Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Pole powierzchni graniastosłupapole powierzchni graniastosłupaPole powierzchni graniastosłupa policzymy ze wzoru

Pc=2Pp+Pb

Dla graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego o krawędzi podstawy a i wysokości H podstawą jest sześciokąt foremny o boku długości a, a ściany boczne są  prostokątami o wymiarach a×H, tak więc pole powierzchni wynosi Pc=2·6a234+6aH, co daje nam wzór:

Pc=3a23+6aH
Przykład 1

Ściana boczna graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego jest kwadratem o polu 8. Oblicz pole powierzchni tego graniastosłupa.

Jest to graniastosłup, którego wszystkie krawędzie są tej samej długości.

Oznaczmy krawędź graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego przez a.

Mamy wtedy a2=8, a stąd a=22.

Korzystając ze wzoru na pole powierzchni graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego mamy

Pc=3·2223+6·22·22=243+48=243+2.

Przykład 2

Krótsza przekątna graniastosłupaprzekątna graniastosłupaprzekątna graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego ma długość 6 i jest nachylona do płaszczyzny podstawy pod kątem 30°. Oblicz pole powierzchni tego graniastosłupa.

Zróbmy rysunek pomocniczy.

R1HMBAfkd4lX6

Mamy sin30°=H6, a stąd 12=H6 i ostatecznie H=3.

Podobnie cos30°=a36 i stąd a=3.

A zatem Pc=3·93+6·9=273+54=273+2.

Przykład 3

Przekątne ścian bocznych wychodzące ze wspólnego wierzchołka graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego wraz z łączącą je przekątną podstawy tworzą trójkąt równoboczny o polu 93. Oblicz pole powierzchni tego graniastosłupa.

Oznaczmy przez a krawędź podstawy graniastosłupa. Wówczas długość przekątnej ściany bocznej jest równa długości krótszej przekątnej podstawy a3.

RGoyAkzAjRLsz

Czyli a3234=93. Czyli 3a2=36, a stąd a=23. Mamy stąd przekątną ściany bocznej równą 6.

Obliczamy wysokość graniastosłupa z twierdzenia Pitagorasa:

H2+232=62. Czyli H2=36-12=24 i ostatecznie H=26.

Możemy teraz obliczyć pole powierzchni graniastosłupa

Pc=2·6·23234+6·23·26=363+2418=

=363+722=363+22.

Mając pole powierzchni graniastosłupapole powierzchni graniastosłupapole powierzchni graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego możemy policzyć długości odcinków, miary kątów i objętość tego graniastosłupa.

Przykład 4

Pole powierzchni bocznej graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego wynosi 216, a kąt nachylenia krótszej przekątnej graniastosłupa do podstawy wynosi 30°. Oblicz objętość tego graniastosłupa.

Zrobimy rysunek pomocniczy:

RoUt0bkKTW6qT

Z trójkąta BFL mamy tg30°=Ha3, czyli 33=Ha3. Ostatecznie a=H.

A zatem korzystając z pola powierzchni bocznej 6a2=216 i stąd a=H=6.

Obliczymy objętość tego graniastosłupa V=6·3634·6=3243.

Przykład 5

Pole powierzchni graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego wynosi 603 a krawędź jego podstawy ma długość 23. Oblicz miarę kąta nachylenia dłuższej przekątnej graniastosłupa do podstawy.

Obliczymy długość wysokości tego graniastosłupa:

603=2·6·23234+6·23H

A stąd 603=363+123H, czyli 243=123H. Ostatecznie H=2.

Zróbmy rysunek pomocniczy. Uwzględnimy na nim, że dłuższa przekątna podstawy ma długość 2a=43.

Szukany kąt został oznaczony przez β.

R15wn6hstRISB

Mamy tgβ=243=360,2887. Czyli β16°.

Przykład 6

Pole powierzchni graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego wynosi 72+483, a suma długości wszystkich krawędzi 66 . Oblicz długości krawędzi tego graniastosłupa, wiedząc, że wyrażają się liczbami wymiernymi.

Ułożymy układ równań o niewiadomych a, H, gdzie a jest krawędzią podstawy, a H wysokością graniastosłupa.

33a2+6aH=72+48312a+6H=66 |:6 

Z drugiego równania wyznaczmy H:

H=11-2a i wstawmy do pierwszego równania:

33a2+6a11-2a=72+483.

Dzieląc równanie stronami przez 3 i porządkując mamy:

3-4a2+22a-24-163=0

=484-43-4-24-163=484+323-43+23=

=484+32-6-53=292-1603=83-102

Czyli

a1=-22-83-1023-8=-12-8323-8=6+434-3=24+63+163+1213=36+22313

a2=-32+8323-8=4

A zatem a=4H=11-8=3.

Słownik

pole powierzchni graniastosłupa
pole powierzchni graniastosłupa

suma pól podstaw i wszystkich ścian bocznych graniastosłupa

przekątna graniastosłupa
przekątna graniastosłupa

odcinek łączący wierzchołki dwóch równoległych podstaw graniastosłupa nie leżący na jego ścianie bocznej