Hormony zostają zgromadzone pod szczytową powierzchnią błony komórkowej. Następnie szczytowa część komórki się odrywa i przechodzi do światła przewodów wydzielniczych. Komórka ulega częściowemu zniszczeniu, a cykl wydzielniczy podejmowany jest dopiero po odbudowie uszkodzonego fragmentu. W ten sposób przebiega wydzielanie np. w gruczołach mlekowych i zapachowychgruczoły zapachowezapachowych.

R2zmWVPFTcfww

Rysunek przedstawia mechanizm wydzielania zewnątrzkomórkowego polegający na zgromadzeniu się hormonów pod górną częścią błony komórkowej i częściowym zniszczeniu samej komórki poprzez jej rozerwanie. Na rysunku są trzy prostokątne komórki zawierające liczne organelle komórkowe wydzielające hormony. Hormony nie opuszczają samodzielnie komórki, ale doprowadzają do oderwania się szczytowej powierzchni błony komórkowej, w której się znajdują. W związku z tym komórka ulega częściowemu zniszczeniu.

Komórka nabłonka gruczołowego zostaje w całości wypełniona wydzielaną substancją, a następnie się odrywa. Jej miejsce zajmuje kolejna komórka wielowarstwowego nabłonka. W ten sposób przebiega wydzielanie m.in. łoju przez sebocyty (komórki gruczołów łojowych).

R1f1GhB7meLB1

Rysunek przedstawia mechanizm wydzielania zewnątrzkomórkowego polegający na zgromadzeniu się hormonów w komórce nabłonka gruczołowego, a następnie jego oderwaniu. Na rysunku są trzy prostokątne komórki zawierające liczne organelle komórkowe wydzielające hormony. Hormony nie opuszczają samodzielnie komórki, ale doprowadzają do oderwania się nabłonka gruczołowego, w którym się znajdują. Miejsce, w którym doszło do oderwania zajmuje kolejna komórka wielowarstwowego nabłonka.

Oddziałują na sąsiednie komórki.

Działają na daleko leżące komórki, do których docierają za pośrednictwem układu krwionośnego. Większość tak przesyłanych hormonów jest nieaktywna i wiąże się z białkami osocza – albuminami. Zabezpiecza to przed ich szybkim metabolizmem i powoduje, że specyficzne dla tych hormonów białka zostają uwolnione dopiero w obecności komórek.

Hormony tkankowe wytwarzane są przez komórki lub grupy komórek inne niż gruczoły dokrewne, działające bezpośrednio w tkance, w której powstają. Do hormonów tkankowych zalicza się m.in.:

• peptydy powstające w śluzówce przewodu pokarmowego i pobudzające czynność gruczołów trawiennych (np. cholecystokinina, gastryna, sekretyna);

• peptydy regulujące ciśnienie krwi i skurcze mięśni gładkich, np. angiotensyna;

• niektóre substancje odgrywające rolę w przewodnictwie nerwowym (przekaźniki), np. serotonina, acetylocholina;

• prostaglandyny, powodujące m.in. rozszerzenie lub skurcz naczyń krwionośnych.

Neurohormony to hormony wytwarzane przez tkankę nerwową w wyspecjalizowanych ośrodkach mózgu (w podwzgórzu) wpływające na wydzielanie hormonów przysadki.

Do grupy neurohormonów należą m.in. kortykoliberyna (CRH), pobudzająca wydzielanie adrenokortykotropiny (ACTH), oraz oksytocyna i wazopresyna.

Są rozpuszczalne w wodzie i oddziałują jedynie na powierzchniowe białka receptoralne. Hormony te mogą być białkami prostymi lub złożonymi. Proste to np. hormon wzrostu czy prolaktyna. Złożonymi są należące do glikoprotein tyreotropina, hormon folikulotropowy, hormon luteinizujący.

To pochodne cholesterolu. Są rozpuszczalne w tłuszczach i łatwo przenikają przez błony komórkowe. Należą do nich hormony kory nadnerczy i gonad, m.in. progesteron, estrogen, testosteron. Innym przykładem jest ekdyzonekdyzonekdyzon. Zanim hormon dotrze do komórki docelowej, przenika przez liczne struktury fosfolipidowe błon. Przenikanie może zachodzić na drodze dyfuzji, przez kanały białkowe, poprzez transport bierny lub aktywny oraz na drodze fagofagocytozafago- i pinocytozypinocytozapinocytozy.