O wolność
Trudne zwycięstwo – angielskie problemy w Ameryce po wygranej wojnie
Zwycięstwo nad Francją w Ameryce Północnej i przejęcie niemal całego francuskiego imperium kolonialnego okazało się dla Wielkiej Brytanii pyrrusowym zwycięstwem. Zgodnie z traktatem pokojowym Jerzy III zobowiązał się zapewnić Francuzom w Kanadzie swobody religijne i prawa językowe. Obiecywał też nie dopuszczać do swobodnego osadnictwa amerykańskich kolonistów.
Niedotrzymanie tych warunków groziło wybuchem kolejnego konfliktu z Francją, a Brytyjczycy potrzebowali spokoju dla podreperowania finansów. Skarb państwa nadszarpnięty wydatkami wojennymi znajdował się bowiem na skraju bankructwa.
Wielkie obciążenia finansowe wynikały z konieczności utrzymania w Ameryce regularnej armii. Wciąż obawiano się odwetu, powstania francuskich osadników i ich sojuszu z Indianami. Potrzebne były pieniądze na utrzymanie strategicznych fortów, tymczasem mieszkańcy kolonii niechętnie ponosili ciężary podatkowe. Słaba administracja centralna miała problemy nawet z egzekwowaniem już uchwalonych zobowiązań.
Spróbuj opowiedzieć, jakiego rodzaju wydatki (na co przeznaczone) wzrosły w Anglii po uzyskaniu zdobyczy.
Przypomnij korzyści płynące z posiadania kolonii. Zastanów się, gdzie metropolia będzie szukała środków finansowych, jeżeli wzrosną obciążenia wynikające z posiadania kolonii.
Samolubni i zwycięscy – dążenia Amerykanów i angielskiego rządu
Po zakończeniu wojny siedmioletniej w Ameryce największym problemem było przyzwolenie na nieprzestrzeganie prawa w zakresie obciążeń fiskalnych. Przemyt i unikanie płacenia podatków były powszechne. Władza w Londynie była w niezręcznej sytuacji, gdyż mieszkańcy kolonii powoływali się na te same prawa, którymi szermowano w walce z „absolutystycznymi zapędami” Stuartów: bez reprezentacji, czyli zgody parlamentu nie powinno się nakładać nowych podatków.
Szukano zatem takich sposobów pozyskiwania gotówki, które nie burzyłyby tych priorytetów. W 1764 r. przeprowadzono w brytyjskim parlamencie tzw. „ustawę cukrową” („Suger Act”). Obniżała ona podatek nałożony na importowaną z Karaibów melasę z 6 do 3 pensów za galon. Jednocześnie zaostrzono środki kontroli, które miały ukrócić przemyt, a tego typu przestępstwa włączono w kompetencje królewskich sądów admiralicji.
W amerykańskich koloniach zawrzało. Regulacja uderzała niemal we wszystkich mieszkańców, gdyż prawie 90% znajdującej się na rynku melasy było do tej pory przemycane, tzn. nie płacono za nią należnego podatku. Ponadto nie trzeba się było obawiać kary, gdyż w ławach przysięgłych również zasiadali uczestnicy tego procederu.
Monarchia szuka wyjścia
W celu zebrania środków na utrzymanie fortów pogranicznych i ich załóg rząd króla Jerzego III zdecydował się wprowadzić w 1765 r. tzw. „ustawę stemplową” - kolejną opłatę, od dawna już obowiązującą w Wielkiej Brytanii. Również ona nie była podatkiem bezpośrednim, tylko otaksowaniem działalności administracji królewskiej.
Doprowadziło to do wybuchu swoistej akcji nieposłuszeństwa obywatelskiego. Mnożyły się manifestacje, wybuchały zamieszki, składano petycje, bojkotowano urzędy, wzywano do bojkotu handlowego. W 1766 r. zebrali się w Nowym Jorku przedstawiciele dziewięciu kolonii. Podczas spotkania potępiono zakusy podatkowe londyńskiego parlamentu. Chociaż pewne niezdecydowanie Brytyjczyków spowodowało cofnięcie „ustawy stemplowej”, nie usunięto jednak podstawowych problemów wywołujących fiskalizm władz centralnych. Stąd w 1767 r. podjęta została kolejna próba nałożenia podatków na towary importowane. Doszło wówczas do bojkotu i ponownego wycofania się rządu londyńskiego.
