Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej — Technik lotniskowych służb operacyjnych
bg‑azure
Praca kontrolera ruchu lotniczego
PLASZA INTERAKTYWNA
1
R1G03MjgDrp8U1
Plansza interaktywna przedstawia samolot w locie. Poniżej znajduje się szary prostokąt z napisem. Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Od prostokąta odchodzą cztery dymki z napisami. Od lewej są to: Kontrolerzy wieżowi Tower Te Wu Er. Kontrolerzy na płycie lotniska Ground Gie eN De. Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania A Pe Pe. Kontrolerzy obszaru A Ce Ce. Na ilustracji znajduje się dziesięć punktów interaktywnych w parach. Po kliknięciu punktu pojawia się opis elementu wraz z nagraniem dźwiękowym tożsamym z opisem. Pod drugimi punktami w parach znajdują się nagrania z dźwiękami i ich krótkie opisy.
Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Do podstawowych zadań Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej należą:
zapewnienie płynnego ruchu lotniczego poprzez efektywne zarządzanie przestrzenią powietrzną;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
pojemność – zapewnienie wymaganej przepustowości przestrzeni powietrznej i zapewnienie obsługi ruchu przy jak najniższych opóźnieniach;
ochrona środowiska – zapewnienie zrównoważonego rozwoju usług nawigacyjnych, przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnego wpływu na środowisko, redukcja emisji zanieczyszczeń oraz minimalizowanie hałasu;
efektywność kosztowa – zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług za adekwatną cenę umożliwiającą rozwój Agencji i wzmocnienie stabilności finansowej firmy.
ATC – Air Traffic Control. Kontroler ruchu lotniczego - odpowiedzialny jest za swój określony sektor. Jednym z narzędzi pracy kontrolera ruchu lotniczego jest pasek postępu lotu Flight Progress Strips – FPS, coraz częściej występujący w formie elektronicznej.
Kontrolerzy wieżowi Tower (TWR). Są to kontrolerzy, którzy sterują ruchem samolotów na lotniskach kontrolowanych.
pracują oni najczęściej w portach lotniczych na wieżach na tyle wysokich, że można z nich swobodnie obserwować zarówno pole manewrowe jak i przestrzeń powietrzną dookoła lotniska;
w zależności od organizacji przestrzeni powietrznej i kontroli radarowej wokół lotniska, różni się ich obszar odpowiedzialności. Zależy on od tego, czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania;
czuwają nad bezpiecznym kołowaniem samolotów ze stanowisk postojowych do momentu, gdy pilot zgłosi gotowość do startu;
dbają także, by były zachowane odpowiednie odległości (tak zwane separacje) między samolotami startującymi i lądującymi;
głównym zadaniem jest zadbanie o bezpieczeństwo samolotów startujących, lądujących i poruszających się po płycie danego lotniska;
w przypadku TMA (rejonu kontrolowanego lotniska), w którym nie ma zapewnionej kontroli zbliżania, praca kontrolerów wieżowych zaczyna się na bramce wlotowej do danego TMA;
służba kontroli TWR kończy się zaraz po starcie maszyny, jeśli przy lotnisku działa APP (służba zbliżania). W przeciwnym razie obszar odpowiedzialności kontrolerów wieżowych sięga aż do granicy TMA;
komunikują się z załogami statków powietrznych w celu wydania zgody na lądowanie lub na przykład, przekierowanie samolotu na tak zwany drugi krąg;
komunikują się z DOPL i służbą utrzymania lotniska wydając zezwolenia na zajęcie określonych części pola manewrowego, na przykład, w celu wydania pozwolenia na inspekcję.
Przykładowa komunikacja z DOPL: DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwól zająć z drogi technicznej drogę kołowania Alfa.” TWR: „Dyżurny wieża, zezwalam na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoś opuszczenie”. DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwalasz na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoszę opuszczenie”.
Przykładowa komunikacja ze służbą utrzymania: Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie”. TWR: ”Utrzymanie, wieża” Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie, zezwól zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej, w celu koszenia trawy.” TWR: ”Utrzymanie, wieża,zezwalam zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoś opuszczenie.” Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie, zezwalasz na zajęcie z drogi kołowania A sektora 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoszę opuszczenie.”
