Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑cyan

Czym jest globalizacja?

1

Najprościej globalizacja określana jest jako proces kompresji świata w jedną przestrzeń single space, jako zjawisko ekonomiczne ze skutkami społecznymi i politycznymi. Szerzej globalizacja jest to złożony proces dokonujący się w sferze społecznej, ekonomicznej, kulturowej i  politycznej, przejawiający się w  wielości powiązań i wzajemnych oddziaływań państw i  społeczeństw na siebie.

1

W ujęciu społecznym globalizacja oznacza proces pokonujący bariery czasu i  przestrzeni, a  także bariery społeczne. W jego wyniku zachowania ludzi, społeczeństw i  władzy z  różnych obszarów oddziałują na siebie i  zmieniają się pod swoim wpływem, tworząc kulturę globalnąglobalnośćglobalną - mieszaninę, składającą się z różnych elementów tradycji, kultury i  wzorów zachowań.

1

W sferze politycznej globalizacja sprzyja umocnieniu się globalnych współzależności. Tworzą się sieci międzyrządowych i  pozarządowych organizacji międzynarodowych.

art1 Źródło: Janina Pach, Argumenty „za i przeciw” globalizacji w gospodarce światowej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 2004, s. 183–197.

RSJ3TxLfmc3iI1
Schemat przedstawia czynniki związane z procesem globalizacji. Wyróżniono czynniki rynkowe, kosztowe, telekomunikacyjne, polityczne, konkurencyjne i technologiczne. Wśród czynników rynkowych wymieniono: potrzeby klientów, globalny popyt, globalną dystrybucję. Do czynniki kosztowych zalicza się: globalne korzyści skali, efekt doświadczenia, obniżkę kosztów transportu, zróżnicowanie kosztowe krajów. Czynniki telekomunikacyjne: łatwość dostępu do informacji, poszerzenie zbioru informacji, skrócenie czasu wymiany informacji, przyspieszenie procesów decyzyjnych, mobilność zasobów i kontrahentów. Czynniki polityczne: jednolita regulacja wymiany handlowej, polityka wolnego handlu, normy techniczne, standaryzacja technologiczna, standaryzacja prawna, liberalizacja przepływu w redukcji barier międzynarodowej wymiany handlowej. Czynniki konkurencyjne: międzynarodowe współzależności gospodarcze, eksport i import, wielonarodowi konkurenci, globalizacja konkurencji. Czynniki technologiczne to elastyczność produkcji, zróżnicowanie odmian produktów, innowacje produktów, skracanie cyklu życia produktów, możliwość poszerzenia kręgu potencjalnych klientów, wzrost kosztów w sferze badań i rozwoju, konieczność szybkiego wprowadzania produktów na rynek.
bg‑cyan

Globalizacja – korzyści i zagrożenia 1

R1H3uClWMRn5p1
bg‑cyan

Globalizacja w skali macro

Globalizacja w skali makro to procesy zachodzące na płaszczyźnie międzynarodowej, międzykontynentalnej. Skupiają się na makroekonomii. Polegają na usprawnianiu logistyki między krajami, swobodzie przepływu informacji i technologii. Państwa łączą się w koalicje, co ułatwia działania biznesowe i wpływa na wzrost zysków. Wśród organizacji ponadnarodowych, które mają największy wpływ na funkcjonowanie współczesnej gospodarki prym wiedzie Unia Europejska (UE). Obecnie zarządza ona 20% światowej wymiany handlowej. Główni odbiorcy UE to USA, Chiny i Szwajcaria. UE ma największy wpływ na kształtowanie gospodarek państw do niej należących. Polska dołączyła do Unii Europejskiej 01.05.2004 r.

bg‑cyan

Etapy zacieśniania integracji gospodarczej w Unii Europejskiej

  • strefa wolnego handlu utworzonej w 1958 r.,

  • unia celna z 1968 r.,

  • wspólny rynek utworzony w 1986 r.,

  • unia gospodarcza z 1992 r.,

  • unia gospodarcza i walutowa została wprowadzona w 1999 r.

