E-materiały do kształcenia zawodowego
Rozwijanie wrażliwości artystycznej dziecka
SPO.04. Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka - Opiekunka dziecięca 325905
bg‑azure
Pomoce dydaktyczne rozwijające wrażliwość artystyczną dziecka
PLANSZA INTERAKTYWNA
Spis treści
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność plastycznąPomoce dydaktyczne rozwijające aktywność plastyczną
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność technicznąPomoce dydaktyczne rozwijające aktywność techniczną
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność muzycznąPomoce dydaktyczne rozwijające aktywność muzyczną
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność tanecznąPomoce dydaktyczne rozwijające aktywność taneczną
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność literackąPomoce dydaktyczne rozwijające aktywność literacką
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność plastyczną
- Rodzaj aktywności wykorzystujący zajęcia plastyczne do rozwoju dziecka
Zajęcia plastyczne to jedna z aktywności artystycznej, prowadząca do rozwoju małego dziecka. Twórczość plastyczna jest jedną z potrzeb każdego dziecka i regulatorem równowagi emocjonalnej. Aktywność plastyczna umożliwia dziecku poznawanie otaczającego go świata oraz wyrażanie pierwszych emocji. Praca plastyczna nie musi być wytworem artystycznym, ale jest to proces twórczy, który wzmacnia i ujawnia cechy osobowości dziecka. Prace plastyczne powstają za pomocą różnych środków plastycznych: rysunek, wyklejanie, wycinanie, malowanie palcami, malowanie farbami itp.
Aby uruchomić twórczą aktywność dziecka, należy pozwolić mu na spontaniczność i inicjatywę własną, gdyż sprzyja to podejmowaniu ryzyka, uczy samokrytycyzmu, rozwija ciekawość poznawczą, wzmacnia poczucie sprawstwa oraz rozwija ekspresję twórczą.
Aby uzyskać jak najlepsze wyniki w rozwijaniu aktywności plastycznej dziecka, należy organizować zajęcia w atmosferze spokoju i życzliwości. Dawać dziecku pełną swobodę wybory techniki pracy, bez przymusu i narzucania swojej woli. Techniki plastyczne stosowane podczas zajęć powinny być różnorodne, a same zajęcia powinny przybierać formę zabawy.
Wymienione zostały następujące pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność plastyczną: - kredki świecowe - malowanie kredkami świecowymi to dla małego dziecka bardzo atrakcyjne zajęcie i dobra okazja do zabawy, ćwiczenia koncentracji uwagi i ekspresji twórczej. Ponadto dziecko ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową oraz ma możliwość rozwijania kreatywności i ciekawości poznawczej,
- kredki pastelowe - to bardzo dobra alternatywa dla kredek świecowych i ołówkowych. Są miękkie i mają bardziej intensywne kolory, co pobudza wyobraźnię małego dziecka, stymuluje koordynację wzrokowo-ruchową, pobudza zmysły i pozwala stworzyć pierwsze samodzielne „dzieła”. Malowanie kredkami pastelowymi wpływa na rozwijanie wrażliwości artystycznej i daje poczucie sprawczości,
- kredki ołówkowe - rysowanie kredkami ołówkowymi to nieodłączny element zabaw plastycznych. Jest to sposób na kreatywne spędzanie czasu wolnego, rozwijanie wyobraźni i ekspresji twórczej dziecka, a także przygotowanie do nauki pisania. Malowanie kredkami pozwala na rysowanie niepowtarzalnych obrazów, pozwalając jednocześnie małemu dziecku na wyciszenie, odreagowanie emocji i zwiększenie koncentracji uwagi,
- flamastry - rysowanie flamastrami stanowi istotny element zajęć plastycznych i pozytywnie wpływa na rozwój małego dziecka. Malując flamastrami, dziecko ma możliwość wyrażania swoich emocji, podejmowania własnej inicjatywy twórczej i pokazania, jak odbiera otaczający świat,
