Przeczytaj
Z materii konstytucyjnej
Uchwalona 2 kwietnia 1997 roku konstytucjakonstytucja RP składa się z preambułypreambuły, czyli uroczystego wstępu i 243 artykułów zebranych w 13 rozdziałach. Jest jedną z większych konstytucji europejskich.
Konstytucja RP – jako ustawa zasadnicza – charakteryzuje się:
Każda konstytucja może być kategoryzowana na podstawie kilku rodzajów klasyfikacji. Oto one:
Konstytucja RP została poddana dwóm nowelizacjom. W pierwszej, z 2006 roku, w art. 55 wprowadzono możliwość ekstradycji polskiego obywatela, w 2009 roku dokonano zaś zmiany art. 99, wprowadzając ust. 3 zakazujący wyboru do Sejmu lub Senatu osoby skazanej prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego.
Preambuła
Jest to uroczysty wstęp do Konstytucji, który ukazuje jej historyczne znaczenie dla Polski po odzyskaniu suwerenności w 1989 roku. Odwołuje się do tradycji polskiego parlamentaryzmu, polskich tradycji narodowych. Ukazuje wartości ważne dla polskiego społeczeństwa. Zawiera też Invocatio Dei, czyli bezpośrednie odwołanie się do Boga.
Przeczytaj tekst preambuły i przeanalizuj zapisane w niej sformułowania.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i niepodzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.
Wskaż, do jakich wartości odwołują się w preambule twórcy Konstytucji RP.
Zasady naczelne Konstytucji RP
Pod pojęciem zasad naczelnych Konstytucji RP rozumie się ogół norm prawnych w niej zawartych, które cechuje szczególna doniosłość. Są one ujęte w I rozdziale Konstytucji RP zatytułowanym „Rzeczpospolita”.
Jakie jest znaczenie tych zasad dla funkcjonowania państwa?
Konstytucja w kolejnych rozdziałach określa wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, źródła praw oraz kompetencje poszczególnych organów władzy: Sejmu, Senatu, Prezydenta, Rady Ministrów, samorządu terytorialnego, sądów i trybunałów oraz organów kontroli państwowej i ochrony prawa. Następnie określa kwestię finansów publicznych, stany nadzwyczajne oraz zmianę Konstytucji. Rozdział XIII zawiera przepisy przejściowe i końcowe.
Słownik
polski polityk; prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1995–2005; w okresie PRL działacz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; w latach 1985–1989 minister w rządach Zbigniewa Messnera i Mieczysława Rakowskiego; w latach 1988–1991 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego
(z łac. constituo – urządzać, ustanawiać, regulować); akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, który zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie
polski polityk i działacz związkowy, z zawodu elektryk; czołowy opozycjonista w okresie PRL, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, w 1983 r. laureat Pokojowej Nagrody Nobla; prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995
(z łac. praeambulum, od praeambulare – iść wcześniej); wstęp do aktu prawnego, zwykle o istotnym znaczeniu politycznym (umowy międzynarodowe, konstytucje, rzadziej ustawy i akty niższego rzędu), opisujący okoliczności wydania aktu oraz określający cele, jakim powinien on służyć
polski polityk i publicysta; ostatni prezes Rady Ministrów PRL i pierwszy III Rzeczypospolitej, współtwórca i przewodniczący Unii Demokratycznej i Unii Wolności
organ konstytucyjny składający się z posłów i senatorów obradujących wspólnie