Położenie Europy. Charakterystyczne cechy rzeźby powierzchni
Zaczynamy poznawać Europę – kontynent tworzący z Azją jeden wielki blok kontynentalny. Od wieków Europa była jednak uznawana za odrębną część świata. Nazwa naszego kontynentu wywodzi się z greckiego mitu opowiadającego historię Europy – córki króla Agenora władającego Fenicją. Odszukaj w źródłach informacje o tym micie. Spróbuj wyjaśnić, co oznaczają nazwy: Europa i Azja.
R13uIuHZQQpWt1
Na zdjęciu dziecko wskazuje patyczkiem na globusie Wyspy Brytyjskie. Druga, niewidoczna na zdjęciu osoba, palcem wskazuje miejsce w centrum Europy. Globus jest bardzo duży, stoi na dworze, z tyłu drzewa.
Źródło: Mojpe (https://pixabay.com), public domain.
Już wiesz
jak wykorzystać mapę hipsometryczną do określenia położenia i odczytywania nazw własnych obiektów geograficznych;
jak określa się położenie geograficzne obiektów na Ziemi;
jakie są elementy środowiska przyrodniczego.
Nauczysz się
określać położenie geograficzne Europy oraz wielkość jej powierzchni;
odczytywać nazwy głównych form rzeźby powierzchni oraz nazwy głównych elementów linii brzegowej z mapy hipsometrycznej Europy;
podawać argumenty przemawiające za wydzieleniem Europy z Eurazji oraz wskazywać przebieg umownej granicy między Europą a Azją;
dokonywać podziału Europy na megaregiony (regiony fizycznogeograficzne).
iWvXL9xQWV_d5e184
1. Położenie geograficzne Europy
RTA1t2ATJSv571
Animacja przedstawia obracający się globus, widoczna jest siatka kartograficzna, równik, zwrotnik, koła podbiegunowe, bieguny jakby małe kołki od śrub globusa. Równik i zwrotniki, koła podbiegunowe są opisane. Widoczne są zarysy kontynentów, na których wpisano wyraźnie nazwy kontynentów i wielkość powierzchni. Globus obraca się z zachodu na wschód! Po trzykrotnym dość wolnym obrocie – globus znika i pojawia się mapa.
Animacja przedstawia obracający się globus, widoczna jest siatka kartograficzna, równik, zwrotnik, koła podbiegunowe, bieguny jakby małe kołki od śrub globusa. Równik i zwrotniki, koła podbiegunowe są opisane. Widoczne są zarysy kontynentów, na których wpisano wyraźnie nazwy kontynentów i wielkość powierzchni. Globus obraca się z zachodu na wschód! Po trzykrotnym dość wolnym obrocie – globus znika i pojawia się mapa.
Animacja przedstawia obracający się globus, widoczna jest siatka kartograficzna, równik, zwrotnik, koła podbiegunowe, bieguny jakby małe kołki od śrub globusa. Równik i zwrotniki, koła podbiegunowe są opisane. Widoczne są zarysy kontynentów, na których wpisano wyraźnie nazwy kontynentów i wielkość powierzchni. Globus obraca się z zachodu na wschód! Po trzykrotnym dość wolnym obrocie – globus znika i pojawia się mapa.
Ćwiczenie 1
R19wr4Q42QARp1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Korzystając z powyższej mapy, wskaż, które stwierdzenia opisujące położenie geograficzne Europy na świecie są prawdziwe, a które fałszywe.
Prawda
Fałsz
Europa w całości leży na półkuli północnej.
□
□
Europę przecina południk 0°; większa część lądu leży na półkuli wschodniej, a mniejsza na półkuli zachodniej.
□
□
Prawie cała Europa leży w umiarkowanych szerokościach geograficznych (N).
□
□
Europę oblewają od północy wody Oceanu Arktycznego, od zachodu i południa wody Oceanu Atlantyckiego oraz morza przybrzeżne i śródziemne będące odnogami tych oceanów.
□
□
Europa jest mniejsza od Azji około 4 razy.
□
□
Europa jest najmniejszym kontynentem na świecie.
□
□
Źródło: Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
Korzystając z poniższej mapy oblicz z dokładnością do 1' rozciągłość równoleżnikową i południkową lądowej części Europy. Rozciągłość południkową podaj także w kilometrach przyjmując, że długość 1° łuku południka mierzy 111,2 km.
