Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia młodego mężczyznę, który siedzi przy biurku nad kartką. Obok niego stoi kobieta, która trzyma tacę. Opisane elementy ilustracji interaktywnej. 1. Søren Aabye Kierkegaard urodził się w 1813 r. w Kopenhadze w rodzinie, w której panowała atmosfera niezwykłej pietystycznej pobożności, podsycanej mitem rodzinnym ukutym przez ojca. Otóż ojciec Sørena, cierpiąc w młodości jako pastuch głód i zimno, przeklął za swój los Boga. Kiedy w późniejszych latach dzięki swym talentom handlowym dorobił się fortuny, wszystkie spotykające rodzinę nieszczęścia traktował jako Bożą karę za grzech młodości.
Ilustracja przedstawia portrety trzech mężczyzn (dwóch starszych i jednego młodszego) oraz dwóch kobiet (starszej i młodszej). Na ilustracji są przedstawieni członkowie rodziny Kierkegaarda. Soren Aaby Kierkegaard 1813–1855. Mikael Pedersen Kierkegaard: Sorena ojciec 1756–1838. Ane Sorensdatter Lund: Sorena matka 1768–1834. Peter Christian Kierkegaard: najstarszy brat 1805–1888. Petrea Lund 1801–1834: najmłodsza siostra. Maren Kierkegaard 1797–1822 siostra. Nicoline Kierkegaard 1799–1832 siostra. Soren Michael Kierkegaard 1807–1819 brat. Niels Kierkegaard 1809–1833 brat.
A nieszczęścia rzeczywiście dotknęły tę rodzinę szczególnie: najpierw zmarło dwóch starszych braci Sørena, a w latach 1833–1834 – trzy jego siostry oraz matka. W rezultacie z siedmiorga rodzeństwa pozostali przy życiu tylko najmłodszy Søren i jego starszy brat Peter. Panująca w rodzinie atmosfera śmierci zrodziła u przyszłego filozofa przekonanie, że żadnemu z dzieci Kierkegaardów nie będzie dane przekroczyć Chrystusowego wieku 33 lat. Doszło do tego, że Søren skrupulatnie sprawdzał w księgach parafialnych datę swych urodzin, by dokładnie ustalić dzień, w którym umrze. Ów nieustanny nastrój grozy i lęku w połączeniu z silną więzią, jaka łączyła ojca i syna, wytworzył u młodego Kierkegaarda ambiwalentny stosunek do rodzica. Z jednej strony – jak sam później napisał – uważał, że ojciec wychowywał go w sposób bezmyślny i ostatecznie go unieszczęśliwił. Z drugiej strony niespodziewaną śmierć ojca w 1838 r. uznał za ostatni dowód jego miłości do siebie i znak, że musi zasadniczo zmienić swoje życie. Bo też początkowo, w odruchu buntu przeciw ojcu, z którego obfitych subsydiów nie wahał się jednocześnie korzystać, prowadził życie lekkoducha i hulaki, niewiele się przejmując wymogami wiary i moralności. 2. Obraz przedstawia młodego mężczyznę, który siedzi przy biurku. Ma zaczesane do tyłu włosy, bokobrody oraz pociągłą twarz. Ubrany jest w surdut. W ręku trzyma pióro nad kartką. W 1830 r. rozpoczął na uniwersytecie kopenhaskim studia teologiczne, ale bardziej od teologii zajmowała go literatura, historia i filozofia (w tym heglizm), więc studia przerwał. Śmierć ojca sprawiła jednak, że Kierkegaard doświadczył nawrócenia i odkrył, iż spoczywa na nim misja religijna powierzona mu przez zmarłego. Opublikował swoją pierwszą pracę literacką, poświęconą krytyce Hansa Christiana Andersena (pod charakterystycznym tytułem: Z papierów jeszcze żyjącego) i w 1840 r. zdał końcowe egzaminy teologiczne. 3. Obraz przedstawia portret młodej kobiety. Ma ciemne, kręcone włosy, owalną twarz oraz rumiane policzki. Ubrana jest w zieloną sukienkę. Ten okres w życiu Kierkegaarda naznaczony jest też wielką szamotaniną emocjonalną wpisującą się w literacki obraz miłości romantycznej. W 1840 r. Kierkegaard zaręczył się z Reginą Olsen, by w niecały rok później zaręczyny zerwać, motywując ten krok swoją niedojrzałością uczuciową, przeplatającymi się stanami melancholii i wyrzutów sumienia, a także niezdolnością do statecznego życia małżeńskiego grożącego utratą sił twórczych. Była to zapewne diagnoza słuszna, ale ważniejsza przyczyna zerwania kryła się w kompleksach seksualnych Kierkegaarda wyniesionych z wcześniejszych lat życia. "Sprawa Reginy" przez całe lata była nie raz motorem napędowym i *leitmotivem* jego twórczości, podczas gdy główna bohaterka owej "sprawy", Regina, którą Kierkegaard spotkał po raz ostatni na kopenhaskiej ulicy jeszcze w roku swojej śmierci, wyszła za mąż za gubernatora Indii Zachodnich i dożyła 1904 r. 4. Po nawróceniu religijnym i po zerwaniu z narzeczoną Kierkegaard stanął przed wyborem swojej drogi życiowej. Obroniwszy we wrześniu 1841 r. dysertację doktorską z zakresu sztuk, zatytułowaną O pojęciu ironii, postanowił wyjechać do Berlina, ówczesnej kolebki filozofii, by uzupełnić swoje wykształcenie. Słuchał tam antyheglowskich wykładów Schellinga, studiował