Kontrolerzy na płycie lotniska Ground (GND). Są to kontrolerzy odpowiedzialni za ustawianie statków powietrznych w określonych częściach lotniska i ruch pojazdów obsługi naziemnej.
zarządzają naziemnym ruchem statków powietrznych i pojazdów w określonych częściach lotniska, na przykład, na stanowiskach postojowych dla samolotów;
przeciwdziałają zagrożeniom takim jak wjazd nieuprawnionego pojazdu na drogę kołowania czy stanowisko postojowe;
kontrolują ruch pojazdów i samolotów na płycie lotniska korzystając z systemu PANDORA i kamer o wysokiej rozdzielczości oraz narzędzi obrazujących sytuację ruchowa na płycie lotniska;
udzielają pozwolenia na zajęcie stanowisk postojowych statkom powietrznym oraz pojazdom GSE (Ground Service Equipment)
.
Przykładowa komunikacja kontrolera GND z załogą: Załoga: „Rzeszów Wieża, SP‑XYZ , proszę o uruchomienie.” GND: „SP‑XYZ , Rzeszów Wieża, zezwalam uruchamiać, czas 2‑4. Zgłoś gotowość do kołowania.” Załoga: „Mogę uruchamiać, zgłoszę gotowość do kołowania, SP‑XYZ. SP‑XYZ, gotów do kołowania.” GND: „SP‑XYZ, Wieża, kołuj do pozycji oczekiwania przed pasem 27 przez Alfa. Zgłoś gotowość do odlotu.”
Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania (APP). Przejmują odlatujący samolot od kontrolera TWR pod swoją “opiekę” zapewniając mu sprawne wznoszenie i wylot na odpowiednią trasę. Musi być on bezkolizyjny z ruchem samolotów przylatujących w tym samym czasie na dane lotnisko. Czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania (APP) decydują głównie kwestie bezpieczeństwa i natężenie operacji lotniczych. Gdy jest ich dużo, ruch w obrębie rejonu kontrolowanego lotniska (TMA) pomagają uporządkować kontrolerzy zbliżeniowi.
Kontrolerzy zbliżeniowi obserwują samolot na radarze od momentu wlotu do TMA do chwili ustabilizowania się go do podejścia;
Załogi samolotów osiągając punkt, tak zwaną bramkę wlotową do TMA, przestrajają radiostacje na częstotliwość lokalnego kontrolera zbliżania APP;
Kontrolerzy na podstawie zobrazowania radarowego wydają częste i szybkie instrukcje przez system komunikacji głosowej;
Kontrolerzy APP przylatujące samoloty wprowadzają na tak zwaną, prostą do lądowania, tak by odległości między samolotami nie były mniejsze niż przewidziane minima czyli minimalne separacje czasowe;
Kontrolerzy zbliżeniowi muszą zadbać, aby samoloty zostały płynnie doprowadzone do ścieżki podejścia w odpowiedniej kolejności i odległości od siebie (z zachowaniem separacji bocznych i wysokościowych). Statki powietrzne muszą mieć określoną wysokość, a po ostatecznym zakręcie - także kierunek, by zdołać przechwycić sygnał systemu podejścia ILS (Instrument Landing System);
Kontrolerzy APP zajmują stanowiska na sali operacyjnej, w której systemy łączności umożliwiają nawiązywanie natychmiastowej łączności wewnętrznej.
Przykładowa komunikacja kontrolera APP z załogą: Załoga: „Kraków Zbliżanie, SP‑XYZ, 3 minuty przed punktem Delta, 3000 stóp, squawk 7‑4-3‑2. Z informacja November” APP: "SP‑XYZ, Kraków Zbliżanie, w kontakcie radarowym. Informacja November poprawna, utrzymuj 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Leć przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoś Sierra.” Załoga: "Utrzymuję 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Lecę przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoszę Sierra, SP‑XYZ.”