Bostońskie picie herbaty
Pozostawiono jedynie podatek od herbaty, który był płacony przez Amerykanów z „równą skrupulatnością”, jak niegdyś podatek od melasy, tzn. większość konsumowanej herbaty przemycano. W związku z kosztami wojny prowadzonej z Francuzami w Indiach Kompania Wschodnioindyjska miała kłopoty finansowe. Rząd brytyjski postanowił więc doprowadzić do sprzedaży w amerykańskich koloniach nadwyżek herbaty zalegających w magazynach Kompanii. W tym celu wprowadzono dla tamtejszych hurtowników przymus zakupu. Oczywiście w cenę towaru wliczony był już podatek na rzecz skarbu królewskiego.
W dniu 16 grudnia 1773 r. przebrani za Indian mieszkańcy Bostonu zatopili czekający na rozładunek transport herbaty (nazwano to później nieco kpiarsko „bostońskim piciem herbaty”). Był to akt przeciwstawienia się brytyjskim próbom złamania akcji bojkotowej prowadzonej w koloniach. W odwecie rząd w Londynie zamknął w 1774 r. port w Bostonie, obciążył mieszkańców kosztami stacjonowania wojsk królewskich oraz wprowadził „ustawę o Quebecuustawę o Quebecu” (Quebec Act). Regulowała ona sprawy administracji terenów zdobytych na Francuzach, znacznie poszerzając obszar Quebecu oraz pozostawiając rozległe tereny zarezerwowane dla Indian. Jednocześnie przywrócono częściowo francuskie prawo cywilne i równouprawnienie dla katolicyzmu. Miało to zapewnić spokój w prowincji i pozwolić na ograniczenie liczby stacjonującego tam wojska, a tym samym zmniejszenie kosztów jego utrzymania ponoszonych przez rząd centralny.
Początek wojny
W odpowiedzi na kroki Londynu w czerwcu 1774 r. zwołano tzw. Kongres Kontynentalny. Do stolicy Pensylwanii Filadelfii przybyli przedstawiciele 12 kolonii (brakowało Georgii), którzy zdecydowali się bronić praw Massachusetts i kontynuować akcję bojkotu towarów brytyjskich. Powołano też milicję obywatelską, która później miała stać się zaczątkiem regularnej armii.
Jednak prawdziwym początkiem wojny były starcia w okolicach Lexington, na północ od Bostonu, gdzie żołnierze angielskiej armii mieli przeprowadzić akcję przejęcia magazynów milicji. Potyczka zakończyła się wycofaniem regularnej armii do Bostonu. Stamtąd, otoczona przez milicję przekształconą z biegiem czasu w tzw. armię kontynentalną pod dowództwem Jerzego Waszyngtona, ewakuowała się do Nowej Szkocji.
Szukanie pola zwycięstwa
Podstawowym problemem w wojnie północnoamerykańskiej było znalezienie symbolicznego miejsca, którego zdobycie lub utrata utwierdziłoby przeciwnika w przekonaniu, że przegrał, względnie zwyciężył. W początkowej fazie konfliktu zbuntowane kolonie sądziły, że takim symbolem zwycięstwa stanie się zdobycie Quebecu – niedawno zajętej przez Brytyjczyków stolicy francuskich włości. Stąd po wyparciu armii gen. Thomasa Gage’a z Bostonu zwycięski Jerzy Waszyngton tam skierował swoje wojska. Udało mu się zdobyć Montreal, ale nieudane oblężenie Quebecu zmusiło go do odwrotu.
Działanie to przyniosło jednak zdecydowany przełom. Od tego momentu obie strony nie wierzyły w możliwość kompromisu. Jerzy III nie chciał uznać Kongresu, traktując jego uczestników jako buntowników i uzurpatorów. Amerykanie zaś winą za przerwanie dialogu obarczali Brytyjczyków. Rozstrzygnięcia szukano w zwycięstwie militarnym.