- kreda - malowanie kredą to aktywność plastyczna, którą może podjąć dziecko w każdym wieku. Niepotrzebne są szczególne umiejętności. Dziecko, malując kredą (podczas zabawy na świeżym powietrzu), poznaje otaczający go świat, pobudza wszystkie zmysły, poznaje różne faktury, powierzchnie i struktury, co wspomaga integrację sensoryczną. Używając do malowania kredy, wyraża swoje pierwsze emocje, rozwija motorykę małą, odruch chwytny, a przede wszystkim poszerza wyobraźnię, kreatywność i pobudza fantazję,
- pędzle - małe dziecko, malując pędzlami o różnej wielkości włosia i grubości trzonka, rozwija motorykę małą i chwytność, co jest dobrym przygotowaniem do nauki pisania. Ma możliwość wyrażania ekspresji twórczej poprzez swobodne ruchy pędzlem. To dziecko decyduje jaką techniką maluje i co maluje, dzięki czemu rozwija swoją kreatywność i samodzielność artystyczną,
- farby plakatowe - malowanie farbami plakatowymi to zajęcia artystyczne o twórczym charakterze, które pozwalają dziecku na kreatywne spędzanie czasu wolnego w domu czy żłobku. Malowanie farbami to ćwiczenie wspomagające integrację sensoryczną, a także okazja do rozwijania kreatywności, wyobraźni, zdolności manualnych oraz motoryki małej i dużej. Malowanie stymuluje twórczo umysł dziecka i rozwija warsztat artystyczny.
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność plastyczną
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
- Rodzaj aktywności wykorzystujący zajęcia techniczne do rozwoju dziecka
Podstawowym warunkiem efektywności pracy twórczej w dziedzinie technicznej jest zdobycie nowych wiadomości i umiejętności, a także rozwijanie inteligencji i myślenia logicznego.
Dzieci wyróżniają się cechami, które są potrzebne twórcom: dużą płynnością i plastycznością wyobraźni i myślenia, postawą poszukującą, autentycznością, ciekawymi pomysłami. Należy rozwijać pomysłowość małych dzieci, a także wspierać je w poszerzaniu wyobraźni kreatywności. Rozwijaniu aktywności technicznej u małych dzieci sprzyja samodzielne tworzenie prostych konstrukcji i urządzeń technicznych.
Wymienione zostały następujące pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność techniczną: - glina - lepienie z gliny to aktywność rozwijająca motorykę małą, wpływająca na sprawność palców i dłoni małego dziecka. Lepienie z gliny wymaga dużej precyzji i koncentracji uwagi. Dzieci rozwijają wyobraźnię, myślenie logiczne i uczą się nowych umiejętności technicznych, dzięki temu, że własnoręcznie nadają kształt i formę glinie,
- plastelina - lepienie z plasteliny jest jedną z aktywności technicznych rozwijających motorykę małą, zdolności manualne i sprawność dłoni małego dziecka. Jest to także świetna zabawa, która pobudza dziecięcą wyobraźnię i kreatywność. Dziecko, lepiąc różne kształty i trójwymiarowe figurki z plasteliny, nie tylko ćwiczy swoje dłonie, ale także uczy się myślenia przestrzennego, które jest bezpośrednio związane z umiejętnościami matematycznymi. Obserwacje naukowców wykazały, że w czasie zabawy plasteliną dziecko porusza bardzo aktywnie językiem, co jest przejawem skupienia i koncentracji na wykonywaniu zadania, a przy okazji doskonałym ćwiczeniem logopedycznym,
- modelina - zabawy z użyciem modeliny dają dzieciom możliwość ćwiczeń zdolności manualnych i koordynacji wzorowo-ruchowej, co w konsekwencji wpływa pozytywnie na dziecięcą świadomość własnego ciała. Wcielając się w rolę rzeźbiarza, tworząc figury i postacie według własnego pomysłu, dzieci mają okazję ćwiczyć umiejętności techniczne. Lepienie i ugniatanie modeliny poprawia nie tylko precyzję i płynność ruchu rąk, ale też usprawnia prawidłowy nacisk poszczególnych mięśni: przedramienia, ramienia i palców. Utwardzanie modeliny w gorącej wodzie pozwala na poznawania różnych stanów skupienia wody, a także sprzyja rozwijaniu myślenia,
