Osiągnięcia starożytnych Rzymian
Wspaniali budowniczowie
Rzymianie byli znakomitymi budowniczymi i inżynierami. Wynaleźli beton, dzięki któremu mogli wznosić w swoich miastach ogromne gmachy – świątynie, termy, amfiteatry czy bazyliki. Wodę ze źródeł w pobliskich górach doprowadzały do miast kamienne akwedukty.
W starożytnym Rzymie nazywano tak halę, w której odbywały się targi i sądy.
Łaźnie publiczne.
Łuki i kopuły
Zanim wynaleziono beton, budowano z kamienia, który był ciężki. Budowle miały płaskie dachy. Dopiero wynalezienie lżejszego betonu pozwoliło na konstruowanie łuków i kopuł.
Jednym z najwspanialszych zabytków architektury rzymskiej jest Panteon, świątynia wszystkich bogów.
W następnych stuleciach często naśladowano rzymskie pomysły architektoniczne. Takim przykładem jest Łuk Triumfalny w Paryżu, który został wybudowany na początku XIX wieku dla upamiętnienia zwycięstw francuskiego wodza – Napoleona.
Akwedukty
Budowa wodociągów była bardzo skomplikowanym przedsięwzięciem: trzeba było w górach wykopać tunele, a w dolinach wybudować specjalne mosty – akwedukty. W tunelach i na mostach montowano rury, którymi płynęła woda.
Niektóre budowle przetrwały do dziś – wciąż możemy je podziwiać.
Rzym – największe miasto imperium
Rzym, stolica cesarstwa rzymskiego, w I wieku n.e. był największym miastem na świecie. Swoją wielkością i wspaniałymi budowlami wprawiał w podziw odwiedzających. Polityczne, religijne i towarzyskie życie, jak w każdym rzymskim mieście, toczyło się na forum, czyli centralnym placu. W Rzymie mieszkało około miliona ludzi. Zamożni mieli własne domy z ogrodami. Biedniejsi wynajmowali mieszkania w kilkupiętrowych kamienicach. Na parterach budynków znajdowały się sklepy i punkty usługowe. Część ulic była brukowana, reszta – brudna i błotnista.
Spacer po starożytnym Rzymie
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Materiał dodatkowy: Vademecum po Rzymie Materiał dodatkowy: Vademecum po Rzymie Źródło: Ośrodek Rozwoju Edukacji, licencja: CC BY 3.0.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym na temat życia codziennego w starożytnym Rzymie i odpowiedz na zamieszczone poniżej pytania.
Listy moralne do LucyliuszaMieszkam tuż obok term. Wyobraź sobie więc te najprzeróżniejsze głosy, których już uszy ścierpieć nie mogą. Siłacze ćwiczą i wyrzucają w górę ręce obciążone ciężarami […]; kiedy trafi się jakiś próżniak, któremu sprawiają przyjemność pospolite masaże, słyszę klaskanie dłoni o ciało […]. A jak się zjawi sędzia sportowy i zacznie liczyć piłki – to już koniec […]. Masz dalej tych, co skaczą do wody z impetem, rozbijając ją, […] wyobraź sobie piszczący i skrzekliwy głos niewolnika – depilatora. […] Dodaj najprzeróżniejsze nawoływania sprzedających ciastka i masarza, i cukiernika, z których każdy na swój sposób, ale zawsze głośno, reklamuje swój towar.
Lucius Annaeus Seneca, Listy moralne do Lucyliusza, oprac. Kazimierz Leśniak, tłum. Wiktor Kornatowski, Warszawa 1961, s. 347.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Fragment Listów moralnych Seneki Młodszego czyta Bartosz Woźny Fragment Listów moralnych Seneki Młodszego czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Autor tekstu mieszka obok...
- term.
- teatru.
- Koloseum.
