Prezentacja multimedialna
Po zapoznaniu się z prezentacją wypisz najważniejsze cechy twórczości F. F. Coppoli. Wskaż tematy, jakich podejmuje się najczęściej reżyser.
Po zapoznaniu się z prezentacją wypisz najważniejsze cechy twórczości F. F. Coppoli. Podaj tematy, jakich podejmuje się najczęściej reżyser.
Na podstawie prezentacji wyjaśnij, na czym polega tragizm przedstawionych w powieści i filmie postaci.
![](/static/img/obiektmultimedialny.png)
![Zdjęcie przedstawia lewy półprofil mężczyzny, który siedzi i trzyma kartkę. Ma on czarne włosy z grzywką opadającą na czoło, gęstą brodę z wąsami oraz okulary w grubych oprawkach. Ma założoną rozpiętą koszulę z kilkoma kieszeniami, pod którą ma ciemny sweter.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rh6YrZzjSvxyH/1637858501/10rp2eNcNExfEpOXkrQmzeGPCtOt1qRQ.jpg)
Apokalipsa w filmowej interpretacji Coppoli ma różne wymiary. Reżyser mówił:
Apokalipsa oznacza koniec, ale być może i początek. Jest to po prostu moment osiągnięcia punktu krytycznego, kiedy człowiek musi przełamać się wewnętrznie, przejść na inną stronę. Należałoby to kojarzyć z mitycznym Feniksem, który odradza się w płomieniach.
![Zdjęcie przedstawia kamienne schody w dżungli, na których stoi tłum ludzi. Część jest półnaga i ubrana w proste stroje, inni mają na sobie ubrania wojskowe. Postaci stojące na dole schodów trzymają wycelowaną przed siebie broń. Między ludźmi stoją duże, jasne rzeźby. W tle unosi się czerwony dym oraz rosną wysokie palmy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RDdlMkioEGcgt/1637858502/mzpSwE0H5N7OeIHlcCgSdit9lMJbmngx.jpg)
Film jest próbą objawienia prawdy o człowieku. Reżyser pokazuje kres, ale także początek cywilizacji. Stawia pytania odnalezione w utworze Conrada. Obu twórców interesuje moment, kiedy człowiek pierwotny dostrzegł, że nie jest już tylko elementem przyrody, kiedy zaczął rozróżniać dobro i zło, kiedy uświadomił sobie, że zabijanie jest złem. Świadomość ta wywołała pierwsze wyrzuty sumienia. Człowiek zyskał w ten sposób duszę. Szansę ocalenia tej duszy Conrad widział jedynie w cywilizacji i poszanowaniu kodeksu moralnego. Pokazał, co może stać się z człowiekiem całkowicie wyzwolonym spod wszelkich zasad, norm i zakazów.
![Zdjęcie przedstawia rząd ognistych eksplozji w lesie palmowym. Unoszą się nad nimi płomienie i ciemny dym. Przed lasem jest pole i staw. W tle szare niebo.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1NA1G0nITNxP/1637858503/26iKBvUObXySpdqTVz19MZLzoCGCd7Ii.png)
Podobnie proces dehumanizacji, jakiemu w warunkach wojny poddawani są zarówno ofiary, jak i oprawcy, pokazał Coppola. W swojej adaptacji kontynuuje myśl pisarza, mając świadomość doświadczeń współczesnego człowieka.
![Zdjęcie przedstawia zanurzonego w wodzie mężczyznę. Wystaje tylko jego głowa, która jest pomalowana ciemnozieloną farbą. Panuje noc. Nad taflą wody unosi się dym. W tle są rośliny.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Ru9XX0FK7y2j6/1637858504/2GM0wzUzDYb4PVOK99nZBEstKo8ieOAy.jpg)
Apokalipsa to także przerażająca samotność człowieka. U Coppoli słowa Conrada: Żyjemy tak, jak śnimy – samotnie uzyskują swój pełny, bolesny wymiar. Tragizm samotności ze szczególną mocą ujawnia się w sytuacjach granicznych. Wiele z jego filmów kończy się w chwili, gdy bohater uświadamia sobie, że jest zupełnie sam.
![Zdjęcie przedstawia mężczyznę w średnim wieku, który siedzi na drewnianej podłodze i dotyka rękoma paneli. Obok leży młotek. Mężczyzna ma krótkie włosy z zakolami, okulary, wąsy oraz ubrany jest w jasną koszulę z krawatem i ciemne spodnie. Pomieszczenie, w którym się znajduje, jest zdemolowane.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RSmQQaSxyV9sq/1637858504/2jFPo4ljKZjlcdaTHULC9R7QHwERDCRL.png)
Tak jest w Rozmowie, gdy widzimy, jak Harry (Gene Hackman) samotny i nagi siedzi w zdemolowanym mieszkaniu.
![Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Ma czarne, zaczesane do tyłu krótkie włosy, podłużną twarz ze zmarszczkami, ciemne brwi oraz oczy. Ubrany jest w białą koszulę, jasną marynarkę i wzorzystą apaszkę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R35MEYjJDsuVS/1637858505/23xGbzt9FBOiF9yFAlApwgv4JdDU1USs.png)
Tak jest w Ojcu Chrzestnym II, gdy Michael Corleone (Al Pacino) zostaje opuszczony przez rodzinę, dla której wszystko poświęcił.
![Zdjęcie przedstawia fotografię młodego żołnierza w mundurze i z beretem na głowie. Za fotografią znajduje się stół, na którym są sztućce, szklanki i talerz z jedzeniem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RBCGYJEcRuZlu/1637858506/1UGWBHVmQwFeQ5NnoCcIoE51Wb78Tbgw.png)
Tak jest i w Czasie Apokalipsy, gdy samotny, pogrążony w swoich wizjach i szaleństwie Kurtz oczekuje na śmierć.
![Zdjęcie przedstawia pogrążonego w mroku dojrzałego mężczyznę. Oświetlona jest tylko lewa część jego twarzy. Mężczyzna jest łysy, ma zmarszczki na twarzy, na jego czole są krople potu.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1e5exhwoxa4D/1637858507/1fB7ARgj5nTN0OoGYXfLyMia4S1bRCYJ.png)
Każdego z nich przygniata odpowiedzialność, świadomość własnej winy i popełnionych grzechów. Sąd rozgrywa się we wnętrzu każdej osoby. Tam też dokonuje się objawienie prawdy o nas samych. Zakończenie poematu Eliota, którego fragmenty recytował Kurtz podczas rozmowy z Willardem, uświadamia tragizm ludzkiej egzystencji:
I tak właśnie kończy się świat –
Nie hukiem ale skomleniem.
![Zdjęcie przedstawia żołnierza w koszulce moro. Ma ciemne włosy z grzywką opadającą na czoło, lekko zarysowany zarost i małą ranę na policzku. Opiera się o ramę prawym łokciem, na lewej ręce ma zegarek. W tle jest niewyraźny las.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RPPrq6W4tzc16/1637858508/MZwGMkvRUeiWySMdSPd4CEqVntRdteYC.png)
Czas Apokalipsy jako lektura Jądra ciemności jest nade wszystko naznaczony piętnem artystycznej osobowości reżysera. Tak jak w mitach zaklęte są archetypy, spuścizna ludzkich dążeń i porażek, tak Coppola w swoim symbolicznym obrazie objął całość kulturowych doświadczeń człowieka, pozostawionego sam na sam ze swoim wnętrzem, kiedy zaczyna odkrywać grozę własnej osobowości, nieznane, mroczne pokłady swojej duszy. Psychologiczna głębia kreacji bohaterów, wyrafinowany styl reżyserii oraz majestatyczny, pełen patosu i finezji styl obrazowania tworzą dzieło epokowe, które spotkało się z szerokim uznaniem i rezonansem kulturowym.
![Ilustracja przedstawia rzekę z roślinnością po bokach, nad którą unosi się mgła. W tle jest duże, zachodzące słońce. Na niebie są chmury oraz szpaler lecących helikopterów. Na dole ilustracji jest duży, biały napis: Apocalypse Now.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1bhniZ7JrJfG/1637858509/diZedRTXtM3nCQhrSnSiii6Gh0ikiKMU.jpg)
Film o niebywałym rozmachu produkcyjnym, po chaotycznym i spektakularnym okresie zdjęciowym wszedł na ekrany w 1979 r. i przyniósł Coppoli drugą Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, a rok później osiem nominacji i dwa Oscary (za najlepsze zdjęcia i najlepszy dźwięk). Łącznie film zdobył ponad 40 nagród!
![Zdjęcie przedstawia trzech żołnierzy. Dwaj po bokach mają kamizelki i hełmy moro. Żołnierz po środku ma brudną twarz, opaskę na czole, rozpiętą koszulę moro i broń w ręku. W tle jest zielone pole.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RfCqNJdPMX0VU/1637858509/bEn6aenWLggUFum12eUVFR8CmXOR4sFi.png)
Podjęty przez Coppolę – a kilka miesięcy wcześniej także przez Michaela Cimino w filmie Łowca jeleni (1978) – temat wojny wietnamskiej kontynuowany był w wielu wybitnych dziełach filmowych, jak Pluton Olivera Stone’a (1986), Full Metal Jacket Stanleya Kubricka (1987) czy Ofiary wojny Briana de Palmy (1989).