Kontrolerzy obszaru (ACC). Za pomocą kilku radarów rozstawionych na terenie kraju kontrolerzy obszaru śledzą ruch lotniczy nad Polską przez 24 godziny na dobę. Zapewniają bezpieczeństwo samolotom przelatującym drogami FIR‑u WAW (czyli obszaru nad Polską) oraz odlatującym i przylatującym w rejony kontrolowane polskich lotnisk. Kluczowym jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, tak więc za każdy element przestrzeni odpowiada jednocześnie inny kontroler, a ściślej - dwóch, ponieważ kontrolerzy ACC pracują w parach.
Kontroler ACC wydaje stosowne zezwolenie, gwarantujące pełne bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchu lotniczego;
Kontroler ACC dba o bezpieczne odseparowanie wznoszących, zniżających i przelatujących w każdym możliwym kierunku statków powietrznych;
Kontrolerzy dbają o zachowanie określonych separacji bocznych i wysokościowych między samolotami.
Przykładowa komunikacja kontrolera ACC z załogą: ACC: „Low altitude alert, climb immediately, climb the airplane.” Załoga: „There are two golf stay altitude. All right collect five hundred.” ACC: „You appear to be descending again, sir”.
Odgłos startującego samolotu na lotnisku. Każdy start i lądowanie oraz inne operacje z tym się wiążące muszą być stale kontrolowane oraz koordynowane by móc zapewnić poprawne funkcjonowanie ruchu lotniczego i lotniskowego.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem a kontrolą ruchu dotycząca lądowania statku powietrznego na danym lotnisku. Pilot wykonuje po kolei polecenia kontrolera oraz odpowiada na jego wezwania.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem statku powietrznego w kokpicie a służbami naziemnymi (ground) dotycząca wykonania procedury push back.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem statku powietrznego a kontrolą zbliżania lotniska. Pilot zgłasza swoją pozycję oraz określa cel swojego przybycia, a kontrola koordynuje jego działania.
Rozmowa pomiędzy kontrolą obszaru a jej użytkownikami. Kontrola podaje pilotom informacje o ruchu lotniczym mającym miejsce w danym obszarze oraz wydaje polecenia dotyczące wykonywania lotów.
Plansza interaktywna przedstawia samolot w locie. Poniżej znajduje się szary prostokąt z napisem. Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Od prostokąta odchodzą cztery dymki z napisami. Od lewej są to: Kontrolerzy wieżowi Tower Te Wu Er. Kontrolerzy na płycie lotniska Ground Gie eN De. Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania A Pe Pe. Kontrolerzy obszaru A Ce Ce. Na ilustracji znajduje się dziesięć punktów interaktywnych w parach. Po kliknięciu punktu pojawia się opis elementu wraz z nagraniem dźwiękowym tożsamym z opisem. Pod drugimi punktami w parach znajdują się nagrania z dźwiękami i ich krótkie opisy.
Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Do podstawowych zadań Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej należą:
zapewnienie płynnego ruchu lotniczego poprzez efektywne zarządzanie przestrzenią powietrzną;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
pojemność – zapewnienie wymaganej przepustowości przestrzeni powietrznej i zapewnienie obsługi ruchu przy jak najniższych opóźnieniach;
ochrona środowiska – zapewnienie zrównoważonego rozwoju usług nawigacyjnych, przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnego wpływu na środowisko, redukcja emisji zanieczyszczeń oraz minimalizowanie hałasu;
efektywność kosztowa – zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług za adekwatną cenę umożliwiającą rozwój Agencji i wzmocnienie stabilności finansowej firmy.
ATC – Air Traffic Control. Kontroler ruchu lotniczego - odpowiedzialny jest za swój określony sektor. Jednym z narzędzi pracy kontrolera ruchu lotniczego jest pasek postępu lotu Flight Progress Strips – FPS, coraz częściej występujący w formie elektronicznej.