G20 to grupa skupiająca 19 państw: Arabię Saudyjską, Argentynę, Australię, Brazylię, Kanadę, Chiny, Francję, Indie, Indonezję, Japonię, Koreę Południową, Meksyk, Niemcy, Rosję, RPA, Turcję, Wielką Brytanię, USA, Włochy oraz wspólnota, jaką jest Unia Europejska. Kraje te mają największe gospodarki na świecie. Działanie G20 opiera się na dialogu dotyczącym wspólnej polityki finansowej oraz swobodnego przepływu towarów i usług. Organizm ten ma wielu przeciwników, gdyż kwestionowana jest demokratyczność doboru państw członkowskich.

Organizacja Narodów Zjednoczonych – jednym z jej podstawowych celów jest rozwiązywanie konkretnych problemów gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humanitarnych czy dotyczących praw człowieka. ONZ działa na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości.

Ważnym elementem globalnej ekonomii są korporacje ponadnarodowe – przedsiębiorstwa działające w skali światowej, obracające wielomiliardowymi kapitałami i posiadające filie zagraniczne. Działają najczęściej w sektorze finansowym, paliwowym lub gazowym. Skutecznie wpływają one na kształt przedsięwzięć ekonomicznych w obrębie państw, w których funkcjonują. Z jednej strony mogą proponować korzystne ceny produktów i usług, z drugiej zaś istnieje ryzyko stosowania praktyk monopolistycznych. Trzy korporacje o największym zasięgu światowym to Exxon Mobile, JPMorgan Chale, General Electric – wszystkie one pochodzą z USA.

Koncern Coca‑Coli jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie. Nie wszyscy jednak wiedzą, ile marek zrzesza ten gigant. Poniżej przedstawiono tylko kilka tych najbardziej znanych.

RJJOOMQZL33SC1
Struktura koncernu Coca-Coli
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org, domena publiczna.
bg‑cyan

Globalizacja w skali micro

Globalizacja ma bezpośredni wpływ na życie współczesnego człowieka.  Jest ona odczuwalna na wielu płaszczyznach, między innymi w zakresie:

  • możliwości nieograniczonego dostępu do dobrodziejstw internetu,

  • łatwego kontaktu z mieszkańcami różnych zakątków świata,

  • dostępu do komercyjnych sieci (barów, hipermarketów czy centrów handlowych, które są zunifikowane w skali świata),

  • możliwości pracy zdalnej czy poszerzania wiedzy online,

  • szerokiego dostępu do zasobów i dóbr kutury,

  • integracji systemów bankowych, dzięki czemu posługiwanie się kartami płatniczymi jest wygodne bez względu na miejsce pobytu.

Polecenie 1

Zapoznaj się z materiałem filmowym i odpowiedz na pytanie, jak w przyszłości globalizacja wpłynie na gospodarkę, kulturę i biznes Polski.

R1LWn7555KnQL
Film nawiązujący do treści materiału - dotyczy wpływu globalizacji na Polskę i Polaków.
R9WbRr04yqyCD
(Uzupełnij).

Słownik

antyglobalizm
antyglobalizm

to zespół przekonań i ruch społeczno‑polityczny, skupiający się wokół tematu globalizacji jako procesu szkodliwego, służącego rozwojowi tylko wielkich kapitałów, przez co wpływającemu na rozwarstwienie poziomu życia i radykalną zmianę stosunków ekonomicznych, politycznych i społecznych

globalność
globalność

pojęcie odnoszące się do całego świata

homogenizacja
homogenizacja

(gr. homogenes – jednorodny) to inaczej proces ujednolicenia, który odnosi się do wzorców zachowania, świadomości, wartości; ma wpływ na kulturę poprzez zacieranie indywidualnych cech charakterystycznych dla danego społeczeństwa; homogenizacja jest konsekwencją masowej produkcji dóbr, rozkwitu kultury popularnej i komercjalizacji