Ton fraszek jest bardzo różnorodny, acz przeważają utwory lekkie, żartobliwe, anegdotyczne. I takie też były twórcze założenia autora – określa je we fraszce o wyraźnie programowym charakterze Na swoje księgi:

Tematyka będzie zatem jak najdalsza od wątków i tonów epickich, godnych Homerowej epopei (której fragment Kochanowski zresztą przetłumaczył); zamiast patosu rycerskich zmagań znajdziemy żart, zabawę, śmiech, czyli – w myśl antycznych poetyk – tematykę „niską”. Podobną deklarację znajdujemy w Z Anakreonta:

Także w Do Mikołaja Firleja pada stwierdzenie, w którym autor odżegnuje się od tematyki epickiej:

Kolejne wersy Na swoje księgi sygnalizują wręcz hedonistyczną zawartość fraszek:

Utwór kończy zresztą wyznanie wiary godne prawdziwego renesansowego epikurejczyka – stateczność, powaga nie popłaca, nie warto się trudzić, lepiej zażywać uciech wesołego biesiadowania:

W Do nieznajomego przestrzega pewnego anonimowego człowieka, pragnącego trafić do fraszki:

Ten brak powagi, statku swych wierszy poeta podkreśla wielokrotnie, np. w Do doktora bliżej nieznanemu lekarzowi, domagającemu się dosłania mu nowych fraszek (krążyły w odpisach), oświadcza: „Fraszka a doktór, to są dwie rzeczy przeciwne”, a potem żartobliwie przestrzega złaknionego czytelnika: „Ty strzeż swojej powagi, nie baw się fraszkami”.

Bohaterowie fraszek Kochanowskiego to ludzie wyznający zasadę carpe diem („chwytaj dzień”), pragnący cieszyć się życiem i używać do woli. I ten epikurejski stosunek do życia, dostrzeganie jego powabu mają oddawać fraszki, o czym jasno powiada wiersz O swych rymiech, gdzie poeta bez ogródek deklaruje:

I założenie to zrealizował, gdyż nie brak fraszek opisujących hedonistyczne obyczaje panujące w renesansowej Polsce, jak choćby słynna anegdota zatytułowana O doktorze Hiszpanie, czyli Piotrze Rojzjuszu, który przeżył nocny najazd podchmielonych przyjaciół, aby rano stwierdzić: „Szedłem spać trzeźwo, a wstaję pijany”.

Poeta zresztą zdawał sobie sprawę, że jego utwory mogą się wydać co poniektórym czytelnikom zbyt swawolne czy nadto rubaszne, i tak się usprawiedliwiał w Do Mikołaja Firleja:

Mamy tutaj do czynienia bodaj czy nie z pierwszą w dziejach literatury polskiej deklaracją głoszącą wzajemną autonomię twórcy i dzieła – najbardziej rubaszna fraszka nie może przecież świadczyć o prowadzeniu się autora.

Jednak w O Fraszkach po części wycofuje się z tych deklaracji o programowej niefrasobliwości swych utworów, stwierdzając, że nie tylko o zabawne drobiazgi mu chodzi, lecz i o tematykę poważniejszą: „Fraszki tu niepoważne z statkiem się zmieszały”. Poeta został porównany do kupca, który wystawia towar rozmaity:

Klient zaś (czyli czytelnik) może wybrać to, co akurat woli, co mu w danej chwili odpowiada: „Ty to wolisz, a ów zaś przy owym zostawa”. I nie odbiega Kochanowski daleko od prawdy w tych rozważaniach, gdyż w zbiorze fraszek znajdujemy i utwory o charakterze żartobliwym, i poważniejsze, refleksyjne; autor zwykle komentował swymi poetyckimi drobiazgami zabawne zdarzenia towarzyskie, różne śmieszne postacie (dotyczy to zwłaszcza dworskiego okresu jego twórczości), poświęcał je swoim przyjaciołom i protektorom, opisywał ulubione miejsca (dom czarnoleski, lipę),

ale nie tylko – na przykład Do snu jest fraszką refleksyjną, w której zwraca uwagę na podobieństwo dwóch stanów: snu i śmierci. Podobnie rzecz się ma z O żywocie ludzkim: ludzie są jak rozbrykane dzieci, wadzące się o byle co, którym dobrotliwy Bóg przygląda się z rozbawieniem. Podobną, pełną dystansu postawę deklaruje i podmiot liryczny.

Zbiór fraszek to naprawdę kram z poetyckimi rozmaitościami, gdzie kamień szlachetny i myśl głęboka sąsiadują z lada jaką błyskotką i rubasznym żartem.