Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Przypomnijmy wzory na polapole wielokątapolaobwodyobwód wielokątaobwody różnych wielokątów.

Trójkąt

RUr4zRrCJW76t
L=a+b+c
P=12·a·h
P=p·p-a·p-b·p-c,

gdzie:
p=a+b+c2

Kwadrat

R1NKR8UWOeAoK
L=4·a
P=a2
P=12·d2,

gdzie:
d=a2

Prostokąt

R2PzeH9lJgGUT
L=2·a+2·b
P=a·b
d=a2+b2

Równoległobok

R9W9gkM6zhf9l
L=2·a+2·b
P=a·h=a·b·sinα
P=12·d1·d2·sinγ

Romb

RaBQL960E1hCZ
L=4·a
P=a·h=a2·sinα
P=12·d1·d2

Trapez

RFBVCZ6ZIBALT
L=a+b+c+d
P=12·a+b·h

Deltoid

R1eAOvqdUX2Tj
L=2·a+2·b
P=12·d1·d2=a·b·sinα

Do obliczania pól i obwodów wielokątów wykorzystamy funkcje trygonometryczne kąta ostrego w trójkącie prostokątnym.

R1L6qzKDOwZJZ
sinα=ac
cosα=bc
tgα=ab

W poniższych przykładach omówimy, jak wyznaczać pola i obwody wielokątów z zastosowaniem funkcji trygonometrycznychfunkcje trygonometryczne w trójkącie prostokątnymfunkcji trygonometrycznych.

Przykład 1

Tangens kąta ostrego w trójkącie prostokątnym jest równy 34, a przeciwprostokątna trójkąta ma długość 40. Wyznaczymy pole i obwód tego trójkąta.

Rozwiązanie:

Jeżeli tangens kąta ostrego w trójkącie prostokątnym jest równy 34, to narysujmy trójkąt prostokątny i wprowadźmy odpowiednie oznaczenia:

R5Itgixb35W7u

Do wyznaczenia wartości x wykorzystamy twierdzenie Pitagorasa. Zatem:

3x2+4x2=402

9x2+16x2=1600

25x2=1600

x2=64.

Wobec tego x=8.

Przyprostokątne trójkąta mają długości 3x=244x=32.

Zatem obwód trójkąta jest równy:

L=24+32+40=96.

Pole trójkąta wynosi:

P=12·32·24=384.

Przykład 2

Obliczymy pole i obwód równoległoboku o wymiarach jak na rysunku, jeżeli wiadomo, że sinα=34.

RbMOvpfmkpZDg

Rozwiązanie:

Jeżeli sinα=34, to zachodzi zależność:

h8=34, czyli h=6.

Długości odcinków xy obliczamy, korzystając z twierdzenia Pitagorasa:

62+x2=122

36+x2=144

x2=108

x=63,

62+y2=82

36+y2=64

y2=28

y=27.

Zatem podstawa równoległoboku ma długość:

x+y=63+27.

Obwód równoległoboku wynosi:

L=2·63+27+2·8=123+47+16.

Pole równoległoboku jest równe:

P=12·63+27·6=183+67.

Przykład 3

Wyznaczymy obwód i pole trapezu równoramiennego o kącie ostrym α, jeżeli ramię oraz krótsza podstawa mają długość a.

Rozwiązanie:

Narysujmy trapez równoramienny i wprowadźmy odpowiednie oznaczenia:

RLyjZROoqi0jG

Korzystając z funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym, wyznaczamy długości odpowiednich odcinków:

ha=sinα, więc h=a·sinα,

ya=cosα, więc y=a·cosα.

Zauważmy, że x=a+2·y, zatem:

x=a+2·a·cosα.

Pole tego trapezu wynosi:

P=12·2a+2a·cosα·a·sinα=a2·1+cosα·sinα.

Obwód tego trapezu jest równy:

L=2a+2a·cosα+2a=4a+2a·cosα=2a·2+cosα.

Przykład 4

Działka ma kształt trapezu, jak na poniższym rysunku. Obliczymy obwód i pole tej działki.

R1AKWckfyjtVY

Rozwiązanie:

Do wyznaczenia długości x, hc użyjemy tablic wartości funkcji trygonometrycznych.

Zatem:

h8=sin52°, więc h=8·sin52°8·0,79=6,32,

x8=cos52°, więc x=8·cos52°8·0,62=4,96,

6,32c=sin65°, więc c6,97

Korzystając z twierdzenia Pitagorasa, mamy zależność:

y2+6,322=6,972, więc y2,94.

Długość podstawy a trapezu wynosi:

a=4+x+y=4+4,96+2,94=11,9.

Obwód trapezu jest równy:

L=a+8+4+c=11,9+8+4+6,97=30,87 m.

Pole trapezu wynosi:

P=11,9+42·6,32=50,244 m2.

Przykład 5

Obliczymy obwód rombu, jeżeli jego pole jest równe 48, a cosinus kąta ostrego wynosi 223.

Rozwiązanie:

Narysujmy romb i wprowadźmy odpowiednie oznaczenia:

RICiDMVO6LwnV

Jeżeli cosα=223, to korzystając ze wzoru na jedynkę trygonometryczną, obliczamy wartość sinusa tego kąta:

sin2α+2232=1

sin2α=19, czyli sinα=13, bo α jest kątem ostrym.

Ze wzoru na pole równoległoboku P=a2·sinα obliczamy długość boku rombu:

48=a2·13, więc a2=144, czyli a=12.

Wobec tego obwód rombu jest równy:

L=4·12=48.

Słownik

funkcje trygonometryczne w trójkącie prostokątnym
funkcje trygonometryczne w trójkącie prostokątnym

funkcje wyrażające stosunki między długościami boków trójkąta prostokątnego względem miar jego kątów wewnętrznych

obwód wielokąta
obwód wielokąta

suma długości wszystkich boków wielokąta

pole wielokąta
pole wielokąta

suma pól trójkątów, z których zbudowany jest dany wielokąt