- masa modelarska - to bardzo dobra okazja do rozwijania umiejętności technicznych małego dziecka, które dzięki ugniataniu, wałkowaniu i lepieniu form z masy modelarskiej usprawnia pracę rąk i palców, wyrabia prawidłowy nacisk i ćwiczy precyzję. Masa daje także dotykowe doznania sensoryczne. Masa modelarska daje się dowolnie formować i pozwala na stworzenie przedmiotów o różnych kształtach, rozmiarach, kolorach i przeznaczeniach. Rzeźbienie i lepienie z mas modelarskich rozwija motorykę małą i działa relaksująco. Poprawia sprawność manualną najmłodszych i dostarcza dużo zabawy, rozwijając przy tym ich kreatywność i wyobraźnię. Do lepienia dziecko używa narzędzi typu: wyciskarki, foremki, szpatułki i łopatki, dzięki czemu poznaje nowe narzędzia i doskonali umiejętności techniczne. Masę modelarską można utwardzać, szlifować i malować, co jest dodatkowym atrakcyjnym zajęciem dla małego dziecka,
- masa solna - to proste i bezpieczne zajęcie wspierające aktywność techniczną małego dziecka. Lepienie miękkiej masy daje dzieciom pełną swobodę działania, ekspresji i wyrażania siebie. Umożliwia tworzenie figurek, rzeźb, elementów biżuterii i przedmiotów codziennego użytku. Do masy można dodawać barwniki i olejki zapachowe, co dodatkowo wpłynie na stymulację polisensoryczną,
- zabawki drewniane do konstruowania - drewniane zabawki są trwałe, bezpieczne i gładkie, a jednocześnie wygodne do chwytania dla małego dziecka. Rozwijają dziecięcą ciekawość świata i przybliżają do świata natury. Umożliwiają wszechstronny rozwój dziecka, dają możliwość zabawy i radość z małych sukcesów, kiedy uda się wybudować wieżę, czy stworzyć węża. Dziecko wykonując „pracę” techniczną, czyli po prostu bawiąc się i układając drewniane zabawki, rozwija inteligencję oraz logiczne myślenie,
- klocki konstrukcyjne - budując konstrukcje z klocków (domy, pojazdy, ludziki), dziecko rozwija aktywność własną i zdobywa nowe umiejętności techniczne. Rozwija wyobraźnię, ekspresję twórczą, uczy się proporcji i określania wielkości przedmiotów. Bawiąc się i budując, dziecko ma okazję do odkrywania świata i poznawania nowych pojęć. Z klocków konstrukcyjnych można budować miasta, zamki, parki. Można też układać różne miny, co jest wstępem i okazją do rozmów z dziećmi o emocjach, jakie przeżywają.
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność techniczną
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
- Rodzaj aktywności wykorzystujący zajęcia muzyczne do rozwoju dziecka.
Muzyka daje największe możliwości twórczego działania, a także i kształtowania funkcji poznawczych i emocjonalno-motywacyjnych. Rozwija pomysłowość twórczą oraz wpływa na interakcje społeczne. Z ekspresją rytmiczną i wokalną związana jest także ekspresja ruchowa. Zajęcia muzyczne powinny być dla dzieci źródłem radości, dawać odprężenie, ożywiać pracę umysłu. Dzieci w sposób spontaniczny wymyślają wyliczanki, wynajdują rytmy, komponują melodie do znanych słów. Każde dziecko ma potrzebę muzycznej zabawy, śpiewu, tańca, gry, tworzenia własnych śpiewanek. Zarówno gra na instrumentach, jak i własne komponowanie piosenek, utworów muzycznych sprawiają dzieciom dużo radości, dają poczucie zadowolenia i satysfakcji z efektów swoich działań, rozwijając jednocześnie wyobraźnię i kreatywność.