Kontrolerzy wieżowi Tower (TWR). Są to kontrolerzy, którzy sterują ruchem samolotów na lotniskach kontrolowanych.
pracują oni najczęściej w portach lotniczych na wieżach na tyle wysokich, że można z nich swobodnie obserwować zarówno pole manewrowe jak i przestrzeń powietrzną dookoła lotniska;
w zależności od organizacji przestrzeni powietrznej i kontroli radarowej wokół lotniska, różni się ich obszar odpowiedzialności. Zależy on od tego, czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania;
czuwają nad bezpiecznym kołowaniem samolotów ze stanowisk postojowych do momentu, gdy pilot zgłosi gotowość do startu;
dbają także, by były zachowane odpowiednie odległości (tak zwane separacje) między samolotami startującymi i lądującymi;
głównym zadaniem jest zadbanie o bezpieczeństwo samolotów startujących, lądujących i poruszających się po płycie danego lotniska;
w przypadku TMA (rejonu kontrolowanego lotniska), w którym nie ma zapewnionej kontroli zbliżania, praca kontrolerów wieżowych zaczyna się na bramce wlotowej do danego TMA;
służba kontroli TWR kończy się zaraz po starcie maszyny, jeśli przy lotnisku działa APP (służba zbliżania). W przeciwnym razie obszar odpowiedzialności kontrolerów wieżowych sięga aż do granicy TMA;
komunikują się z załogami statków powietrznych w celu wydania zgody na lądowanie lub na przykład, przekierowanie samolotu na tak zwany drugi krąg;
komunikują się z DOPL i służbą utrzymania lotniska wydając zezwolenia na zajęcie określonych części pola manewrowego, na przykład, w celu wydania pozwolenia na inspekcję.
Przykładowa komunikacja z DOPL: DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwól zająć z drogi technicznej drogę kołowania Alfa.” TWR: „Dyżurny wieża, zezwalam na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoś opuszczenie”. DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwalasz na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoszę opuszczenie”.
Przykładowa komunikacja ze służbą utrzymania: Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie”. TWR: ”Utrzymanie, wieża” Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie, zezwól zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej, w celu koszenia trawy.” TWR: ”Utrzymanie, wieża,zezwalam zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoś opuszczenie.” Służba utrzymania: ”Wieża, utrzymanie, zezwalasz na zajęcie z drogi kołowania A sektora 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoszę opuszczenie.”
Kontrolerzy na płycie lotniska Ground (GND). Są to kontrolerzy odpowiedzialni za ustawianie statków powietrznych w określonych częściach lotniska i ruch pojazdów obsługi naziemnej.
zarządzają naziemnym ruchem statków powietrznych i pojazdów w określonych częściach lotniska, na przykład, na stanowiskach postojowych dla samolotów;
przeciwdziałają zagrożeniom takim jak wjazd nieuprawnionego pojazdu na drogę kołowania czy stanowisko postojowe;
kontrolują ruch pojazdów i samolotów na płycie lotniska korzystając z systemu PANDORA i kamer o wysokiej rozdzielczości oraz narzędzi obrazujących sytuację ruchowa na płycie lotniska;
udzielają pozwolenia na zajęcie stanowisk postojowych statkom powietrznym oraz pojazdom GSE (Ground Service Equipment)
.
Przykładowa komunikacja kontrolera GND z załogą: Załoga: „Rzeszów Wieża, SP‑XYZ , proszę o uruchomienie.” GND: „SP‑XYZ , Rzeszów Wieża, zezwalam uruchamiać, czas 2‑4. Zgłoś gotowość do kołowania.” Załoga: „Mogę uruchamiać, zgłoszę gotowość do kołowania, SP‑XYZ. SP‑XYZ, gotów do kołowania.” GND: „SP‑XYZ, Wieża, kołuj do pozycji oczekiwania przed pasem 27 przez Alfa. Zgłoś gotowość do odlotu.”
Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania (APP). Przejmują odlatujący samolot od kontrolera TWR pod swoją “opiekę” zapewniając mu sprawne wznoszenie i wylot na odpowiednią trasę. Musi być on bezkolizyjny z ruchem samolotów przylatujących w tym samym czasie na dane lotnisko. Czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania (APP) decydują głównie kwestie bezpieczeństwa i natężenie operacji lotniczych. Gdy jest ich dużo, ruch w obrębie rejonu kontrolowanego lotniska (TMA) pomagają uporządkować kontrolerzy zbliżeniowi.