R18LaMy26usnc1
Na ilustracji mapa hipsometryczna Europy z zaznaczonymi skrajnymi punktami. W każdym z czterech punktów zdjęcie krajobrazu. Na północy Przylądek Nordkyn – skalista góra pozbawiona roślinności. Na wschodzie ujście Bajdaraty – rzeka pokryta lodem, statek. Na południu Przylądek Marroqui – piaszczysty brzeg, betonowe wzmocnienia. Na zachodzie – Przylądek Roca, latarnia morska na skalistym klifie.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Wofratz (https://commons.wikimedia.org), Szilas (https://commons.wikimedia.org), Manželé Ebrovi (https://commons.wikimedia.org), Polarbaer (https://commons.wikimedia.org), Krzysztof Jaworski, licencja: CC BY-SA 3.0.
iWvXL9xQWV_d5e221
2. Europa – odrębna część świata
Można powiedzieć, że Europa jest wysuniętym ku Oceanowi Atlantyckiemu wielkim półwyspem Eurazji. Jednakże już w starożytności uznawano ją za odrębną część świata. Za rozdzieleniem na dwa kontynenty przemawiają olbrzymie różnice cech środowiska przyrodniczego, odmienna historia i zróżnicowanie kulturowe. To w czasach starożytnych wytyczono wschodnią – lądową – granicę Europy. Biegła od Hellespontu (dzisiaj jest to Cieśnina Dardanele) aż do rzeki Don. Wyznaczenie dalszej części umownej granicy oddzielającej Europę od Azji nastąpiło dopiero w XVIII wieku i na początku XIX wieku. Wówczas to przesunięto granicę ku pasmu gór Ural i rzece o tej samej nazwie. Przebieg umownej granicy między Europą a Azją przedstawia poniższa rycina.
R1SA56fhFAPbM1
Animacja prezentująca umowną granicę między Europą a Azją. Na mapie hipsometrycznej Europy pojawiają się po kolei ponumerowane punkty opisane na boku mapy: Cieśnina Dardanele, Cieśnina Bosfor, ujście rzeki Don, rzeka Manycz, rzeka Kuma, północne wybrzeże Morza Kaspijskiego, rzeka Emba, wschodnie stoki gór Ural, ujście rzeki Bajdaraty do Morza Kaspijskiego. Kolejne punkty łączy czerwona linia wskazująca umowną granicę między Europą a Azją.
Animacja prezentująca umowną granicę między Europą a Azją. Na mapie hipsometrycznej Europy pojawiają się po kolei ponumerowane punkty opisane na boku mapy: Cieśnina Dardanele, Cieśnina Bosfor, ujście rzeki Don, rzeka Manycz, rzeka Kuma, północne wybrzeże Morza Kaspijskiego, rzeka Emba, wschodnie stoki gór Ural, ujście rzeki Bajdaraty do Morza Kaspijskiego. Kolejne punkty łączy czerwona linia wskazująca umowną granicę między Europą a Azją.
Animacja prezentująca umowną granicę między Europą a Azją. Na mapie hipsometrycznej Europy pojawiają się po kolei ponumerowane punkty opisane na boku mapy: Cieśnina Dardanele, Cieśnina Bosfor, ujście rzeki Don, rzeka Manycz, rzeka Kuma, północne wybrzeże Morza Kaspijskiego, rzeka Emba, wschodnie stoki gór Ural, ujście rzeki Bajdaraty do Morza Kaspijskiego. Kolejne punkty łączy czerwona linia wskazująca umowną granicę między Europą a Azją.
Cechą wyróżniającą Europę wśród wszystkich kontynentów jest urozmaicona – bardzo dobrze rozwinięta linia brzegowa z dużą liczbą mórz wewnętrznych i mórz przybrzeżnych, półwyspami, wyspami i zatokami. Przy stosunkowo niewielkiej powierzchni linia brzegowa Europy ma aż 37 900 km długości.
Polecenie 2
Na mapie na wybranych elementach linii brzegowej Europy będą pojawiały się liczby. W tabeli obok wyświetli się termin geograficzny. Twoje zadanie polega na utworzeniu pełnej nazwy geograficznej. Możesz korzystać z mapy na ekranie lub z mapy w atlasie.
