Plansza przedstawia metody łączenia drewna. Metody łączenia drewna możemy omówić na przykładzie połączeń konstrukcyjnych szkieletu.
Wybór połączeń w ramie szkieletu jest duży. Do najczęściej stosowanych zalicza się: połączenie na styk wzmocniony, połączenie widlicowe, połączenie na zakład, połączenie na czop i gniazdo otwarte oraz połączenie na czop i gniazdo kryte. Do połączeń konstrukcyjnych szkieletu w produkcji fortepianów i pianin można zastosować klej glutynowy na ciepło – przygotowany w kąpieli wodnej, lub klej syntetyczny (formaldehydowy) – na zimno. Aby utrzymać dokładne wymiary ramy szkieletu oraz kątów prostych, klejenie odbywa się w ściskach mechanicznych lub pneumatycznych, z zastosowaniem samokontrolnych szablonów. Po sklejeniu rama podlega sezonowaniu, a następnie jest poddawana obróbce mechanicznej do wymiarów zgodnych z dokumentacją konstrukcyjną. Obróbka ta jest wykonywana przy użyciu strugarki wyrówniarki i odpowiedniego oprzyrządowania.
Plansza przedstawia metody łączenia drewna. Metody łączenia drewna możemy omówić na przykładzie połączeń konstrukcyjnych szkieletu.
Wybór połączeń w ramie szkieletu jest duży. Do najczęściej stosowanych zalicza się: połączenie na styk wzmocniony, połączenie widlicowe, połączenie na zakład, połączenie na czop i gniazdo otwarte oraz połączenie na czop i gniazdo kryte. Do połączeń konstrukcyjnych szkieletu w produkcji fortepianów i pianin można zastosować klej glutynowy na ciepło – przygotowany w kąpieli wodnej, lub klej syntetyczny (formaldehydowy) – na zimno. Aby utrzymać dokładne wymiary ramy szkieletu oraz kątów prostych, klejenie odbywa się w ściskach mechanicznych lub pneumatycznych, z zastosowaniem samokontrolnych szablonów. Po sklejeniu rama podlega sezonowaniu, a następnie jest poddawana obróbce mechanicznej do wymiarów zgodnych z dokumentacją konstrukcyjną. Obróbka ta jest wykonywana przy użyciu strugarki wyrówniarki i odpowiedniego oprzyrządowania.
Metody łączenia drewna
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
Plansza przedstawia zasady i metody okleinowania. Okleinowanie, czyli fornirowanie, to pokrycie materiału drewnianego lub drewnopochodnego warstwą drewna o wyższej jakości. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod zabezpieczenia wyrobów drewnianych przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych, ale przede wszystkim zapewnia znakomity efekt estetyczny. Do produkcji oklein wykorzystuje się drewno okrągłe, o dużych średnicach. Płaty uzyskuje się poprzez skrawanie płaskie, z użyciem specjalistycznych maszyn skrawających. Grubość oklein oscyluje między 0,1 a 8,0 mm, a samo okleinowanie odbywa się w specjalnych prasach półkowych oraz przy zastosowaniu nowoczesnych okleiniarek. Fornir docina się na odpowiednie pasy, dzień wcześniej nawilża się go – ale tylko w przypadku zastosowania kleju naturalnego glutynowego, czyli skórnego lub kostnego. Dzięki namoczeniu, fornir stanie się bardziej plastyczny, a więc nie będzie się kruszył czy pękał oraz będzie łatwiej przylegał do klejonej powierzchni. Natomiast, jeżeli fornir będzie nakładany na klej biały polioctanowinylowy lub któryś z klejów kontaktowych, to okleina musi pozostać całkiem sucha. Powierzchnia elementu okleinowanego powinna być wyrównana – szpachlowana. Wszelkiego rodzaju wyrwy, sęki i ubytki muszą być zaprawione szpachlą z kleju glutynowego. Ważne jest, aby zwymiarować i – za pomocą ołówka – rozrysować poszczególne liście forniru tak, żeby nie pomylić ich rozłożenia oraz wyznaczyć równo wszystkie linie połączeń. W pomieszczeniu, w którym odbywa się okleinowanie, powinna panować temperatura pokojowa, czyli między 18 a 22°C, oraz wilgotność od 40 do 60%. Następnie można wykonać zaimpregnowanie powierzchni bardzo rzadkim klejem za pomocą pędzla. Pomaga to w lepszym wiązaniu okleiny do elementu obudowy. Kolejnym krokiem jest szlifowanie i odpylanie, a na koniec okleinowanie. Pasy forniru można kleić ręcznie lub maszynowo. Klejenie ręczne płatów lub tzw. liści forniru na zakładkę, za pomocą tzw. rajberki, należy wykonywać wyjątkowo starannie i dokładnie. Dzięki temu uzyskamy niewidoczne łączenia. Przy pomocy nasączonej klejem taśmy papierowej powinno nastąpić połączenie płatów okleiny tak, aby na etapie schnięcia nie porozsuwały się, a to zapobiegnie powstaniu przerw. Po wyschnięciu, czyli po około 24 godzinach, za pomocą noża szewskiego, pilnika czy papieru ściernego, z powierzchni płaskich należy pozbyć się naddatku okleiny i przystąpić do okleinowania krawędzi. Po skończonej pracy następuje szlifowanie, a następnie bejcowanie i finalne wykańczanie politurą lub lakierem.
