Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Tło historyczne

Polecenie 1
Zapoznaj się z treścią filmu i przedstaw własnymi słowami ewolucję ustroju monarchicznego w Europie (XII‑XVIII wiek).
Zapoznaj się z treścią filmu i przedstaw własnymi słowami ewolucję ustroju monarchicznego w Europie (XII‑XVIII wiek).
R1am7luTVJQfo
(Uzupełnij).
R1YJlNmo1jpry
Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Absolutyzm.

Doktryna

R1Pbgaabvq9rE1
Prezentacja.
Polecenie 2

Odpowiedz na pytanie: z jakich przesłanek wywodzi się koncepcja władzy nieograniczonej?

RmXnnuFw6C5bl
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Wyjaśnij, jak „przełom kartezjański” wpłynął na uzasadnienie władzy absolutnej.

RtXnK3xVEsveO
(Uzupełnij).

Nawiązania

RwckQNQoPw04r1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz ukazujący egzekucję Ludwika XVI. Na dużym placu ustawiona jest na podwyższeniu gilotyna. Widać leżące pod nią ciało mężczyzny bez głowy. Głowę trzyma w rękach stojący mężczyzna. Pokazuje ją zgromadzonemu na placu tłumowi. W pobliżu gilotyny stoi kareta otoczona żołnierzami. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Absolutyzm jako forma ustrojowa wykształcił się w Europie czasów feudalnych ale rozwijał się praktycznie do XVIII wieku, stawiając sobie za cel stworzenie Królestwa Bożego na ziemi siłami rozumu. Burżuazja była zainteresowana silnym i scentralizowanym państwem. 2. Doktryna absolutyzmu ewoluowała aż do wybuchu rewolucji francuskiej (1789). 3. Praktycznie wszystkie państwa Europy prędzej czy później przeszły okres absolutnych rządów monarchicznych (wyjątek stanowią Polska, Holandia, Wenecja, Genua). 4. Absolutyzm stworzył scentralizowane państwo z rozbudowanym aparatem administracyjnym, skodyfikował prawo i rozbudował aparat fiskalny, stworzył nowoczesną armię, a więc położył podwaliny pod nowoczesne państwo.
Egzekucja Ludwika XVI, miedzioryt grawerowany 1793
Źródło: Georg Heinrich Sieveking, Egzekucja Ludwika XVI, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Oponenci

R1Ox8mhrHfOZJ1
Maurice Quentin de La Tour, Portret Jeana‑Jacquesa Rousseau
Źródło: domena publiczna.

Krytycy absolutyzmu podnoszą problem braku wewnętrznego mechanizmu hamującego decyzje władcze (trójpodział władzy, separacja władz). W potocznym rozumieniu absolutyzm kojarzy się z rządami tyranicznymityraniatyranicznymi, krwawymi, nieracjonalnymi. Jednakże najpoważniejsza krytyka odnosi się do jego filozoficznych podstaw. Krytycy koncepcji Hobbesa utrzymują, że ochraniając jednostkę przed innymi jednostkami poddał ją despotycznej władzy. J. LockeJ. -J. Rousseau stwierdzają wręcz, że w stanie natury człowiekowi żyło się lepiej, niż pod rządami absolutnej władzy i ucisku cywilizacji.

Słownik

arystokracja
arystokracja

(gr. rhoiotasigmatauomicronkapparhoalfatauίalfaaristokratia, od rhoiotasigmatauomicronςaristos – najlepszy, kapparhoάtauomicronςkrátos – władza; najszlachetniejsze rządy, rządy najszlachetniejszych) sprawiedliwe rządy elity

demokracja
demokracja

(gr. deltaetamuomicronkapparhoalfatauίalfadēmokratiā od deltaήmuomicronς, dḗmos – lud,  kapparhoάtauomicronς, krátos – władza; rządy ludu, ubogich) rząd większości

dominat
dominat

(łac. dominus et deus - pan i bóg) późna forma cesarstwa rzymskiego, charakteryzująca się absolutną władzą cesarza

monarchia
monarchia

(stgr. muomicronnualfarhochiίalfamonarchía) jedynowładztwo

oligarchia
oligarchia

rządy nielicznych, najbogatszych, z reguły niesprawiedliwe

pryncypat
pryncypat

wczesna forma cesarstwa rzymskiego, charakteryzująca się absolutną władzą cesarza

tetrarchia
tetrarchia

etap w formowaniu się dominatu, polegające na podziale całej władzy cesarskiej między czterech władców

timokracja
timokracja

ustrój, w którym najwyższą wartością są zaszczyty

tyrania
tyrania

niesprawiedliwe jedynowładztwo