RR5302YVcFRpD1
Na mapie na wybranych elementach linii brzegowej Europy pojawiają się liczby od jeden do czternaście. W tym samym czasie obok mapy pojawia się termin geograficzny i miejsce do uzupełnienia brakującego członu nazwy geograficznej. Po chwili napis uzupełnia się. Nazwy geograficzne: Morze Barentsa, Półwysep Skandynawski, Morze Bałtyckie, Morze Północne, Wyspa Wielka Brytania, Wyspa Irlandia, Wyspa Islandia, Półwysep Iberyjski, Morze Śródziemne, Wyspa Sardynia, Wyspa Sycylia, Półwysep Apeniński, Półwysep Bałkański, Morze Czarne.
Na mapie na wybranych elementach linii brzegowej Europy pojawiają się liczby od jeden do czternaście. W tym samym czasie obok mapy pojawia się termin geograficzny i miejsce do uzupełnienia brakującego członu nazwy geograficznej. Po chwili napis uzupełnia się. Nazwy geograficzne: Morze Barentsa, Półwysep Skandynawski, Morze Bałtyckie, Morze Północne, Wyspa Wielka Brytania, Wyspa Irlandia, Wyspa Islandia, Półwysep Iberyjski, Morze Śródziemne, Wyspa Sardynia, Wyspa Sycylia, Półwysep Apeniński, Półwysep Bałkański, Morze Czarne.
Źródło: Koyos(http://commons.wikimedia.org), NASA(http://commons.wikimedia.org), Krzysztof Jaworski, Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Koyos(http://commons.wikimedia.org), NASA(http://commons.wikimedia.org), Krzysztof Jaworski, Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Na mapie na wybranych elementach linii brzegowej Europy pojawiają się liczby od jeden do czternaście. W tym samym czasie obok mapy pojawia się termin geograficzny i miejsce do uzupełnienia brakującego członu nazwy geograficznej. Po chwili napis uzupełnia się. Nazwy geograficzne: Morze Barentsa, Półwysep Skandynawski, Morze Bałtyckie, Morze Północne, Wyspa Wielka Brytania, Wyspa Irlandia, Wyspa Islandia, Półwysep Iberyjski, Morze Śródziemne, Wyspa Sardynia, Wyspa Sycylia, Półwysep Apeniński, Półwysep Bałkański, Morze Czarne.
iWvXL9xQWV_d5e265
3. Europa – charakterystyczne cechy rzeźby powierzchni
Przeczytaj instrukcję, która pomoże ci odczytać treść mapy hipsometrycznej Europy. Mapy hipsometryczne przedstawiają ukształtowanie terenu; wysokości bezwzględne ukazano na nich za pomocą skali barw.
Jako pierwsza pojawi się mapa hipsometryczna Europy bez nazw. Zwróć uwagę:
jaki kolor i jego odcienie przeważają na mapie;
jak układają się niziny, wyżyny i łańcuchy górskie w Europie.
Następnie zostaną nałożone nazwy własne wielkich form ukształtowania terenu – najpierw nizin, potem wyżyn, następnie łańcuchów górskich. Gdy nazwy będą się pojawiały, odczytuj je głośno.
Na końcu zostaną zaznaczone wybrane punkty wysokościowe. Odczytaj nazwę i wysokość najwyżej i najniżej położonego punktu w Europie.
R1csxgGxHe4ir1
Animacja. Jako pierwsza pojawia się mapa hipsometryczna Europy bez nazw. Następnie zostają nałożone nazwy własne wielkich form ukształtowania terenu – najpierw nizin, potem wyżyn, następnie łańcuchów górskich. Na końcu zostają zaznaczone wybrane punkty wysokościowe.
Animacja. Jako pierwsza pojawia się mapa hipsometryczna Europy bez nazw. Następnie zostają nałożone nazwy własne wielkich form ukształtowania terenu – najpierw nizin, potem wyżyn, następnie łańcuchów górskich. Na końcu zostają zaznaczone wybrane punkty wysokościowe.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Kevin MacLeod (http://incompetech.com), Krzysztof Jaworski, Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Animacja. Jako pierwsza pojawia się mapa hipsometryczna Europy bez nazw. Następnie zostają nałożone nazwy własne wielkich form ukształtowania terenu – najpierw nizin, potem wyżyn, następnie łańcuchów górskich. Na końcu zostają zaznaczone wybrane punkty wysokościowe.