Plansza przedstawia zasady i metody okleinowania. Okleinowanie, czyli fornirowanie, to pokrycie materiału drewnianego lub drewnopochodnego warstwą drewna o wyższej jakości. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod zabezpieczenia wyrobów drewnianych przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych, ale przede wszystkim zapewnia znakomity efekt estetyczny. Do produkcji oklein wykorzystuje się drewno okrągłe, o dużych średnicach. Płaty uzyskuje się poprzez skrawanie płaskie, z użyciem specjalistycznych maszyn skrawających. Grubość oklein oscyluje między 0,1 a 8,0 mm, a samo okleinowanie odbywa się w specjalnych prasach półkowych oraz przy zastosowaniu nowoczesnych okleiniarek. Fornir docina się na odpowiednie pasy, dzień wcześniej nawilża się go – ale tylko w przypadku zastosowania kleju naturalnego glutynowego, czyli skórnego lub kostnego. Dzięki namoczeniu, fornir stanie się bardziej plastyczny, a więc nie będzie się kruszył czy pękał oraz będzie łatwiej przylegał do klejonej powierzchni. Natomiast, jeżeli fornir będzie nakładany na klej biały polioctanowinylowy lub któryś z klejów kontaktowych, to okleina musi pozostać całkiem sucha. Powierzchnia elementu okleinowanego powinna być wyrównana – szpachlowana. Wszelkiego rodzaju wyrwy, sęki i ubytki muszą być zaprawione szpachlą z kleju glutynowego. Ważne jest, aby zwymiarować i – za pomocą ołówka – rozrysować poszczególne liście forniru tak, żeby nie pomylić ich rozłożenia oraz wyznaczyć równo wszystkie linie połączeń. W pomieszczeniu, w którym odbywa się okleinowanie, powinna panować temperatura pokojowa, czyli między 18 a 22°C, oraz wilgotność od 40 do 60%. Następnie można wykonać zaimpregnowanie powierzchni bardzo rzadkim klejem za pomocą pędzla. Pomaga to w lepszym wiązaniu okleiny do elementu obudowy. Kolejnym krokiem jest szlifowanie i odpylanie, a na koniec okleinowanie. Pasy forniru można kleić ręcznie lub maszynowo. Klejenie ręczne płatów lub tzw. liści forniru na zakładkę, za pomocą tzw. rajberki, należy wykonywać wyjątkowo starannie i dokładnie. Dzięki temu uzyskamy niewidoczne łączenia. Przy pomocy nasączonej klejem taśmy papierowej powinno nastąpić połączenie płatów okleiny tak, aby na etapie schnięcia nie porozsuwały się, a to zapobiegnie powstaniu przerw. Po wyschnięciu, czyli po około 24 godzinach, za pomocą noża szewskiego, pilnika czy papieru ściernego, z powierzchni płaskich należy pozbyć się naddatku okleiny i przystąpić do okleinowania krawędzi. Po skończonej pracy następuje szlifowanie, a następnie bejcowanie i finalne wykańczanie politurą lub lakierem.
