W gospodarce możemy wyróżnić trzy główne sektory – rolniczy, przemysłowy oraz usługowy. Do pierwszego z nich należy rolnictwo, czyli dział gospodarki obejmujący uprawę i hodowlę roślin oraz chów i hodowlę zwierząt, a także wstępną obróbkę uzyskiwanych płodów rolnych.

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej jesteśmy w stanie porównać rolnictwo naszego kraju z rolnictwem innych państw członkowskich i na tej podstawie wskazać zalety i wady polskiego rolnictwa.

• Polska jest w czołówce krajów UE pod względem wielkości powierzchni użytków rolnych. Wyprzedzają ją tylko Francja, Hiszpania i Niemcy.

Indeks dolny Źródło danych: Eurostat, Agriculture, Forestry and Fishery Statistics, Publications Office of the European Union,, EU 2020. Indeks dolny koniec_{Źródło danych: Eurostat, Agriculture, Forestry and Fishery Statistics, Publications Office of the European Union,, EU 2020.}

• Porównując z innymi krajami UE, duża część obszarów w Polsce nie jest jeszcze zdegradowana przez przemysł. Dzięki temu polscy rolnicy mają możliwość produkowania zdrowej żywności.

• Wysoki odsetek (około 77%) powierzchni użytków rolnych stanowią grunty orne, to zaś pozwala na łatwe dostosowanie się do aktualnych potrzeb rynku.

• W porównaniu z większością krajów UE ziemia rolna w Polsce jest tania. Niestety jest też druga strona tego medalu - ziemia ta dość często jest słabej jakości.

• Duża część polskich rolników to ludzie młodzi, około ⅓ właścicieli gospodarstw rolnych nie przekroczyła 40. roku życia. Ludzie młodzi z reguły są bardziej elastyczni i lepiej przystosowują się do zmian na rynku.

• Ziemia rolna w Polsce nie jest najlepszej jakości. Jak wskazuje poniższy wykres, około 35% powierzchni stanowią gleby V i VI klasy.

RrvidPKNXDPEp

Diagram kołowy pokazuje strukturę bonitacyjną gleb w Polsce w 2018 roku. Z diagramu wynika, że klasa pierwsza, czyli gleby orne najlepsze stanowią 0,37 procent wszystkich gleb, klasa druga, czyli gleby orne bardzo dobre stanowią 2,9 procent, klasa trzecia: gleby orne średnio dobre – 22,69 procent, klasa czwarta: gleby orne średnie – 39,97 procent, klasa piąta: gleby orne słabe – 22,66 procent oraz klasa szósta: gleby orne najsłabsze – 11,42 procent.

• W Polsce dominują gospodarstwa małe. Jest ich prawie najwięcej w całej Unii Europejskiej (2. miejsce po Rumunii), ale zajmują średnio niewielką powierzchnię i przez to ciężko im konkurować z większymi gospodarstwami innych krajów UE.

• Wykształcenie ludzi mieszkających na wsi w naszym kraju jest na niskim poziomie.

• Tylko 15% gospodarstw rolnych w Polsce produkuje na rynek. Reszta zaspokaja jedynie własne potrzeby. W krajach UE procent ten jest dużo wyższy.

• Polska ma najwyższy współczynnik AWU, związany z nakładami pracy w rolnictwie. Co za tym idzie, produktywność pracy gospodarstw rolnych w Polsce jest znacznie poniżej średniej wszystkich krajów członkowskich.

• W naszym kraju słabo rozwinięta jest infrastruktura wodociągowa, kanalizacyjna oraz drogowa wsi.

Indeks dolny Źródło danych: Eurostat. Indeks dolny koniec_{Źródło danych: Eurostat.}

Polskie rolnictwo boryka się z wieloma problemami, ale występują działy produkcji rolnej, w których nasz kraj jest w stanie konkurować na rynku europejskim.

W 2019 roku wielkość globalnej produkcji rolniczej w Polsce wyniosła 119,7 mld zł. Złożyły się na nią prawie po równo: produkcja globalna roślinna (56,8 mld zł) i produkcja globalna zwierzęca (62,9 mld zł).

Trochę inne proporcje przedstawia natomiast struktura towarowa (czyli suma sprzedanych towarów do skupu i na targowiskach) produkcji rolniczej w Polsce w 2019 roku. Tutaj 60,2% całej produkcji to produkcja zwierzęca, a 39,8% to produkcja roślinna. W produkcji roślinnej głównym towarem produkowanym przez polskich rolników były: zboża, ziemniaki, rośliny przemysłowe, warzywa i owoce. W produkcji zwierzęcej główne towary to: żywiec rzeźny, mleko krowie i jajka.

RPwfz56GVdcV1

Diagram kołowy pokazuje strukturę towarowej produkcji rolniczej w Polsce w 2019 roku. Z grupy produkcji roślinnej 9,5 procent stanowią zboża, ziemniaki – 3,7 procent, rośliny przemysłowe – 5,8 procent, warzywa – 11,3 procent, owoce – 6,2 procent, a pozostała produkcja roślinna stanowi 3,3 procent. Produkcja roślinna łącznie stanowi 39,8 procent całości towarowej produkcji rolniczej w Polsce. Z produkcji zwierzęcej żywiec rzeźny stanowi 25,5 procent, mleko krowie – 17,8 procent, jaja – 6,4 procent, a pozostała produkcja zwierzęca – 0,5 procent. Produkcja zwierzęca stanowi 60,2 procent całości towarowej produkcji rolniczej w Polsce.

W produkcji zwierzęcej w 2019 roku dominował żywiec rzeźny. Dużą część produkcji stanowiły również produkcja mleka krowiego oraz jaj.

W produkcji roślinnej największe wartości osiągała produkcja: zbóż (głównie pszenica, pszenżyto, jęczmień i żyto), warzyw (ziemniaki, buraki cukrowe), produktów przemysłowych (pasze) i owoców (duży udział jabłek).

• Jaja kurze – Polska znajduje się w czołówce UE, jeżeli chodzi o produkcję jaj kurzych na eksporteksporteksport. W 2019 roku polska produkcja jaj wyniosła 12,056 mld sztuk. Więcej produkowała tylko Hiszpania.

• Drób – w 2019 roku produkcja drobiu w Polsce wyniosła 18,3121 mln szt. Polska pod tym względem jest liderem w Unii Europejskiej, produkując 15% całkowitej ilości drobiu. Za nią plasują się: Francja (13%), Niemcy (11%), Hiszpania (11%) oraz Włochy (9%).

• Jabłka – w 2019 roku w naszym kraju zebrano 4 mln ton jabłek. Jesteśmy pod tym względem zdecydowanym liderem Uni Europejskiej, produkując 28,9% ogółu jabłek. Włochy produkują 17,4%, a Francja 12,54%.

• Skóry ze zwierząt futerkowych – Polska jest drugim w Unii Europejskiej producentem skór naturalnych ze zwierząt futerkowych. Pierwsze miejsce zajmuje Dania. W 2019 roku w naszym kraju wyprodukowane skóry futerkowe osiągnęły wartości produkcji sprzedanej o wartości 2 574 264,8 tys. złotych.

• Pieczarki – nasz kraj jest zdecydowanym liderem rynku światowego i rynku UE w produkcji pieczarek. W 2019 roku z Polski na rynek trafiło 335 tys. ton tych grzybów.

Słownik