Aktywność muzyczna obejmuje: ekspresję ruchowo-muzyczną, twórczość muzyczną, śpiew dzieci, grę na instrumentach muzycznych i wywoływanie dźwięków, kształtowanie zainteresowań muzycznych i reakcji emocjonalnych podczas gry oraz słuchania muzyki.
Wymienione zostały następujące pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność muzyczną: - bębenek - gra na bębenku to aktywność muzyczna, która pozwala małemu dziecku na wczesny rozwój motoryczny. Dzięki zabawom i grze z użyciem pałeczek polepsza się zręczność dzieci. Gra na bębenku pozwala także na rozwój percepcji słuchowej, rozwija pamięć werbalną, synchronizuje pracę półkul mózgowych, pozytywnie wpływa na zdolności manualne, a przez to także rozwija potencjał intelektualny małego dziecka,
- kastaniety, czyli inaczej kołatki - gra na kastanietach to aktywność muzyczna, która pozwala małemu dziecku na zwiększenie koncentracji uwagi, ćwiczenie pamięci; jest także okazją do twórczych działań artystycznych, angażujących zmysły, takie jak: słuch, wzrok, dotyk. Małe dziecko uczy się koncentracji uwagi oraz koordynacji ruchów poprzez opanowanie rytmu i techniki gry,
- janczary - gra na janczarach to aktywność muzyczna, która pozwala małemu dziecku na swobodną ekspresję twórczą i muzyczną, pokazanie swoich emocji poprzez dźwięki. Jest to także wspaniała okazja do relaksu i ekspresji ruchowej,
- pozytywka - stanowi element aktywności muzycznej małego dziecka. Najważniejszą rolą pozytywki jest uspokojenie, wyciszenie i pomoc w zrelaksowaniu dziecka po dniu pełnym intensywnych bodźców. Kojąca muzyka ułatwia także usypianie. Muzyka w pozytywce może być także wesoła. Poprawia wówczas humor dziecka i może towarzyszyć w zabawie,
- tamburyn - gra na tamburynie to aktywność muzyczna, która pozwala małemu dziecku na odkrywanie świata muzyki i swobodnej ekspresji muzycznej. Rozwija motorykę małą oraz pomaga oswoić się małemu dziecku z grą na instrumentach. Dziecko może swobodnie i samodzielnie komponować melodie do słów wypowiadanych lub śpiewanych przez nie samo lub opiekunkę dziecięcą czy rodzica,
- trójkąt - gra na trójkącie to aktywność muzyczna, która pozwala małemu dziecku na ekspresję twórczą, rozwijanie zainteresowań muzycznych; pozwala na odreagowanie emocji i napięć, inspiruje do określonego schematu ruchów ciała, a także wspomaga koordynację ruchową,
- marakasy - to kolorowe i atrakcyjne pod względem wyglądu instrumenty, które uatrakcyjniają zajęcia w domu i żłobku. Umożliwiają podejmowanie przez małe dzieci aktywności w formie różnego rodzaju zabaw muzycznych, co pozwala im na rozwijanie poczucia rytmu oraz zwiększanie koordynacji ruchowej i wyobraźni muzycznej. Mogą posłużyć także jako grzechotki dla małych dzieci. Naukowo zostało udowodnione, że dzieci, które podczas najmłodszych lat miały kontakt z instrumentami muzycznymi, znacznie lepiej radziły sobie później w przedszkolu czy szkole i miały o wiele bardziej rozwiniętą i kreatywną wyobraźnią.
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność muzyczną
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
- Rodzaj aktywności wykorzystujący zajęcia taneczne do rozwoju dziecka.
