Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Praca – potocznie to miara wysiłku włożonego w wytworzenie danego dobra.  Efektem pracy jest wykonany towar lub usługa (np. przepisany tekst, wytworzenie części samochodowych, umycie okien, itp).

Przez wydajność pracy będziemy rozumieli wartość produkcji wytworzonej w określonym czasie (najczęściej w jednostce czasu, np. w ciągu jednego dnia, w ciągu jednej godziny).

W rozpatrywanych poniżej przykładach i zadaniach musimy założyć, że wydajność wykonywanej pracy przez opisanych w zadaniu robotników, firmy, automaty itp. nie zmienia się wraz z upływem czasu.

Przykład 1

Pierwsza sekretarka „przybija” pieczątki na określonej partii dokumentów w ciągu 30 minut, drugiej sekretarce wykonanie tej samej pracy zajmuje godzinę. Ile czasu zajmie wykonanie tej pracy, jeśli obie panie będą wykonywały ją wspólnie?

Rozwiązanie:

x – oznacza czas potrzebny na wykonanie pracy wspólnie przez dwie sekretarki, wyrazimy go w godzinach;

x+;

W – cała praca do wykonania, wartość ta jest dodatnia.

W treści zadania pojawiają się różne jednostki czasu, w rozwiązaniu musimy zadbać o taką samą jednostkę!

W12 to część pracy wykonana przez pierwszą sekretarkę;

W1 to część pracy wykonana przez drugą sekretarkę, czas wyrażamy w  godzinach;

Wx to praca wykonana wspólnie przez dwie sekretarki w szukanym czasie.

Układamy równanie, bierzemy pod uwagę część pracy wykonaną przez każdą z sekretarek:

W12+W1=Wx

2W+W=Wx

3W=Wx,

następnie dzielimy obustronnie przez W, otrzymujemy:

3=1x

x=13 h

Odpowiedź: Dwie sekretarki pracując razem „przybiją pieczątki” w 20 minut.

Przykład 2

Kasia i jej młodszy brat Adam, pracując razem, są w stanie wyprasować stertę wypranych koszul w ciągu 2 godzin. Kasia sama potrzebuje 2,5 godziny na wykonanie tej pracy. Ile czasu zajmie Adamowi to prasowanie, gdy będzie pracował sam?

Rozwiązanie:

x – oznacza czas potrzebny na wykonanie pracy przez Adama, wyrazimy go w godzinach;

x+;

W – cała praca do wykonania, wartość ta jest dodatnia;

W2,5 to część pracy wykonana przez Kasię, czas wyrażamy w godzinach;

Wx to część pracy wykonana przez Adama, czas wyrażamy w godzinach;

W2 to praca wykonana wspólnie przez rodzeństwo w danym czasie.

Układamy równanie, bierzemy pod uwagę część pracy wykonaną przez rodzeństwo:

W2,5+Wx=W2

następnie dzielimy obustronnie przez W, otrzymujemy:

12,5+1x=12

1x=1212,5=1225=510410=110

x=10

Odpowiedź: Adam potrzebuje 10 godzin na wyprasowanie sterty koszul.

Przykład 3

Robotnik z dłuższym stażem pracy wykonuje pewną pracę w czasie o 32 dni krótszym od początkującego pracownika. Aby wykonać zlecenie szybciej, postanowili pracować razem. Skończyli pracę w ciągu  12 dni. W ciągu ilu dni wykonałby to zlecenie każdy z nich pracując osobno?

Rozwiązanie:

x oznacza liczbę dni potrzebnych na wykonanie pracy samodzielnie przez robotnika z dłuższym stażem pracy;

x+32 oznacza liczbę dni potrzebnych na wykonanie pracy samodzielnie przez drugiego robotnika;

x+;

W – cała praca (zlecenie) do wykonania, wartość ta jest dodatnia;

Wx to część pracy wykonana przez robotnika z dłuższym stażem pracy w ciągu jednego dnia;

Wx+32 to część pracy wykonana przez robotnika z krótszym stażem pracy w ciągu  jednego dnia;

W12 to część  pracy wykonana wspólnie przez dwóch robotników w ciągu  jednego dnia.

Układamy równanie, bierzemy pod uwagę część pracy wykonaną jednego dnia:

Wx+Wx+32=W12

następnie dzielimy obustronnie przez W, otrzymujemy:

1x+1x+32=112

Otrzymane równanie wymierne przekształcamy do równania wielomianowego:

1x+1x+32=112 |12xx+32

12x+32+12x=xx+32

12x+384+12x=x2+32x

x2+8x384=0

Rozwiązujemy otrzymane równanie kwadratowe:

Δ=824·1·384=1600,
Δ=40

x1=8402=24 <0

x2=8+402=16 +

Drugie rozwiązanie równania spełnia warunki zadania, tę wartość uwzględniamy przy formułowaniu odpowiedzi.

Odpowiedź: Robotnik z dłuższym stażem pracy wykonuje pewną pracę w czasie 16 dni, początkujący pracownik potrzebuje na wykonanie tej samej pracy 48 dni.

Przykład 4

Robotnik z dłuższym stażem pracy wykonuje pewną pracę w czasie o 15 dni krótszym niż początkujący pracownik.

Aby wykonać zlecenie szybciej, postanowili pracować razem. Skończyli pracę w ciągu 4 dni. W ciągu ilu dni wykonałby to oddzielnie każdy z nich?

Rozwiązanie:

x oznacza liczbę dni potrzebnych na wykonanie pracy samodzielnie przez robotnika z dłuższym stażem pracy;

x+15 oznacza liczbę dni potrzebnych na wykonanie pracy samodzielnie przez drugiego pracownika;

x+;

W – cała praca (zlecenie) do wykonania, wartość ta jest dodatnia;

Wx to część pracy wykonana przez robotnika z dłuższym stażem pracy w ciągu jednego dnia;

Wx+15 to część pracy wykonana przez robotnika z krótszym stażem pracy w ciągu  jednego dnia;

W4 to część pracy wykonana wspólnie przez dwóch robotników w ciągu jednego dnia.

Układamy równanie, bierzemy pod uwagę część pracy wykonaną w ciągu jednego dnia:

Wx+Wx+15=W4

następnie dzielimy obustronnie przez W, otrzymujemy:

1x+1x+15=14

Otrzymane równanie wymiernerównanie wymiernerównanie wymierne przekształcamy do równania wielomianowego:

1x+1x+15=14 |4xx+15

4x+15+4x=xx+15

4x+60+4x=x2+15x

x2+7x60=0

Rozwiązujemy otrzymane równanie kwadratowe:

Δ=724·1·60=289
Δ=17

x1=7172=12 <0
lub
x2=7+172=5+

Drugie rozwiązanie równania spełnia warunki zadania, tę wartość uwzględniamy przy formułowaniu odpowiedzi.

Odpowiedź: Robotnik z dłuższym stażem pracy wykonuje pewną pracę w czasie 5 dni, początkujący pracownik potrzebuje na wykonanie tej samej pracy 20 dni.

Słownik

równanie wymierne
równanie wymierne

równanie, które można sprowadzić do postaci VxWx=0, gdzie Vx, Wx, są wielomianami, przy czym Wx jest wielomianem co najmniej pierwszego stopnia oraz Wx0