=
![Pluton, reż. <span lang="en">Olivier Stone</span>, 1986 Zdjęcie przedstawia żołnierza, który klęczy, ma uniesione ręce i odchyloną do tyłu głowę. Na jego rękach jest krew. Jest kamizelka moro jest miejscami poszarpana. Za nim czają się żołnierze w maskujących strojach z bronią. W tle są plamy oraz unoszący się dym.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RtD3Oe7rQwiRp/1637858510/2UsXAcKJKLCrRVv5SywGQKFk28U7yvWB.png)
=
![Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę w jasnym mundurze wojskowym i kapeluszem, który trzyma pączka i krzyczy na stojącego przed nim młodego mężczyznę. Mężczyzna ten stoi na baczność, ma krótko zgolone włosy oraz białą koszulę. Za postaciami stoi wysoki mężczyzna z uniesionymi na wysokości bioder rękami. Ma krótko zgolone włosy, białą koszulę i krótkie, białe spodenki. W tle w pomieszczenia stoją piętrowe łóżka.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1ZbLF5k4Nsmn/1637858511/1TpwBbFOKcCgKwS84Jmj1x4C214Xh6ZD.png)
=
![Zdjęcie przedstawia trzech młodych żołnierzy w ciemnozielonych strojach. Na ich twarzach są krople potu. Żołnierz po lewej ma hełm, a pozostali krótkie, brązowe włosy. Za nimi jest jasny dym.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RvcnEFvY3F9os/1637858512/o0kad8hpCAP3Yj7nG99jBKJdm8YAUWcK.png)
![Zdjęcie przedstawia duży budynek z wejściem po lewej stronie, przy którym jest rzeźba lwa oraz daszek. Na szczycie budynku znajduje się neon z napisem Moskwa.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rv7hm14nGIssJ/1637858513/1Y99iUE21HD0o2yLLPaABwpTecuFEEH6.jpg)
Na koniec warto wspomnieć pewien przypadek, dzięki któremu Czas Apokalipsy w symboliczny sposób zapisał się w polskiej historii. Kiedy 13 grudnia 1981 r. generał Jaruzelski wprowadził stan wojenny, odwołano premierę filmu Coppoli, która miała odbyć się tego dnia w warszawskim kinie „Moskwa”.
Wkrótce cały świat obiegło niezwykle wymowne zdjęcie zrobione wtedy przez znanego fotografika Chrisa Niedenthala: widać na nim wóz pancerny i żołnierzy stojących przed kinem, na którym – pod ogromnym napisem MOSKWA – wisi plakat ze złowieszczym tytułem CZAS APOKALIPSY.
Muzyka wykorzystana w prezentacji: Charlie Ryan, Oscillating Form, licencja: Artlist.io.
Wyszukaj w internecie zdjęcie autorstwa Chrisa Niedenthala, o którym mowa w ostatniej części multimedium. Następnie opisz treść, wymowę i kompozycję kadru, a następnie oceń i zinterpretuj jego nastrojowość.
Jakie trzy elementy znajdują się na zdjęciu? Co symbolizują?
Kompozycja zdjęcia jest trójdzielna, kolejne poziomy ukazują poszczególne wymowne elementy: na górze napis „Moskwa”, poniżej plakat filmu, o którym mowa, wreszcie czołg świadczący o wprowadzeniu stanu wojennego. Nastrój zdjęcia jest złowrogi, filmowy plakat o wymownym tytule służy jako metafora tego, co działo się wówczas na polskich ulicach.
Zastanów się, czemu może służyć przeniesienie akcji Jądra ciemności w realia wojny wietnamskiej. Zapisz swoją odpowiedź.
Przypomnij sobie, kiedy toczy się akcja dzieła Conrada, a kiedy miała miejsce wojna w Wietnamie. Zwróć uwagę na poruszony w prezentacji wątek obecności tematu wojny wietnamskiej w dziełach filmowych.
Uwspółcześnienie dzieła Conrada może służyć wpisaniu się w otaczającą rzeczywistość, podjęciu dyskusji na temat kondycji współczesnego świata, podjęciu tematu nośnego także kulturalnie, jakim jest wojna w Wietnamie. To także pokazuje, że dzieło Conrada w swojej wymowie jest ponadczasowe, prawdy tam zawarte można bowiem odnieść także do współczesności.