Kontrolerzy zbliżeniowi obserwują samolot na radarze od momentu wlotu do TMA do chwili ustabilizowania się go do podejścia;
Załogi samolotów osiągając punkt, tak zwaną bramkę wlotową do TMA, przestrajają radiostacje na częstotliwość lokalnego kontrolera zbliżania APP;
Kontrolerzy na podstawie zobrazowania radarowego wydają częste i szybkie instrukcje przez system komunikacji głosowej;
Kontrolerzy APP przylatujące samoloty wprowadzają na tak zwaną, prostą do lądowania, tak by odległości między samolotami nie były mniejsze niż przewidziane minima czyli minimalne separacje czasowe;
Kontrolerzy zbliżeniowi muszą zadbać, aby samoloty zostały płynnie doprowadzone do ścieżki podejścia w odpowiedniej kolejności i odległości od siebie (z zachowaniem separacji bocznych i wysokościowych). Statki powietrzne muszą mieć określoną wysokość, a po ostatecznym zakręcie - także kierunek, by zdołać przechwycić sygnał systemu podejścia ILS (Instrument Landing System);
Kontrolerzy APP zajmują stanowiska na sali operacyjnej, w której systemy łączności umożliwiają nawiązywanie natychmiastowej łączności wewnętrznej.
Przykładowa komunikacja kontrolera APP z załogą: Załoga: „Kraków Zbliżanie, SP‑XYZ, 3 minuty przed punktem Delta, 3000 stóp, squawk 7‑4-3‑2. Z informacja November” APP: "SP‑XYZ, Kraków Zbliżanie, w kontakcie radarowym. Informacja November poprawna, utrzymuj 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Leć przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoś Sierra.” Załoga: "Utrzymuję 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Lecę przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoszę Sierra, SP‑XYZ.”
Kontrolerzy obszaru (ACC). Za pomocą kilku radarów rozstawionych na terenie kraju kontrolerzy obszaru śledzą ruch lotniczy nad Polską przez 24 godziny na dobę. Zapewniają bezpieczeństwo samolotom przelatującym drogami FIR‑u WAW (czyli obszaru nad Polską) oraz odlatującym i przylatującym w rejony kontrolowane polskich lotnisk. Kluczowym jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, tak więc za każdy element przestrzeni odpowiada jednocześnie inny kontroler, a ściślej - dwóch, ponieważ kontrolerzy ACC pracują w parach.
Kontroler ACC wydaje stosowne zezwolenie, gwarantujące pełne bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchu lotniczego;
Kontroler ACC dba o bezpieczne odseparowanie wznoszących, zniżających i przelatujących w każdym możliwym kierunku statków powietrznych;
Kontrolerzy dbają o zachowanie określonych separacji bocznych i wysokościowych między samolotami.
Przykładowa komunikacja kontrolera ACC z załogą: ACC: „Low altitude alert, climb immediately, climb the airplane.” Załoga: „There are two golf stay altitude. All right collect five hundred.” ACC: „You appear to be descending again, sir”.
Odgłos startującego samolotu na lotnisku. Każdy start i lądowanie oraz inne operacje z tym się wiążące muszą być stale kontrolowane oraz koordynowane by móc zapewnić poprawne funkcjonowanie ruchu lotniczego i lotniskowego.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem a kontrolą ruchu dotycząca lądowania statku powietrznego na danym lotnisku. Pilot wykonuje po kolei polecenia kontrolera oraz odpowiada na jego wezwania.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem statku powietrznego w kokpicie a służbami naziemnymi (ground) dotycząca wykonania procedury push back.
Rzeczywista rozmowa pomiędzy pilotem statku powietrznego a kontrolą zbliżania lotniska. Pilot zgłasza swoją pozycję oraz określa cel swojego przybycia, a kontrola koordynuje jego działania.
Rozmowa pomiędzy kontrolą obszaru a jej użytkownikami. Kontrola podaje pilotom informacje o ruchu lotniczym mającym miejsce w danym obszarze oraz wydaje polecenia dotyczące wykonywania lotów.