5. Dorabianie i klejenie brakujących lub uszkodzonych elementów drewnianych instrumentu przez stolarza
RONUj3YXDd7w3
Plansza przedstawia dorabianie i kleje brakujących lub uszkodzonych elementów drewnianych instrumentu przez stolarza. Dorabianie i klejenie w procesie łączenia elementów fortepianów i pianin jest głównym zadaniem wszystkich stolarzy pracujących w branży. W stolarstwie budowy i renowacji fortepianów i pianin łączenie elementów odbywa się na wszystkich płaszczyznach zespołów i podzespołów instrumentów – a zatem na etapach produkcji i napraw rozpoczynających, a także kończących dany element. Kilka przykładów powinno zilustrować to zagadnienie. Najczęściej elementy są łączone na styk, a więc przylegają do siebie płaszczyznami w połączeniu klejowym. Za przykład można posłużyć oblistwienie spoczynkowe, które mieści się pomiędzy szkieletem a dnem rezonansowym. Listwy, które wchodzą w skład całego oblistwienia spoczynkowego, swoją dolną, płaską płaszczyzną przylegają do wyrównanych płaszczyzn ramiaków szkieletowych pianinowych. Po uprzednim naniesieniu na szkielet kleju na zimno, np. Wikolu, lub kleju na ciepło, np. żelatyny technicznej, listwy są klejone do szkieletu, a potem dociskane maszynowo – za pomocą prasy, lub ręcznie – za pomocą ścisków stolarskich. Kolejnym przykładem połączenia może być produkcja drzwi górnych w pianinie, gdzie przygotowanie krawędzi dolnej tego podzespołu wiąże się z nawierceniem oraz usadowieniem wewnątrz otworów – drewnianych kołków – czyli tzw. połączenie kołkowe. Oczywiście kołki montuje się na wcisk, ale dopiero po tym, gdy zostanie na nie nałożony klej na zimno, np. Wikol. Oprócz klejenia płaszczyzn elementów, występują również rozwiązania łączenia przy pomocy wkrętów. I tak np. w niektórych pianinach skrzydła, obok typowego połączenia klejowego na styk, mają jeszcze wkręty, które nierzadko są przykryte ozdobną okleiną i polakierowane. Niestety takie rozwiązania technologiczne utrudniają prace podczas renowacji, a dokładnie demontażu, właściwej naprawy oraz montażu obudowy pianina.
Plansza przedstawia dorabianie i kleje brakujących lub uszkodzonych elementów drewnianych instrumentu przez stolarza. Dorabianie i klejenie w procesie łączenia elementów fortepianów i pianin jest głównym zadaniem wszystkich stolarzy pracujących w branży. W stolarstwie budowy i renowacji fortepianów i pianin łączenie elementów odbywa się na wszystkich płaszczyznach zespołów i podzespołów instrumentów – a zatem na etapach produkcji i napraw rozpoczynających, a także kończących dany element. Kilka przykładów powinno zilustrować to zagadnienie. Najczęściej elementy są łączone na styk, a więc przylegają do siebie płaszczyznami w połączeniu klejowym. Za przykład można posłużyć oblistwienie spoczynkowe, które mieści się pomiędzy szkieletem a dnem rezonansowym. Listwy, które wchodzą w skład całego oblistwienia spoczynkowego, swoją dolną, płaską płaszczyzną przylegają do wyrównanych płaszczyzn ramiaków szkieletowych pianinowych. Po uprzednim naniesieniu na szkielet kleju na zimno, np. Wikolu, lub kleju na ciepło, np. żelatyny technicznej, listwy są klejone do szkieletu, a potem dociskane maszynowo – za pomocą prasy, lub ręcznie – za pomocą ścisków stolarskich. Kolejnym przykładem połączenia może być produkcja drzwi górnych w pianinie, gdzie przygotowanie krawędzi dolnej tego podzespołu wiąże się z nawierceniem oraz usadowieniem wewnątrz otworów – drewnianych kołków – czyli tzw. połączenie kołkowe. Oczywiście kołki montuje się na wcisk, ale dopiero po tym, gdy zostanie na nie nałożony klej na zimno, np. Wikol. Oprócz klejenia płaszczyzn elementów, występują również rozwiązania łączenia przy pomocy wkrętów. I tak np. w niektórych pianinach skrzydła, obok typowego połączenia klejowego na styk, mają jeszcze wkręty, które nierzadko są przykryte ozdobną okleiną i polakierowane. Niestety takie rozwiązania technologiczne utrudniają prace podczas renowacji, a dokładnie demontażu, właściwej naprawy oraz montażu obudowy pianina.