samego Hegla, czytał dzieła Friedricha Adolfa Trendelenburga. I chociaż Schelling natchnął go swoją krytyką negatywistycznej ("zaprzeczenie zaprzeczenia"), spekulatywnej dialektyki Hegla i swoją ideą bezpośredniego, "pozytywnego" docierania w oglądzie do istnienia Absolutu, to, ogólnie rzecz biorąc, Kierkegaard nabrał tam trwałego obrzydzenia do uniwersyteckiej filozofii i po niespełna roku powrócił do Kopenhagi. Zaczął wieść życie wolnego literata, czerpiąc środki do życia ze spadku po ojcu — co nie oznaczało jednak próżniactwa. Przeciwnie, z czasem Kierkegaard, chociaż wiódł życie odludka, dzięki poczuciu swoistej misji życiowej zasłużył sobie u współmieszkańców na przydomek "Sokratesa Kopenhagi". 5. Nastąpił teraz w życiu Kierkegaarda okres szaleńczej pracy pisarskiej — spowodowanej być może obawą przed rychłą śmiercią w 33 roku życia. W latach 1843—1846 Kierkegaard wydał całą serię książek, często imponujących rozmiarów, pisał bowiem niezwykle szybko i w twórczym uniesieniu. Oto tytuły: Albo-albo, dzieło dwutomowe, w którym ostatnią część tomu pierwszego stanowi słynny Dziennik uwodziciela (1843), Powtórzenie (1843), Bojaźń i drżenie (1843), Pojęcie lęku (1844), Okruchy filozoficzne (1844), Stadia na drodze życia (1845), Zamykające nienaukowe postscriptum do "Okruchów filozozoficznych". Po tym okresie, kiedy spodziewana śmierć nie nadeszła, religijne nastawienie Kierkegaarda jeszcze się pogłębiło, czego efektem były trzy książki prezentujące "prawdziwie" chrześcijański punkt widzenia, zdecydowanie różny od oficjalnego stanowiska duńskiego kościoła protestanckiego. Były to: Wprawki w chrześcijaństwie (1848), Punkt widzenia (napisana w 1848 r., ale wydana po śmierci autora) oraz Choroba na śmierć (1849). W ostatnich latach życia Kierkegaard toczył wzmożoną walkę o powrót do zasad pierwotnego chrześcijaństwa, a jego ataki na nauki, praktyki i reprezentantów instytucjonalnego kościoła protestanckiego przybierały coraz agresywniejszy charakter. Znalazło to wyraz w serii antykościelnych artykułów publikowanych przez filozofa w prasie — co było w stosunkowo niewielkiej i prowincjonalnej wówczas Kopenhadze skandalem towarzyskim. Kiedy artykuły te nie doczekały się stosownego odzewu władz, Kierkegaard przystąpił do wydawania ulotek pod wspólnym tytułem Chwila, w których uzbrojony w swoją wiedzę teologiczną oskarżał instytucjonalny kościół o "najcięższy w historii przypadek kryminalny": racjonalizację wiary, czyli relacji między człowiekiem a Bogiem, niepoddającej się regułom rozumu. Ulotki te cieszyły się niesłychanym powodzeniem u publiczności, ale Kierkegaard zdążył wydrukować ich tylko dziewięć — dalszą działalność przerwał mu nagły paraliż, którego doznał, idąc ulicą, i rychła śmierć w 1855 r. Pogrzeb filozofa również nie obył się bez skandalu: ponieważ wbrew woli zmarłego nadano mu charakter kościelny, jego siostrzeniec wystąpił w trakcie ceremonii z gwałtownym protestem przeciwko przywłaszczaniu sobie przez kościół duński dorobku sławnego już obywatela Kopenhagi. 6. Dla poznania okoliczności i motywów rządzących twórczością Kierkegaarda niezwykle cennym źródłem jest prowadzony przez niego Dziennik liczący prawie 3000 stron i obejmujący większą cześć życia twórcy. Dzieła Kierkegaarda nie mają charakteru tradycyjnych utworów filozoficznych — nie są to ani traktaty, ani dialogi, ani zwarte eseje. Kierkegaard często miesza ze sobą w jednym dziele rozmaite gatunki literackie, nie dbając zbytnio o spójność kompozycji całego utworu, w czym jest nieodrodnym dzieckiem swojej epoki, epoki romantyzmu. Jego dzieła to w połowie powieści, w połowie pamiętniki czy wspomnienia, eseje przechodzące w wymianę listów, romanse oparte na fikcyjnym pomyśle odnalezienia starych papierów, przedstawiających odmienne wersje opisywanych sytuacji. Sam ich autor określa siebie raczej mianem pisarza, poety niż filozofa. Ale treść tych utworów niewiele ma wspólnego z problematyką, jaką poruszali w swych dziełach romantycy, których niewątpliwie Kierkegaard sporo się naczytał. Treścią tą są rozważania na temat swoistości egzystencji ludzkiej, zawieszonej w otchłani niepewności i chaosu, ale próbującej odnaleźć sens w absurdzie wiary. Przy czym rozważania te noszą wyraźne ślady pojęciowości i dialektycznej metody Hegla — tyle że stosowanych na opak, z odwróconymi znakami wartości. Żadne z dzieł Kierkegaarda nie prezentuje ani całości jego poglądów filozoficznych, ani ostatecznej ich wersji; wszystkie są tylko "przymiarkami" do właściwego stanowiska, wszystkie naznaczone są aurą tymczasowości.