Jest narządem kopulacyjnym, który umożliwia wprowadzenie nasienia do dróg rodnych kobiety. Stanowi również końcowy odcinek dróg moczowych, służący do wyprowadzania moczu z pęcherza moczowego. Prącie zbudowane jest z nasady, trzonu i żołędzi. Na jego wierzchołku znajduje się ujście zewnętrzne cewki moczowej. Wokół żołędzi tworzy się luźny fałd skórny zwany napletkiem. W zagłębieniach skórnych napletka gromadzą się łój, złuszczony nabłonek oraz liczne bakterie, dlatego też należy dbać o jego higienę (w niektórych kulturach stosuje się zabieg tzw. obrzezania, polegający na usunięciu napletka). Wewnątrz prącia znajdują się dwa ciała jamiste zaopatrzone w naczynia krwionośne (tętnicze i żylne) oraz ciało gąbczaste, w którym przebiega cewka moczowa. Napływająca do naczyń tętniczych krew powoduje wzwód (erekcję), czyli usztywnienie prącia. Cewka moczowa jest u mężczyzn dłuższa niż u kobiet i uchodzą do niej wydzieliny gruczołów opuszkowo‑cewkowych oraz gruczołu krokowego.

Od najądrzy odchodzą nasieniowody, wyprowadzające z dużą szybkością nasienie do cewki moczowej. Każdy z nasieniowodów w końcu swego odcinka jest lekko poszerzony i tworzy bańkę nasieniowodu, do której uchodzi biaława wydzielina pęcherzyków nasiennych. Zawiera ona dużo białek (globulin), enzymy (zobojętniają kwaśne środowisko, jakie panuje w cewce moczowej i drogach rodnych kobiety) oraz cukier – fruktozę, będący źródłem energii dla poruszających się plemników.

Od miejsca, gdzie pęcherzyki nasienne łączą się z nasieniowodami, rozpoczynają się przewody wytryskowe, które przechodzą przez gruczoł krokowy łączący się z cewką moczową. Służą do mieszania nasienia z płynami wydzielanymi przez pęcherzyki nasienne oraz transportu tych substancji, w momencie, kiedy skurcz mięśni powoduje wytrysk.

Gruczoł krokowy (stercz, prostata) jest pojedynczym narządem otaczającym górną część cewki moczowej i przylegającym od dołu do pęcherza moczowego. Wytwarza białawą, mętną wydzielinę, która stanowi do 30% zawartości nasienia i umożliwia ruch plemników.

Do cewki moczowej w jej odcinku sterczowym wydzielany jest też śluz, wytwarzany przez parzyste gruczoły opuszkowo‑cewkowe. Zadaniem śluzu jest przygotowanie cewki moczowej do przyjęcia nasienia, dlatego jest wydzielany nieco wcześniej niż nasienie.

Nasienie (sperma) jest końcowym produktem układu rozrodczego u mężczyzn. Jest to zawiesina plemników w wydzielinach: pęcherzyków nasiennych, gruczołu krokowego, gruczołów opuszkowo‑cewkowych i samych jąder. Znajdują się w niej m.in. substancje odżywcze, węglowodany, enzymy, witaminy (np. witamina C) oraz produkty przemiany materii męskich komórek rozrodczych.

Wargi sromowe większe ograniczają szparę sromową. Są utworzone przez symetryczne fałdy skórne zbudowane z podściółki tłuszczowej i tkanki łącznej, będące odpowiednikiem moszny. Między nimi leżą wargi sromowe mniejsze, które ograniczają przedsionek pochwy oraz formują fałd skórny nad łechtaczką. Funkcją warg sromowych jest ochrona pochwy przed urazami mechanicznymi oraz patogenami.

Jest to nieduża wyniosłość w części przedniej szpary sromowej, zbudowana z dwóch ciał jamistych i zakończona żołędzią. Łechtaczka jest wyposażona w liczne zakończenia nerwów czuciowych, przez co pełni rolę receptora bodźców inicjujących i wzmagających pobudzenie płciowe. Jej odpowiednikiem u mężczyzn jest prącie.

Przestrzeń ograniczona wargami sromowymi wewnętrznymi, wędzidełkami łechtaczki i wędzidełkiem warg sromowych. Uchodzą do niej cewka moczowa oraz pochwa.

Wydzielają śluz do pochwy; są odpowiednikiem gruczołów opuszkowo‑cewkowych u mężczyzn. U podstawy warg sromowych wewnętrznych, po obu stronach przedsionka pochwy, leżą opuszki przedsionka (utworzone z gęsto splecionych naczyń żylnych), które odpowiadają ciału gąbczastemu prącia. Produkowany przez nie śluz chroni przed otarciami w trakcie stosunku oraz przed dronoustrojami.

Największym narządem wewnętrznym żeńskiego układu rozrodczego jest macica – gruszkowaty narząd mięśniowy, zazwyczaj o wielkości od 7 do 8 cm i wadze od 40 do 60 g. W okresie ciąży jej objętość wzrasta około tysiąca razy, a waga sięga w przybliżeniu 1 kg. Głównym zadaniem macicy jest przyjęcie zarodka oraz stworzenie należytych warunków do rozwoju płodu i opuszczenia przez niego ustroju matki. Skomplikowane ułożenie włókien mięśniowych ściany macicy powoduje, że jest ona bardzo rozciągliwa i ma dużą siłę skurczów, co ułatwia poród. Macica zbudowana jest z trzonu, który rozszerza się ku górze, gdzie łączy się po bokach z jajowodami. Jej wysklepiona część leżąca między ujściami jajowodów nosi nazwę dna macicy. Ku dołowi trzon się zwęża, przechodząc w szyjkę macicy. Szyjka objęta jest górną częścią pochwy. Istotne jest ułożenie macicy i jej części względem siebie. Normalnie macica znajduje się w pozycji przodozgięcia, tzn. oś trzonu i oś szyjki macicy tworzą kąt otwarty ku przodowi. Czasami ułożenie części macicy względem siebie jest nieprawidłowe lub nawet patologiczne. Wówczas objawia się to bardzo bolesnym miesiączkowaniem i może być przyczyną niepłodności. W związku z funkcjami, jakie ma do spełnienia macica w okresie płodności kobiety, zachodzą w niej ciągłe zmiany, składające się na cykl płciowy.

Jajowody to przewody o długości ok. 14 do 20 cm. Od strony jamy otrzewnej otwierają się one lejkowatymi rozszerzeniami zakończonymi palczastymi strzępkami, obejmującymi część każdego jajnika. Jajowody wychwytują komórki jajowe uwolnione przez jajnik i transportują je do bańki jajowodu (jego rozszerzenia), gdzie najczęściej dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. Ściana jajowodu od wewnątrz pokryta jest nabłonkiem migawkowym, którego rzęski wspomagają skurcze perystaltyczne mięśniówki jajowodu, ułatwiając przesuwanie się żeńskich komórek rozrodczych w stronę macicy, a plemników w kierunku odwrotnym.

Są to żeńskie gruczoły płciowe odpowiedzialne za wytwarzanie komórek rozrodczych oraz produkcję hormonów płciowych: estrogenów i progesteronu. Leżą w jamie brzusznej po obu stronach macicy, a kształtem i wielkością przypominają małe, spłaszczone śliwki. W jajniku można wyróżnić korę i rdzeń. Kora zawiera pęcherzyki jajnikowe, w których są produkowane pojedyncze komórki żeńskie. Rdzeń to silnie ukrwiona warstwa naczyniowa.