Taniec rozwija u małych dzieci wrażliwość estetyczną oraz przyczynia się do zwiększenia poczucia własnej wartości oraz odpowiedzialności. Taniec kształtuje u dzieci pozytywne cechy charakteru oraz zwiększa koncentrację uwagi. Dzieci uczestniczące w zajęciach z tańca uczą się lepszej równowagi i koordynacji ciała oraz poczucia rytmu. Regularne ćwiczenia, którym towarzyszy wiele zabawy pozwalają na utrzymanie przez najmłodsze dzieci świetnej kondycji. Ruch wynikający z systematycznego tańczenia wpływa także na poprawę gibkości dzieci oraz ich ogólną sprawność. Wykonywane sekwencje taneczne angażują całe ciało i wzmacniają pracę mięśni.
Wymienione zostały następujące pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność taneczną: - mata taneczna - umożliwia małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej, dzięki której rozwija się jego zainteresowanie aktywnością fizyczną. Forma zabawy z użyciem maty tanecznej poprawia sprawność fizyczną, koordynację ruchową oraz szybkość reakcji na dźwięki. Wesołe melodie i możliwość tańczenia na kolorowej macie do ulubionych piosenek dziecka to doskonała okazja do zabawy i zwiększania poczucia własnej wartości. Dzieci mogą korzystać z gotowych gier zręcznościowych, które umożliwia mata lub tworzyć własne układy taneczne, angażując całe ciało i wzmacniając pracę mięśni,
- odtwarzacz muzyki - umożliwia małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej i muzycznej. Posiada walor kształcący, ponieważ dziecko, odtwarzając muzykę, rozwija zdolności słuchowe, spostrzegawczość, zdolność do analizy i syntezy oraz zwiększa koncentrację uwagi,
- płyty z muzyką - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności muzycznej i tanecznej, wprowadzają w świat dźwięków i różnych gatunków muzycznych. Muzyka ma istotny wpływ na rozwój psychofizyczny dzieci, gdyż kształtuje osobowość małego dziecka, uspokaja i wycisza. Słuchanie muzyki klasycznej pozytywnie oddziałuje na dziecko, ponieważ wspomaga synchronizację półkul mózgowych, stymuluje rozwój układu nerwowego i mowy,
- kolorowe chusty - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej, ponieważ mogą być elementem uatrakcyjniającym zabawy taneczne. Kolorowe chusty stymulują zmysł wzroku i dotyku, ułatwiają przeprowadzenie zabaw na odreagowanie emocji i wzajemne poznawanie się, a także zapamiętanie imion oraz współdziałanie w grupie. Dzięki zastosowaniu kolorowych chust dzieci na zajęciach rozwijają zmysł równowagi i doskonalą koordynację wzrokowo-ruchową,
- szarfa do tańca - umożliwia małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej, stymulując jego rozwój poznawczy, fizyczny i społeczny. Zabawy taneczne z użyciem szarf stanowią element rozwijający motorykę małą i dużą małego dziecka, wpływają na poprawę gibkości oraz ogólną sprawność ruchową,
- wstążki na kole - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej i są doskonałym elementem zwiększającym atrakcyjność zajęć i zabaw. Wstążki mogą być kolorowe, co zwiększa ciekawość małych dzieci i sprzyja koncentracji uwagi. Stanowi także element stymulacji zmysłu wzroku. Wstążki używane do zajęć tanecznych wpływają pozytywnie na rozwój ruchowy małych dzieci,
- baletki do tańca - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności tanecznej i tworzenie własnych choreografii baletowych, z zachowaniem odpowiedniej pozycji stóp. Uczestnicząc w zajęciach baletu w odpowiednim obuwiu, dzieci pracują nad koordynacją ruchową, orientacją w przestrzeni, rozwijają zwinność, gibkość oraz równowagę.
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność taneczną
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
- Rodzaj aktywności wykorzystujący zajęcia literackie do rozwoju dziecka.
Ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój aktywności literackiej małego dziecka jest wczesny i częsty kontakt dziecka z książką, czasopismem, gazetą, ze światem baśni, podań ludowych i legend, z prozą i poezją przekazywaną dziecku z użyciem „żywego” słowa. Dzięki temu rozwija się u dziecka wyobraźnia przyszłego twórcy, uwrażliwia się ono na piękno otaczającego świata, pojawiają się treści i tematy do marzeń oraz fantazjowania.
Aktywność literacka często przybiera postać zajęć teatralnych, gdzie dziecko ma możliwość podejmowania twórczej aktywności, która z zastosowaniem środków teatralnych pozwala na wykorzystanie wszystkich rodzajów ekspresji i autokreacji. Dzieci w czasie zajęć naśladują dorosłych, czynności życia codziennego, odtwarzają ważne dla nich zdarzenia.
Twórczość literacka pełni przede wszystkim ważne funkcje w rozwoju języka i mowy u małego dziecka. Rozwija wyobraźnię, twórcze myślenie, uczucia wyższe. Pozwala także na wykazanie się wiedzą, wyrażanie uczuć i emocji. Twórczość literacka dzieci korzystnie wpływa na rozwój w sferze intelektualnej, emocjonalnej, społecznej i kreatywnej.
Wymienione zostały następujące pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność literacką: - książki z obrazkami dla dzieci - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej. Dzięki obrazkom zawartym w książeczkach może ono zdobywać wiedzę o otaczającym świecie. Dziecko ma okazję zobaczyć, jak wyglądają zwierzęta czy elementy krajobrazu, których nie ma w jego najbliższym otoczeniu i dodatkowo, słuchając opowiadania rodzica czy opiekuna, poznawać słowa i uczyć się ich wymowy,
- czasopisma dla dzieci - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej i stanowią efektywne narzędzie budowania nawyku czytelnictwa już od najmłodszych lat. Małe dziecko, słuchając tekstu czytanego przez osobę dorosłą, wzbogaca zasób słownictwa, poznaje historie podobne do tych z jego życia, a przede wszystkim konstruktywnie spędza czas,
- baśnie i bajki - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej, dzięki temu, że rozwijają jego wyobraźnię i fantazję. Baśnie i bajki opisują przygody różnych bohaterów, co pozwala małemu dziecku oderwać się od trudności dnia codziennego. Poznawanie (słuchanie) utworów literackich usprawnia procesy poznawcze i daje okazję do odreagowania emocji, a także uwrażliwia na piękno otaczającego świata,
- książeczki sensoryczne - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej, a także pobudzają jego zmysły (wzrok, dotyk, słuch, a niektóre nawet smak czy węch). Przygotowują małe dziecko do nabywania nowych umiejętności, np. chwytania, zapinania rzepów, zamykania zamka błyskawicznego. Wpływają pozytywnie na zwiększenie koncentracji u dzieci i uwrażliwiają na piękno otaczającego świata,
- pacynki na palce - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej i często przybierają formę zabaw w teatrzyk. Dzięki temu dziecko rozwija kreatywność i wyobraźnię oraz doskonali umiejętności mówienia, słuchania, a także zdolności motoryczne i podejmowanie zabaw w grupie,
- marionetki - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej, której często towarzyszą zabawy w teatrzyki. Nie chodzi tu tylko o samą zabawę, ale również istotny wpływ na rozwój psychiczny i społeczny dziecka. Dzięki zabawom z udziałem marionetek rozwija się mowa dziecka, pamięć, a dzieci nieśmiałe mają okazję do pokonania wstydu i nieśmiałości,
- kukiełki z drewnianych łyżek - umożliwiają małemu dziecku podejmowanie aktywności literackiej, często połączonej z aktywnością plastyczną, której towarzyszy, wspólne z dorosłymi, tworzenie kukiełek, np. z drewnianych łyżek. Zabawy te dają dziecku satysfakcję i są źródłem radości, a także rozwijają logiczne myślenie, sprawność manualną i stanowią okazję do odtworzenia ważnych dla dziecka zdarzeń z życia codziennego.
Pomoce dydaktyczne rozwijające aktywność literacką
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.