W początkach 1776 r. Massachusetts jako pierwsza z kolonii ogłosiła niepodległość. Później kolejno zrobiły to Karolina Północna i Wirginia. Ostatecznie Kongres Kontynentalny 4 lipca 1776 r. uchwalił Deklarację Niepodległości.
Jaka potyczka była pierwszym starciem zbrojnym, od którego zaczęła się wojna kolonii angielskich w Ameryce o niepodległość?
Ogłoszenie jakiego dokumentu i kiedy dało początek istnienia nowego państwa?
Deklaracja Niepodległości
Za najważniejszego twórcę tekstu Deklaracji Niepodległości uważa się Thomasa Jeffersona, ziemianina o prawniczym wykształceniu, pochodzącego z Wirginii. Jego stwierdzenie „wszyscy ludzie są stworzeni równymi, że są obdarzeni przez swojego Stwórcę pewnymi prawami, które nie są do odstąpienia, że do praw tych należą: Życie, Wolność i dążenia do Szczęścia” wywodzą się z tez, które odnajdujemy w pismach Rousseau i Woltera. Ponieważ władca sprzeniewierzył się „umowie” i prawom podstawowym, zasadnym stał się bunt i zrzucenie jego jarzma.
W pierwotnym tekście znajdowało się też odniesienie do niewolnictwa, ale ze względu na potrzebę zachowania jedności, fragmenty te zostały usunięte. Mimo to Deklaracja była dokumentem niezwykle radykalnym.
Kongres obradujący w Filadelfii 4 lipca 1776 r. przyjął Deklarację Niepodległości przy zaledwie jednym głosie sprzeciwu. Tekst ten stanie się w przyszłości podstawą konstytucji Stanów Zjednoczonych.
Dokończ zdania
Monteskiusza, Woltera i Rousseau, Jerzy Waszyngton, Thomas Jefferson, Boston, Filadelfia
Autorem Deklaracji Niepodległości jest:
.......................................
Podstawy ideowe Deklaracji stanowią poglądy:
.......................................
Deklaracja Niepodległości została uchwalona w mieście:
.......................................
Zwycięstwo buntowników
Powodem klęski Brytyjczyków w konflikcie ze zbuntowanymi kolonistami był brak decyzji politycznej w Wielkiej Brytanii, w jaki sposób ustosunkować się do powstania. Część opinii publicznej w gruncie rzeczy zgadzała się z takimi hasłami jak „bez reprezentacji nie ma podatków”. Kolejnym powodem klęski stało się osamotnienie międzynarodowe Wielkiej Brytanii, a wreszcie przystąpienie do wojny i pomoc Francji. Amerykanie wyrównali siły (zwłaszcza morskie) dopiero po 1778 r., tzn. po przystąpieniu do wojny Francji.
Niezwykle istotną sprawą w rozstrzygnięciu tego konfliktu były kłopoty Brytyjczyków w znalezieniu celu strategicznego, którego zdobycie skłoniłoby drugą stronę do uznania się za pokonaną. Okazało się bowiem, że ani zajęcie, pacyfikacja i okupacja Bostonu i terenów Nowej Anglii, ani wkroczenie do stołecznej Filadelfii, ani wreszcie działania wojenne w południowych koloniach nie zostały przez powstańców uznane za ostateczną klęskę i walki trwały nadal.
Podobnie z drugiej strony, Amerykanie nie mieli możliwości zaatakować celów bezpośrednio w metropolii, co utrudniało Brytyjczykom uznanie się za pokonanych.
Ostatecznie zatem akt kapitulacji pod Yorktown w 1781 stał się wygodnym pretekstem do zakończenia wojny. Pokój paryski zawarty w 1783 r. przypieczętował niepodległość nowego kraju.
Kto stał na czele kolonistów amerykańskich w walce o wolność?
Jaka bitwa stanowiła przełomowy moment wojny?
Wyszukaj w dowolnym źródle informacji objaśnienie hasła „ojcowie założyciele Stanów Zjednoczonych” i przygotuj notatkę na ten temat.