Co już wiesz o położeniu geopolitycznym współczesnej Polski? Przekonaj się, wykonując krótki test.

Polska we współczesnym świecie

Kto prowadzi polską politykę zagraniczną?

Organem odpowiedzialnym za prowadzenie polskiej polityki zagranicznej jest Rada Ministrów, która zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa oraz sprawuje kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi. Osobą bezpośrednio odpowiedzialną za koordynację polityki zagranicznej w rządzie jest minister spraw zagranicznych. Minister nie realizuje samodzielnie polityki zagranicznej. Do dyspozycji ma służbę zagraniczną, czyli urzędników i dyplomatów pracujących w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie oraz na placówkach dyplomatycznych.

Ważnym organem realizującym politykę zagraniczną jest także Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej prezydent reprezentuje państwo w stosunkach zewnętrznych, jest gwarantem ciągłości władzy państwowej, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa naszego państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. W dziedzinie polityki zagranicznej prezydent współdziała z premierem i ministrem spraw zagranicznych oraz ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe.

Porównanie ambasady i konsulatu

Polska polityka zagraniczna

Rola Polski w świecie w ciągu ostatnich 25 lat znacznie się zmieniła. Po 1989 r. z państwa socjalistycznego, niesuwerennego w stosunkach międzynarodowych, naruszającego podstawowe prawa i wolności obywatelskie, z centralnie zarządzaną gospodarką, stała się krajem demokratycznym, suwerennym w stosunkach międzynarodowych, praworządnym, z gospodarką rynkową. Obecnie jesteśmy członkami najważniejszych globalnych i regionalnych organizacji międzynarodowych o charakterze gospodarczym, politycznym i militarnym. Bierzemy udział w licznych operacjach pokojowych. Mamy uporządkowane stosunki z najbliższymi sąsiadami, jesteśmy postrzegani jako stabilny i przewidywalny partner.

Przełom 1989 r. oznaczał dla Polski odzyskanie suwerenności i uniezależnienie się od bloku wschodniego, przede wszystkim Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Do najważniejszych celów nowej polskiej polityki zagranicznej należało:

• współtworzenie europejskiego systemu bezpieczeństwa przez rozwój współpracy ze wspólnotami europejskimi;

• rozwijanie współpracy z najbliższymi sąsiadami: na zachodzie z Niemcami, na wschodzie z państwami powstałymi po rozpadzie ZSRR;

• tworzenie nowych powiązań regionalnych, szczególnie w stosunkach Czechy – Słowacja – Polska – Węgry;

• rozwój współpracy politycznej, gospodarczej i kulturowej z państwami Europy Zachodniej i Stanami Zjednoczonymi.

Celem strategicznym Polski na początku lat 90. XX wieku stało się członkostwo w Unii Europejskiej i  Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO). Organizacje te były w stanie zapewnić Polsce bezpieczeństwo militarne i ekonomiczne. W stosunkach ze wschodnimi sąsiadami głównymi kwestiami na początku lat 90. były: wycofanie wojsk radzieckich z terytorium Polski i nawiązanie stosunków z państwami powstałymi po rozpadzie ZSRR. W rocznicę agresji radzieckiej na Polskę, 17 września 1993 r., uroczyście pożegnano ostatnią grupę rosyjskich żołnierzy opuszczających terytorium naszego kraju. Od początku lat 90. Polska uznała za strategicznego partnera Stany Zjednoczone. Z tym krajem nasze państwo utrzymuje stosunki w sferze gospodarczej, promocji demokracji i, poprzez NATO, w obszarze bezpieczeństwa.

Członkostwo Polski w organizacjach międzynarodowych

Polska jest obecnie członkiem najważniejszych organizacji międzynarodowych o charakterze powszechnym (otwartych dla członków z wszystkich regionów świata) i regionalnym (do których przystąpić mogą tylko państwa z konkretnego regionu świata, np. Europy). Rzeczypospolita Polska należy do kilkudziesięciu organizacji rządowych. Współpracuje także w ramach innych struktur, np. Grupy Wyszehradzkiej (zrzeszenie Polski, Czech, Słowacji i Węgier). Polska jest również członkiem założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), przystąpiła też do wielu organizacji wyspecjalizowanych, zaliczanych do systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Polska od początku aktywnie uczestniczyła w spotkaniach Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE). Do dziś Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), która jest kontynuacją KBWE, pozostaje dla Polski ważnym elementem bezpieczeństwa europejskiego.

Od 1989 r. Polska zaczęła dążyć do uzyskania członkostwa w organizacjach skupiających wcześniej tylko państwa zachodnioeuropejskie. Pierwszą organizacją, która otworzyła się na państwa Europy Środkowo‑Wschodniej, była Rada Europy. Przyjęcie Polski do Rady Europy (1991 r.) oznaczało uznanie naszego kraju za państwo demokratyczne, praworządne i przestrzegające praw człowieka. W 1993 r. w stosunku do Polski zaczęła obowiązywać Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – najważniejszy dokument Rady Europy w kwestii praw człowieka. Dało to Polakom możliwość składania skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Polska dążyła też do przystąpienia do najważniejszych organizacji o charakterze gospodarczym i polityczno‑militarnym. Strategicznym celem było członkostwo w Unii Europejskiej (UE) i NATO. Status pełnoprawnego członka UE uzyskaliśmy 1 maja 2004 r, członka NATO - 12 marca 1999 r.

Udział Polski w misjach pokojowych

Polska uczestniczy w operacjach pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz NATO.

Charakter zadań powierzanych polskim żołnierzom był bardzo różny: od kontrolno‑obserwacyjnych, poprzez logistyczne, do saperskich czy zabezpieczania kontyngentów. Polska, biorąc pod uwagę liczbę żołnierzy oraz misji, w których uczestniczyła, jest najbardziej zaangażowana spośród wszystkich państw europejskich.

Podsumowanie

Pozycja Polski na arenie międzynarodowej przez ostatnich 25 lat znacznie się zmieniła. Od 1989 r. prowadzimy samodzielną politykę zagraniczną. Polska jest państwem, które ma jasno zdefiniowane cele polityki zagranicznej i potrafi je wytrwale realizować. Należymy do najważniejszych organizacji międzynarodowych o charakterze globalnym i regionalnym. Za największy sukces ostatnich dwóch dekad możemy uznać członkostwo Polski w Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej.

Przydatne linki

www.msz.gov.pl