Plansza interaktywna - zadania kontroli ruchu lotniczego
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Plansza interaktywna przedstawia samolot w locie. Poniżej znajduje się szary prostokąt z napisem. Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Od prostokąta odchodzą cztery dymki z napisami. Od lewej są to: Kontrolerzy wieżowi Tower Te Wu Er. Kontrolerzy na płycie lotniska Ground Gie eN De. Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania A Pe Pe. Kontrolerzy obszaru A Ce Ce. Na ilustracji znajduje się dziesięć punktów interaktywnych w parach. Po kliknięciu punktu pojawia się opis elementu wraz z nagraniem dźwiękowym tożsamym z opisem. Pod drugimi punktami w parach znajdują się nagrania z dźwiękami i ich krótkie opisy.
Zadania kontroli ruchu lotniczego realizowane przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. Do podstawowych zadań Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej należą:
zapewnienie płynnego ruchu lotniczego poprzez efektywne zarządzanie przestrzenią powietrzną;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
bezpieczeństwo – zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego;
pojemność – zapewnienie wymaganej przepustowości przestrzeni powietrznej i zapewnienie obsługi ruchu przy jak najniższych opóźnieniach;
ochrona środowiska – zapewnienie zrównoważonego rozwoju usług nawigacyjnych, przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnego wpływu na środowisko, redukcja emisji zanieczyszczeń oraz minimalizowanie hałasu;
efektywność kosztowa – zapewnienie wysokiej jakości świadczonych usług za adekwatną cenę umożliwiającą rozwój Agencji i wzmocnienie stabilności finansowej firmy.
ATC – Air Traffic Control. Kontroler ruchu lotniczego - odpowiedzialny jest za swój określony sektor. Jednym z narzędzi pracy kontrolera ruchu lotniczego jest pasek postępu lotu Flight Progress Strips – FPS, coraz częściej występujący w formie elektronicznej.
Poniżej zamieszczono nagranie dźwiękowe przedstawiające odgłos startującego samolotu na lotnisku. Każdy start i lądowanie oraz inne operacje z tym się wiążące muszą być stale kontrolowane oraz koordynowane by móc zapewnić poprawne funkcjonowanie ruchu lotniczego i lotniskowego.
Kontrolerzy wieżowi Tower (TWR). Są to kontrolerzy, którzy sterują ruchem samolotów na lotniskach kontrolowanych.
pracują oni najczęściej w portach lotniczych na wieżach na tyle wysokich, że można z nich swobodnie obserwować zarówno pole manewrowe jak i przestrzeń powietrzną dookoła lotniska;
w zależności od organizacji przestrzeni powietrznej i kontroli radarowej wokół lotniska, różni się ich obszar odpowiedzialności. Zależy on od tego, czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania;
czuwają nad bezpiecznym kołowaniem samolotów ze stanowisk postojowych do momentu, gdy pilot zgłosi gotowość do startu;
dbają także, by były zachowane odpowiednie odległości (tak zwane separacje) między samolotami startującymi i lądującymi;
głównym zadaniem jest zadbanie o bezpieczeństwo samolotów startujących, lądujących i poruszających się po płycie danego lotniska;
w przypadku TMA (rejonu kontrolowanego lotniska), w którym nie ma zapewnionej kontroli zbliżania, praca kontrolerów wieżowych zaczyna się na bramce wlotowej do danego TMA;
służba kontroli TWR kończy się zaraz po starcie maszyny, jeśli przy lotnisku działa APP (służba zbliżania). W przeciwnym razie obszar odpowiedzialności kontrolerów wieżowych sięga aż do granicy TMA;
komunikują się z załogami statków powietrznych w celu wydania zgody na lądowanie lub na przykład, przekierowanie samolotu na tak zwany drugi krąg;
komunikują się z DOPL i służbą utrzymania lotniska wydając zezwolenia na zajęcie określonych części pola manewrowego, na przykład, w celu wydania pozwolenia na inspekcję.