Ćwiczenie 2
RZ5dvCRZOrIRO
Uzupełnij puste miejsca. Europa jest kontynentem o zróżnicowanej rzeźbie powierzchni. Przeważają jednak tereny Tu uzupełnij zajmujące aż 73,7% powierzchni. Średnia wysokość lądu europejskiego wynosi 290 m n.p.m. Wielkie formy ukształtowania terenu są ułożone Tu uzupełnij. Jedynym łańcuchem górskim o południkowym przebiegu są góry Tu uzupełnij leżące na wschodniej granicy Europy. Najwyższym szczytem jest Tu uzupełnij o wysokości 4810 m n.p.m. leżący w Tu uzupełnij. Najniżej położonym obszarem jest depresja na Nizinie Nadkaspijskiej Tu uzupełnij m p.p.m.
Uzupełnij puste miejsca. Europa jest kontynentem o zróżnicowanej rzeźbie powierzchni. Przeważają jednak tereny Tu uzupełnij zajmujące aż 73,7% powierzchni. Średnia wysokość lądu europejskiego wynosi 290 m n.p.m. Wielkie formy ukształtowania terenu są ułożone Tu uzupełnij. Jedynym łańcuchem górskim o południkowym przebiegu są góry Tu uzupełnij leżące na wschodniej granicy Europy. Najwyższym szczytem jest Tu uzupełnij o wysokości 4810 m n.p.m. leżący w Tu uzupełnij. Najniżej położonym obszarem jest depresja na Nizinie Nadkaspijskiej Tu uzupełnij m p.p.m.
Uzupełnij puste miejsca.
Europa jest kontynentem o zróżnicowanej rzeźbie powierzchni. Przeważają jednak tereny .............. zajmujące aż 73,7% powierzchni. Średnia wysokość lądu europejskiego wynosi 290 m n.p.m. Wielkie formy ukształtowania terenu są ułożone ................................. Jedynym łańcuchem górskim o południkowym przebiegu są góry ............ leżące na wschodniej granicy Europy. Najwyższym szczytem jest .................... o wysokości 4810 m n.p.m. leżący w ............. Najniżej położonym obszarem jest depresja na Nizinie Nadkaspijskiej ............ m p.p.m.
iWvXL9xQWV_d5e320
4. Podział Europy na wielkie regiony fizycznogeograficzne
Europa jest stosunkowo niewielkim kontynentem, ale w poszczególnych jej obszarach zaznaczają się wyraźne różnice elementów środowiska przyrodniczego. To zróżnicowanie stało się podstawą wydzielenia 4 wielkich regionów fizycznogeograficznychregion fizycznogeograficznyregionów fizycznogeograficznych. Są nimi: Europa Północna, Europa Zachodnia, Europa Wschodnia i Europa Południowa.
RwTlGYLhFh5Wv1
Ilustracja przedstawia mapę hipsometryczną Europy. W obrębie lądów występują obszary w kolorze zielonym, żółtym, pomarańczowym i czerwonym. Morza zaznaczono kolorem niebieskim. Na mapie opisano nazwy półwyspów, wysp, nizin, wyżyn i pasm górskich, mórz, zatok, rzek i jezior. Oznaczono i opisano główne miasta. Oznaczono czarnymi kropkami i opisano szczyty górskie. Mapa pokryta jest równoleżnikami i południkami. Podano współrzędne geograficzne skrajnych punktów: zachód – Przyl. Roca 9°27’ W, południe – Przyl. Marroqui 35°58’ N, północ – Przyl. Nordkyn 71°08’ N, wschód – Ujście Bajdaraty 68°14’ E. Czerwonymi liniami oddzielono wielkie regiony fizycznogeograficzne: Europa Północna, Europa Zachodnia, Europa Południowa, Europa Wschodnia. Mapa zawiera południki i równoleżniki, dookoła mapy w białej ramce opisano współrzędne geograficzne co dziesięć stopni.
Ukształtowanie powierzchni Europy i podział na regiony fizycznogeograficzne. Mapa ta pokazuje granice Europy na Oceanie Atlantyckim i morzach. Zauważ, że wyspa Kreta należy do Europy, a Cypr już do Azji
Obejrzyj fotografie, przeczytaj opisy i ustal, do którego regionu fizycznogeograficznego Europy się odnoszą. Prawidłową nazwę regionu wybierz z listy.
RRLbBxLBE0ybc1
Na zdjęciu pasmo górskie, stoki porośnięte lasami, szczyty płaskie, ośnieżone, w dolinie zbiornik wodny.