Przeczytaj uważnie tekst i dopasuj do wymienionych osób wykonywane przez nie czynności.
podnoszą ciężary., liczy piłki., lubi masaże., sprzedaje ciastka., oczyszcza i depiluje ciało.
| Siłacze | |
| Sędzia sportowy | |
| Próżniak | |
| Cukiernik | |
| Niewolnik |
Higiena w starożytnym Rzymie
Rzymianie nie znali mydła. Aby oczyścić ciało, nacierali je oliwą, której pozbywali się potem – wraz z brudem – za pomocą specjalnych skrobaczek.
Nie wszyscy mieli w domach toalety. Wiele osób korzystało z toalet publicznych, które były także miejscami spotkań towarzyskich.
Prawo rzymskie
W państwie rzymskim ważne było prawo. Rzymianie musieli stosować się do jego przepisów. W V wieku p.n.e. wyryli zasady prawa na dwunastu tablicach, które ustawili na Forum Romanum. Chodziło o to, by każdy przechodzień mógł się zapoznać z jego zasadami. Ten zbiór praw nazwano Prawem XII Tablic.
Prawo rzymskie rozwijało się przez stulecia. Pojawiało się wiele nowych ustaw i edyktów. Dopiero w VI wieku n.e. na polecenie cesarza Justyniana Wielkiego dokonano ich zebrania, czyli kodyfikacji.
Wiele z zasad, obowiązujących obecnie w naszym prawie, opiera się na przepisach prawa rzymskiego. Na przykład zasada, że należy wysłuchać obu stron sporu.
Rzymscy bogowie
Rzymianie, podobnie jak Grecy, czcili wielu bogów i przedstawiali ich w podobny sposób. Najwyższym bóstwem był Jowisz, którego uważano za ojca bogów, władcę nieba i piorunów. Junona, jego żona, opiekowała się kobietami i macierzyństwem. Minerwę nazywano boginią mądrości. Neptun był władcą mórz, Wenus – boginią miłości.
Dopasuj bogów greckich do odpowiadających im bóstw rzymskich.
Afrodyta, Atena, Zeus, Hera, Posejdon
| Junona | |
| Minerwa | |
| Jowisz | |
| Neptun | |
| Wenus |
Walki gladiatorów
Szczególnym zainteresowaniem Rzymian cieszyły się walki gladiatorów, specjalnie szkolonych zawodników. W czasie walk na arenie gladiatorzy posługiwali się bronią. Łatwo więc byli ranieni, a nawet umierali. O życiu lub śmierci gladiatora decydowali często widzowie. Jeśli chcieli, by dobić pokonanego, wskazywali wyciągniętym kciukiem w dół. Jeśli natomiast uważali, że należy darować mu życie, unosili kciuk do góry.
Przyjrzyj się ilustracji i napisz, jaki los czeka leżącego na arenie wojownika.
Do walk na arenie sprowadzano również zwierzęta. Przyjrzyj się ilustracji i wymień przynajmniej trzy.
Podsumowanie
Uzupełnij zdania podanymi niżej wyrazami.
miasta, prawa rzymskiego, Rzym, forum, prawa, budowli, Forum Romanum
Starożytni Rzymianie zasłynęli ze wspaniałych ................................, z których wiele przetrwało do dzisiaj. Bazyliki, świątynie, amfiteatry, mosty, akwedukty i termy są świadectwem ich osiągnięć technicznych. Wszystkie rzymskie ................................ były podobne do siebie. W centrum każdego z nich znajdował się duży plac zwany ................................. Największym miastem imperium był ................................, a jego główny plac nazywał się ................................. Ważnym osiągnieciem Rzymian było spisanie ................................. Obecnie wiele przepisów prawnych opiera się na zasadach .................................
Polecenia
Wytłumacz, dlaczego starożytnych Rzymian nazywamy wspaniałymi budowniczymi i inżynierami.
Wymień miejsca, w których Rzymianie spędzali czas wolny. Co najbardziej lubili tam robić?
Wyjaśnij, jaką funkcję pełniło Forum Romanum w życiu Rzymian.