Przykładowa komunikacja z DOPL: DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwól zająć z drogi technicznej drogę kołowania Alfa.” TWR: „Dyżurny wieża, zezwalam na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoś opuszczenie”. DOPL: „Wieża, dyżurny, pozwalasz na zajęcie z drogi technicznej drogi kołowania Alfa. Zgłoszę opuszczenie”.
Przykładowa komunikacja ze służbą utrzymania: Służba utrzymania: „Wieża, utrzymanie”. TWR: „Utrzymanie, wieża” Służba utrzymania: „Wieża, utrzymanie, zezwól zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej, w celu koszenia trawy.” TWR: „Utrzymanie, wieża,zezwalam zająć z drogi kołowania A sektor 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoś opuszczenie.” Służba utrzymania: „Wieża, utrzymanie, zezwalasz na zajęcie z drogi kołowania A sektora 3 w bezpiecznej od drogi startowej. Zgłoszę opuszczenie.”
Poniżej zamieszczono nagranie dźwiękowe przedstawiające rzeczywistą rozmowę pomiędzy pilotem a kontrolą ruchu. Dotyczy ona lądowania statku powietrznego na danym lotnisku. Pilot wykonuje po kolei polecenia kontrolera oraz odpowiada na jego wezwania.
R1ZVvzRBE4Z1p
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą ruchu.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą ruchu.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą ruchu.
Kontrolerzy na płycie lotniska Ground (GND). Są to kontrolerzy odpowiedzialni za ustawianie statków powietrznych w określonych częściach lotniska i ruch pojazdów obsługi naziemnej.
zarządzają naziemnym ruchem statków powietrznych i pojazdów w określonych częściach lotniska, na przykład, na stanowiskach postojowych dla samolotów;
przeciwdziałają zagrożeniom takim jak wjazd nieuprawnionego pojazdu na drogę kołowania czy stanowisko postojowe;
kontrolują ruch pojazdów i samolotów na płycie lotniska korzystając z systemu PANDORA i kamer o wysokiej rozdzielczości oraz narzędzi obrazujących sytuację ruchowa na płycie lotniska;
udzielają pozwolenia na zajęcie stanowisk postojowych statkom powietrznym oraz pojazdom GSE (Ground Service Equipment).
Przykładowa komunikacja kontrolera GND z załogą: Załoga: „Rzeszów Wieża, SP‑XYZ , proszę o uruchomienie.” GND: „SP‑XYZ , Rzeszów Wieża, zezwalam uruchamiać, czas 2‑4. Zgłoś gotowość do kołowania.” Załoga: „Mogę uruchamiać, zgłoszę gotowość do kołowania, SP‑XYZ. SP‑XYZ, gotów do kołowania.” GND: „SP‑XYZ, Wieża, kołuj do pozycji oczekiwania przed pasem 27 przez Alfa. Zgłoś gotowość do odlotu.”
Poniżej zamieszczono nagranie dźwiękowe przedstawiające rzeczywistą rozmowę pomiędzy pilotem statku powietrznego w kokpicie a służbami naziemnymi (ground). Rozmowa dotyczy wykonania procedury push back.
R14OA5wg7uaZu
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a służbami naziemnymi.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a służbami naziemnymi.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a służbami naziemnymi.
Kontrolerzy radarowej kontroli zbliżania (APP). Przejmują odlatujący samolot od kontrolera TWR pod swoją “opiekę” zapewniając mu sprawne wznoszenie i wylot na odpowiednią trasę. Musi być on bezkolizyjny z ruchem samolotów przylatujących w tym samym czasie na dane lotnisko. Czy dla danego lotniska jest zapewniana służba kontroli zbliżania (APP) decydują głównie kwestie bezpieczeństwa i natężenie operacji lotniczych. Gdy jest ich dużo, ruch w obrębie rejonu kontrolowanego lotniska (TMA) pomagają uporządkować kontrolerzy zbliżeniowi.