Góry Skandynawskie – fieldy
RvVD14FtK0w0v1
Na zdjęciu pasmo górskie, stoki porośnięte lasami, szczyty ośnieżone, w dolinie zbiornik wodny.
Półwysep Skandynawski – fiord
R8JYnx1yDPaEa1
Na zdjęciu akwen wodny, wiele małych wąskich wysp, dalej ląd. Na pierwszym planie las mieszany.
Pojezierze Fińskie
RTUXqeN7euBwO1
Na zdjęciu pofalowany teren porośnięty skąpą roślinnością, z kraterów wydobywa się biały dym. W tle pasmo górskie.
Islandia
R3rmHxiAJnfKO1
Na zdjęciu wiele małych wysepek porośniętych lasem, brzegi piaszczyste. Widok z góry.
Wybrzeże Morza Bałtyckiego – szkiery
Ćwiczenie 3.1
RvtVJ76EyTlRu1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Europa Północna, Europa Zachodnia, Europa Wschodnia, Europa Południowa
Do tego regionu należy Półwysep Skandynawski wraz z nasadą nazywaną Międzymorzem Fińsko-Karelskim oraz wyspy na Oceanie Arktycznym i w północno-wschodniej części Oceanu Atlantyckiego, największą z nich jest Islandia. Region .....................................
Źródło: Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Obejrzyj fotografie, przeczytaj opisy i ustal, do którego regionu fizycznogeograficznego Europy się odnoszą. Prawidłową nazwę regionu wybierz z listy.
RpIgPIoaFDLhN1
Na zdjęciu szeroka rzeka, na bliższym brzegu las liściasty, na drugim brzegu zabudowania, w tle zakład przemysłowy, kominy. Z prawej strony most.
Wołga
RQlPBqfUnFduJ1
Na zdjęciu szczyt górski pozbawiony roślinności, stoki ośnieżone. W dole las, na pierwszym planie płytka rzeka, kamieniste dno.
Ural
Rbj6Lsrys825I1
Na zdjęciu rozległe stepy ze skąpa roślinnością trawiastą, nieliczne krzaki, w centrum zabudowania wiejskie. Środkiem biegnie droga gruntowa.
Tereny stepowe na Ukrainie
R1C9rKFpKFHKJ1
Na zdjęciu na pierwszym planie morze, na drugim planie brzeg, plaża, molo. W tle zabudowania wśród bujnej roślinności. Na dalszym planie łagodne góry porośnięte roślinnością, gdzieniegdzie skaliste stoki.
Półwysep Krym
R1H7aMsmKtl7V1
Na zdjęciu lotniczym fragment Morza Kaspijskiego. Ciemnoniebieska toń woda, przy brzegu turkusowa. Lewy brzeg porośnięty roślinnością, prawy brzeg piaszczysty.
Morze Kaspijskie – nizina depresyjna
Ćwiczenie 4.1
R1IZo11lQW52d1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Europa Wschodnia, Europa Południowa, Europa Północna, Europa Zachodnia
Cały region zajmuje Nizina Wschodnioeuropejska będąca wielkim równinnym obszarem o średniej wysokości 170 m n.p.m. Wschodnią granicą jest południkowo biegnący łańcuch gór Ural, na południu leży Półwysep Krymski. Region .....................................
Źródło: Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Obejrzyj fotografie, przeczytaj opisy i ustal, do którego regionu fizycznogeograficznego Europy się odnoszą. Prawidłową nazwę regionu wybierz z listy.
RFl8RlQy3APOh1
Na zdjęciu pasmo górskie, stoki skaliste, szczyty płaskie, w dolinie na pierwszym plnie zbiornik wodny.
Góry Szkockie
R1SMB2Mx2Q5Th1
Na zdjęciu zabudowania gospodarskie z wiatrakiem na brzegu zbiornika wodnego.
Nizina Holenderska
R1JdNHGvFDO6X1
Na zdjęciu płaska równina leżąca w dorzeczu rzeki. Rozlewisko. Drzewa rosną w wodzie.
Nizina Polska
RjA0z2Rrs423D1
Na zdjęciu wysokie, skaliste, ośnieżone góry, na pierwszym planie rozległa górska polana porośnięta trawą.
