślając tym samym sztuczność zdjęć reklamowych. Ryszard Horowitz Możliwe odpowiedzi: 1. Prekursor polskiej fotografii reportażowej., 2. Znany m.in. z serii fotografii kwiatów, czy zdjęć na płyty Patti Smith., 3. Prekursor komputerowego przetwarzania fotografii., 4. Usuwał z reklam Marlboro napisy i paczki papierosów, podkreślając tym samym sztuczność zdjęć reklamowych. Tadeusz Rolke Możliwe odpowiedzi: 1. Prekursor polskiej fotografii reportażowej., 2. Znany m.in. z serii fotografii kwiatów, czy zdjęć na płyty Patti Smith., 3. Prekursor komputerowego przetwarzania fotografii., 4. Usuwał z reklam Marlboro napisy i paczki papierosów, podkreślając tym samym sztuczność zdjęć reklamowych.
RoaTtynLG2c2c
Ćwiczenie 4
Które cykle fotograficzne stworzyła Natalia LL? Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konsumpcyjna, 2. Narodziny według ciała, 3. W Centrum
RkDcBXTO2T5Ux
Ćwiczenie 5
Zaznacz cykle fotograficzne autorstwa Zofii Rydet. Możliwe odpowiedzi: 1. Rzut beretem, 2. Mały człowiek, 3. Czas przemijania
R1Gz32pBaebAI
Ćwiczenie 6
W którym roku powstała pierwsza fotografia.
Ćwiczenie 6
RVedAWg8KDYHd
Napisz, w którym roku powstała pierwsza fotografia.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R1TLA6OK23FG7
Ćwiczenie 7
Połącz w pary nazwiska fotografów z tytułami ich cykli fotograficznych. Zofia Rydet Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konsumpcyjna, 2. Ostatni. Współcześni Żydzi polscy, 3. Fishmarkt, 4. Zapis Socjologiczny Natalia LL Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konsumpcyjna, 2. Ostatni. Współcześni Żydzi polscy, 3. Fishmarkt, 4. Zapis Socjologiczny Tomasz Tomaszewski Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konsumpcyjna, 2. Ostatni. Współcześni Żydzi polscy, 3. Fishmarkt, 4. Zapis Socjologiczny Tadeusz Rolke Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konsumpcyjna, 2. Ostatni. Współcześni Żydzi polscy, 3. Fishmarkt, 4. Zapis Socjologiczny

wróć do spisu treści

link4

Już wiesz

  • znasz nazwisko fotografa, którego nazywamy „ojcem polskiej fotografii”;

  • znasz nazwiska uznanych polskich fotografików, jak; Jan Bułhak, Zofia Rydet, Tadeusz Rolke, Natalia LL (Lach‑Lachowicz), Tomasz Tomaszewski,  Ryszard Horowitz (czytaj: horowic);

  • rozumiesz walory artystyczne fotografii poznanych autorów.

wróć do spisu treści

link5

Potrafisz

  • opowiadać o fotografiach, jak o dziełach plastycznych;

  • stosować w swoich wypowiedziach podstawowe terminy dotyczące kompozycji i środków wyrazu artystycznego;

  • rozpoznać autorów fotografii  na podstawie tematyki  i charakterystycznych cech ich twórczości;

  • rozróżnić rodzaje fotografii dokumentalnej, reportażowej, przyrodniczej, portretowej, w oparciu o przykładowe zdjęcia.

wróć do spisu treści

link6

Słownik

cyfrowe przetwarzanie fotografii
cyfrowe przetwarzanie fotografii

możliwe jest dzięki programom do cyfrowego przetwarzania zdjęć, które udostępniają szereg możliwości poprawy jakości wykonanej fotografii oraz tworzenia fotomontaży z kilku różnych fotografii

idealizacja modela
idealizacja modela

wykorzystanie oświetlenia i ujęcia w taki sposób, aby postać przedstawiona na fotografii była dużo ładniejsza niż w rzeczywistości, upiększanie

konsumpcjonizm
konsumpcjonizm

to postawa życiowa, polegająca na nieusprawiedliwionym potrzebami zdobywaniu  materialnych dóbr, lub pogląd polegający na uznawaniu za wyznacznik jakości życia tego, aby mieć jak najwięcej

National Geographic
National Geographic

amerykański miesięcznik, który publikuje doskonałej jakości fotografie i jest uważany za jedno z prekursorskich czasopism w dziedzinie foto‑dziennikarstwa. Oprócz artykułów o geografii, historii czy kulturze rozmaitych miejsc na Ziemi, przybliża tematy naukowe. Jest wydawany również w języku polskim.

prekursor
prekursor

to człowiek wyprzedzający swoje czasy, zapoczątkowujący jakąś ideę, jakiś kierunek, np. w dziedzinie fotografii

Word Press Photo
Word Press Photo

to nazwa niezależnej fundacji z siedzibą w Amsterdamie (Holandia), zajmującej się rozwijaniem i promocją sztuki wizualnej na całej kuli ziemskiej. Co roku organizuje konkurs na fotografię najlepiej dokumentującą wydarzenia minionego roku. Wystawy laureatów ogląda rocznie 4 miliony ludzi w 100 miastach 45 krajów.

Bibliografia

Literatura przedmiotu:

Ian Jeffrey, Jak czytać fotografię. Lekcje mistrzów fotografii, Kraków 2009

Adam Mazur, Historie fotografii w Polsce 1839‑2009, Warszawa, 2010

Strony internetowe:

artistsspace.org

culture.pl

guggenheim.org

mapplethorpe.org

metmuseum.org

moma.org

tate.org.uk

shimonattie.net

sugimotohiroshi.com

wróć do spisu treści

link7

Linki do e‑materiałów