Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Temat: Co według poetów starożytności i renesansu ma w życiu wartość? Odpowiedz na pytanie, interpretując podane teksty.

dzień dedykacji
łozy kaleńskie
syryjskie towary
roku
lutni

OdaodaOda Horacego O co poeta prosi Apollina pochodzi z pierwszego zbioru Pieśni twórcy, została napisana w 28 r. p.n.e. przy okazji poświęcenia nowej świątyni Apolla na Palatynie. Ma charakter prywatnej modlitwy, reprezentuje typ liryki inwokacyjnej.

1
Horacy O co poeta prosi Apollina
RGOTeB5ZrmDJj1
Domniemany portret Horacego. Relief rzymski z około 50 roku.
Źródło: domena publiczna.

O co poeta prosi Apollina
gdy młode wino rozlewa z patery?
O co się modli w ten dzień dedykacjidzień dedykacjidzień dedykacji?
O nie o zbiory na żyznej Sardynii
ani o stada mnożące się w żarach
Kalabrii ani nie prosi o złoto
czy kość indyjską czy grunty zwilżane
po cichu nurtem spokojnym Lirysu                                                       
Łozy kaleńskiełozy kaleńskieŁozy kaleńskie niech nożem okrzesa
kto panem winnic i w kubku ze złota
bogaty kupiec niechaj pije wino
dobrze płacone syryjskim towaremsyryjskie towarysyryjskim towarem
on z łaski nieba Atlantyckie wody
bezkarnie wita trzy razy do rokurokutrzy razy do roku
albo i cztery mnie do życia starczą
oliwki lekkie ślazy i cykoria                                                                     
Synu Latony pozwól mi się cieszyć
tym co jest moje zdrowiem i nietkniętą
władzą umysłu pozwól niech się za mną
nie wlecze starość brzydka i bez lutnilutnilutni

hor1 Źródło: Horacy, O co poeta prosi Apollina.

Utwór Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie pochodzący z FraszekfraszkaFraszek. Ksiąg trzecich wydanych w 1584 roku odnosi się do biografii poety. Przeniósł się on bowiem do Czarnolasu dziesięć lat wcześniej, w dojrzałym wieku około 44 lat. Renesansowy wiersz jest formą modlitwy, rozmowy z Bogiem; podmiot liryczny zwraca się do niego, prosząc o to, by było mu dane dobre życie w nowym miejscu.

R12FBWvc22Tdd
Dwór Jabłonowskich w Czarnolesie.
Źródło: domena publiczna.
1
Jan Kochanowski Na dom w Czarnolesie

Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje;
Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje!
Inszy niechaj pałace marmórowe mają
I szczerym złotogłowem ściany obijają,
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym,
A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym,
Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,
Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.

koch Źródło: Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie.

Słownik

fraszka
fraszka

(wł. frasca – gałązka, drobiazg, bagatela, błahostka) krótki, zwięzły utwór wierszowany o różnorodnej tematyce z wyraźnie zaznaczoną pointą, żartobliwa odmiana epigramatu, nazwę z języka włoskiego wprowadził do literatury Jan Kochanowski

oda
oda

(łac. oda z gr. ōidḗ) gatunek poetycki wywodzący się z liryki starożytnej Grecji, pierwotnie oznaczała utwór liryczny przeznaczony do śpiewu solowego lub chóralnego, związek słowa i muzyki narzucał budowę stroficzną i rytm, istotnym wyznacznikiem tego gatunku jest podniosły nastrój. Oda to utwór najczęściej pochwalny, skierowany do konkretnego adresata, wyraża treści pochwalne lub perswazyjne, opiewa jakieś ważne wydarzenia lub czyny bohatera