Alpy
R1TzT4WYpAo7S1
Na zdjęciu bardzo wysokie góry o charakterze zrębowym porośnięte bujnymi lasami, w centrum głęboka kotlina, zabudowania.
Stare góry – Harz
Ćwiczenie 5.1
RGBWAiDv8zElu1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Europa Zachodnia, Europa Wschodnia, Europa Południowa, Europa Północna
Główny trzon regionu stanowią trzy rozległe, równoleżnikowo ułożone obszary: Niż Środkowoeuropejski, pas starszych zrębowych gór, wyżyn i obniżeń zwanych basenami oraz pas młodszych gór fałdowych: Pirenejów, Alp i Karpat. Na zachodzie regionu leżą Wyspy Brytyjskie. Region .....................................
Źródło: Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
Obejrzyj fotografie, przeczytaj opisy i ustal, do którego regionu fizycznogeograficznego Europy się odnoszą. Prawidłową nazwę regionu wybierz z listy.
R17RJ14dtyyuI1
Na zdjęciu wysoki, skalisty brzeg morski, wyżej porośnięty lasem iglastym. Z prawej strony morze, żaglówki.
Wybrzeże Śródziemnomorskie
R1M16APpejg7b1
Na zdjęciu szczyt górski, wulkan. Na pierwszym planie zabudowania i zbiornik wodny.
Wulkan – Wezuwiusz
RAk57RnsR9JyK1
Na zdjęciu pięć białych okrągłych wiatraków otynkowanych na biało ustawionych w szeregu jeden za drugim na górzystym terenie. W tle pola uprawne, dalej góry.
Interior Półwyspu Iberyjskiego
ROgo6xCY9fao91
Na zdjęciu na pierwszym planie zbiornik wodny, na drugim brzegu zabudowania miejskie, w tle góry.
Cieśnina Dardanele
R134pmq5OIrjL1
Na zdjęciu zatoka. Piaszczysta plaża. Białe zabudowania z płaskimi dachami. Skąpa roślinność. Brzeg górzysty.
Jedna z wysp Grecji – Naksos
Ćwiczenie 6.1
R196Up0CId26i1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Europa Zachodnia, Europa Południowa, Europa Północna, Europa Wschodnia
Do tego regionu należą trzy wielkie półwyspy: Iberyjski, Apeniński i Bałkański oraz wyspy na Morzu Śródziemnym z wyjątkiem Cypru. Region .....................................
Źródło: Edward Dudek, licencja: CC BY 3.0.
iWvXL9xQWV_d5e412
Podsumowanie
Europa jest umownie wyodrębnioną częścią Eurazji, stanowi jej wielki półwysep o bardzo zróżnicowanym ukształtowaniu powierzchni i bardzo dobrze rozwiniętej (urozmaiconej) linii brzegowej.
Europa jest szóstym co do wielkości kontynentem, ma powierzchnię 10,5 mln km². Jej zdecydowana część leży na półkuli północnej w umiarkowanych szerokościach geograficznych, jedynie północne krańce sięgają poza koło podbiegunowe.
Europa dzieli się na 4 wielkie regiony fizycznogeograficzne: Europę Północną, Europę Wschodnią, Europę Zachodnią, Europę Południową.
Praca domowa
Polecenie 3.1
Odczytaj na mapie w atlasie nazwy i współrzędne geograficzne skrajnych punktów na lądzie europejskim. Zapisz odczytane nazwy i współrzędne.
Polecenie 3.2
Wyjaśnij, dlaczego wydziela się Europę z Eurazji, mimo że tworzą one jeden blok kontynentalny.
Polecenie 3.3
Posługując się różnymi źródłami informacji, wyjaśnij terminy: ekumena, subekumena, anekumena.
Polecenie 3.4
Oblicz, jaki procent wszystkich lądów na Ziemi stanowi powierzchnia Europy. Przedstaw obliczenia.
iWvXL9xQWV_d5e479
Słowniczek
regionalizacja fizycznogeograficzna, czyli krajobrazowa
regionalizacja fizycznogeograficzna, czyli krajobrazowa
rodzaj naukowego podziału jakiegoś obszaru i wyróżnienie w nim pewnych jednostek terytorialnych o podobnych cechach wynikających z ich położenia geograficznego
region fizycznogeograficzny
region fizycznogeograficzny
określony teren posiadający nazwę własną, odróżniający się od otaczających go obszarów zespołem cech przyrodniczych i położeniem geograficznym