Plansza przedstawia woskowanie instrumentu. W procesie renowacji fortepianów i pianin niezwykle ważną rolę odgrywa woskowanie powierzchni obudów tych instrumentów. Woskowanie dotyczy wykończenia surowego drewna, ale również drewna politurowanego, olejowanego lub bejcowanego. Wosk odpowiednio zabezpiecza drewno, zamyka pory i nadaje mu jedwabiste wykończenie, zachowując przy tym jego naturalny rysunek usłojenia. Dodatkowo tworzy warstwę ochronną przed wilgocią. Podczas woskowania elementów obudów pianin czy fortepianów należy przestrzegać zasady nakładania niewielkiej ilości wosku, który umieszczamy na suchej szmatce i powoli, okrężnymi ruchami wcieramy w drewno. Tą samą szmatką należy wygładzić warstwę wosku wzdłuż usłojenia elementu woskowanego. Wysychanie wosku powinno trwać około 12 godzin.
Plansza przedstawia woskowanie instrumentu. W procesie renowacji fortepianów i pianin niezwykle ważną rolę odgrywa woskowanie powierzchni obudów tych instrumentów. Woskowanie dotyczy wykończenia surowego drewna, ale również drewna politurowanego, olejowanego lub bejcowanego. Wosk odpowiednio zabezpiecza drewno, zamyka pory i nadaje mu jedwabiste wykończenie, zachowując przy tym jego naturalny rysunek usłojenia. Dodatkowo tworzy warstwę ochronną przed wilgocią. Podczas woskowania elementów obudów pianin czy fortepianów należy przestrzegać zasady nakładania niewielkiej ilości wosku, który umieszczamy na suchej szmatce i powoli, okrężnymi ruchami wcieramy w drewno. Tą samą szmatką należy wygładzić warstwę wosku wzdłuż usłojenia elementu woskowanego. Wysychanie wosku powinno trwać około 12 godzin.
3. Poznaję materiały stosowane w budownictwie fortepianów i pianin oraz ich użytkowe i akustyczne właściwości - test podsumowujący
Test
3. Poznaję materiały stosowane w budownictwie fortepianów i pianin oraz ich użytkowe i akustyczne właściwości - test podsumowujący
3Test wielokrotnego wyboru203095Bardzo dobrze poradziłeś sobie z wykonaniem tego testu. Doskonale wykorzystałeś przyswojony materiał dotyczący materiałów stosowanych w budownictwie fortepianów i pianin oraz ich użytkowych i akustycznych właściwości. Gratulacje!Niestety, nie wszystko poszło dobrze. Nie odpowiedziałeś poprawnie na część pytań. Wróć do materiału, który dotyczy materiałów stosowanych w budownictwie fortepianów i pianin oraz ich użytkowych i akustycznych właściwości i wyszukaj w nim te elementy, z którymi miałeś największy problem. Zobacz: Wskazówki iklucze odpowiedzi. Spróbuj ponownie rozwiązać test, a na pewno się uda. Powodzenia!
Test
Test wielokrotnego wyboru
Rozwiąż test wielokrotnego wyboru zaznaczając jedną, dwie lub trzy poprawne odpowiedzi spośród podanych.
Liczba pytań:
20
Limit czasu:
30 min
Pozostało prób:
1/1
Twój ostatni wynik:
-
Test wielokrotnego wyboru
Pytanie
1/20
Pozostało czasu
0:00
Twój ostatni wynik
-
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Naturalna metoda suszenia drewna to suszenie drewna
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Naturalna metoda suszenia drewna wymaga
Suszenie sztuczne drewna polega na jego suszeniu
Drewno używane do produkcji pianin i fortepianów powinno mieć wilgotność od
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Obłoga powstaje w wyniku
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. W budowie pianin i fortepianów drewno bukowe wykorzystywane jest do produkcji
Fornirowanie to inaczej
Połączenie na styk w pianinach i fortepianach dotyczy montażu
Do produkcji ram klawiaturowych pianinowych stosuje się drewno
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Drewno świerkowe jest wykorzystywane do produkcji
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Drewno świerkowe do produkcji płyt rezonansowych jest pozyskiwane z wysokich partii gór na wysokości od
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Drewno bukowe jest
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Trzonki młotkowe w pianinie wykonane są z drewna
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Klej glutynowy to klej
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Kleje kontaktowe są stosowane do łączenia
Lakier poliestrowy jest nakładany na elementy profilowe obudowy fortepianowej za pomocą
Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Lakierowanie dna rezonansowego ma na celu zabezpieczenie go przed
Szlifowanie płyty rezonansowej powinno odbywać się
Miedź w budowie instrumentów klawiszowych jak fortepiany i pianina jest wykorzystywana podczas produkcji
Główki popychaczy w mechanizmie pianinowym w celu dobrego poślizgu wykończone są