Kontrolerzy zbliżeniowi obserwują samolot na radarze od momentu wlotu do TMA do chwili ustabilizowania się go do podejścia;
Załogi samolotów osiągając punkt, tak zwaną bramkę wlotową do TMA, przestrajają radiostacje na częstotliwość lokalnego kontrolera zbliżania APP;
Kontrolerzy na podstawie zobrazowania radarowego wydają częste i szybkie instrukcje przez system komunikacji głosowej;
Kontrolerzy APP przylatujące samoloty wprowadzają na tak zwaną, prostą do lądowania, tak by odległości między samolotami nie były mniejsze niż przewidziane minima czyli minimalne separacje czasowe;
Kontrolerzy zbliżeniowi muszą zadbać, aby samoloty zostały płynnie doprowadzone do ścieżki podejścia w odpowiedniej kolejności i odległości od siebie (z zachowaniem separacji bocznych i wysokościowych). Statki powietrzne muszą mieć określoną wysokość, a po ostatecznym zakręcie - także kierunek, by zdołać przechwycić sygnał systemu podejścia ILS (Instrument Landing System);
Kontrolerzy APP zajmują stanowiska na sali operacyjnej, w której systemy łączności umożliwiają nawiązywanie natychmiastowej łączności wewnętrznej.
Przykładowa komunikacja kontrolera APP z załogą: Załoga: „Kraków Zbliżanie, SP‑XYZ, 3 minuty przed punktem Delta, 3000 stóp, squawk 7‑4-3‑2. Z informacja November” APP: „SP‑XYZ, Kraków Zbliżanie, w kontakcie radarowym. Informacja November poprawna, utrzymuj 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Leć przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoś Sierra.” Załoga: „Utrzymuję 3000 stóp, QNH 9‑9-8. Lecę przez Delta‑Sierra‑Kilo. Zgłoszę Sierra, SP‑XYZ.”
Poniżej zamieszczono nagranie dźwiękowe przedstawiające rzeczywistą rozmowę pomiędzy pilotem statku powietrznego a kontrolą zbliżania lotniska. Pilot zgłasza swoją pozycję oraz określa cel swojego przybycia, a kontrola koordynuje jego działania
ReOBObKtawcjN
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą zbliżania lotniska.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą zbliżania lotniska.
Rozmowa między pilotem a kontrolą zbliżania lotniska
Rozmowa między pilotem a kontrolą zbliżania lotniska
Nagranie dźwiękowe rozmowy między pilotem a kontrolą zbliżania lotniska.
Kontrolerzy obszaru (ACC). Za pomocą kilku radarów rozstawionych na terenie kraju kontrolerzy obszaru śledzą ruch lotniczy nad Polską przez 24 godziny na dobę. Zapewniają bezpieczeństwo samolotom przelatującym drogami FIR‑u WAW (czyli obszaru nad Polską) oraz odlatującym i przylatującym w rejony kontrolowane polskich lotnisk. Kluczowym jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu lotniczego, tak więc za każdy element przestrzeni odpowiada jednocześnie inny kontroler, a ściślej - dwóch, ponieważ kontrolerzy ACC pracują w parach.
Kontroler ACC wydaje stosowne zezwolenie, gwarantujące pełne bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchu lotniczego;
Kontroler ACC dba o bezpieczne odseparowanie wznoszących, zniżających i przelatujących w każdym możliwym kierunku statków powietrznych;
Kontrolerzy dbają o zachowanie określonych separacji bocznych i wysokościowych między samolotami.
Przykładowa komunikacja kontrolera ACC z załogą: ACC: „Low altitude alert, climb immediately, climb the airplane.” Załoga: „There are two golf stay altitude. All right collect five hundred.” ACC: „You appear to be descending again, sir”.
Poniżej zamieszczono nagranie dźwiękowe przedstawiające rozmowę pomiędzy kontrolą obszaru a jej użytkownikami. Kontrola podaje pilotom informacje o ruchu lotniczym mającym miejsce w danym obszarze oraz wydaje polecenia dotyczące wykonywania lotów.
R1atlIwyFYPvS
Nagranie dźwiękowe rozmowy między kontrolą obszaru a jej użytkownikami.
Nagranie dźwiękowe rozmowy między kontrolą obszaru a jej użytkownikami.
Rozmowa między kontrolą obszaru a jej użytkownikami