Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑cyan

Metody otrzymywania alkoholi monohydroksylowych

Bezpośrednią metodą otrzymywania alkoholialkoholealkoholi z węglowodorów jest uwodnienie alkenów (addycjaaddycjaaddycja wody) w obecności kwasów.

W celu otrzymania alkoholi można wykorzystać również dłuższą ścieżkę syntezy. W metodach dwuetapowych węglowodory nasycone (alkany) lub nienasycone (alkeny lub alkiny) są przekształcane w odpowiednie pochodne (np. halogenopochodne węglowodorów), z których łatwo otrzymać alkohol.

Otrzymywanie alkoholi I‑rzędowych

R1dMj9zejZ0NJ1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Otrzymywanie alkoholi II‑rzędowych lub III‑rzędowych

R1Sc7SqWKyF3R1
METODA 1 FF, METODA 2 D, METODA 3 GG
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑cyan

Metody otrzymywania wybranych alkoholi polihydroksylowych

Otrzymywanie glikolu etylenowego (etan‑1,2‑diolu)

W celu otrzymania glikolu etylenowego wykorzystuje się dwie metody syntetyczne, w których związkiem startowym jest węglowodór nienasycony – eten.

R1MGcnqMuZdoU1
METODA 1 }, METODA 2 {ilustracja#
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Otrzymywanie glicerolu (propano‑1,2,3‑triolu)

Glicerol można otrzymać z propenu, zgodnie z sekwencją reakcji przedstawioną na schemacie poniżej.

R1sbYPylfs9Bd1
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑cyan

Metody otrzymywania fenolu

Najbardziej powszechną metodą otrzymywania fenolu jest tzw. metoda kumenowa, która polega na utlenianiuutlenianieutlenianiu kumenu tlenem w podwyższonej temperaturze.

R14z659In0oWJ1
Równanie reakcji metody kumenowej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ta oraz inne możliwości przedstawione zostały na poniższej mapie.

RCfBK15hXt0GP1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: Metody otrzymywania fenoluElementy należące do kategorii Metody otrzymywania fenoluNazwa kategorii: Metoda kumenowaNazwa kategorii: Utlenianie toluenuNazwa kategorii: Ekstrakcja ze smoły węglowejNazwa kategorii: Katalizowana hydroliza chlorobenzenu w podwyższonej temperaturzeNazwa kategorii: Stapianie kwasu benzenosulfonowego lub jego soli z wodorotlenkiem sodu i zakwaszanie powstałych fenolanówKoniec elementów należących do kategorii Metody otrzymywania fenolu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

alkohole
alkohole

związki zawierające grupę funkcyjną -OH, związaną z tetraedrycznym atomem węgla

redukcja
redukcja

elektronizacja; chem. proces, który polega na pobraniu elektronu (elektronów) przez jon, atom lub grupę atomów, w wyniku czego maleje stopień utlenienia pierwiastka

utlenianie
utlenianie

oksydacja; chem. proces polegający na oddaniu elektronu (elektronów) przez jon, atom lub grupę atomów, w wyniku czego podwyższa się stopień utlenienia pierwiastka oddającego elektrony

katalizator
katalizator

(gr. katálysis „rozłożenie”) substancja, która zmienia szybkość z jaką reakcja chemiczna osiąga stan równowagi, sama się jednak nie zużywa

addycja
addycja

(łac. additio „dodawanie”) reakcja przyłączania; chem. reakcja polegająca na przyłączaniu atomów lub cząsteczek związku chem. z utworzeniem cząsteczki jednego produktu (adduktu)

reguła Markownikowa
reguła Markownikowa

reguła określająca przebieg reakcji addycji elektrofilowej do wiązania podwójnego węgiel‑węgiel; zgodnie z tą regułą atom wodoru przyłącza się do atomu węgla związanego z większą liczbą atomów wodoru, natomiast atom fluorowca (lub grupa -OH, w wypadku przyłączania cząsteczki wody) do atomu węgla o mniejszej liczbie atomów wodoru

Bibliografia

Krzeczkowska M., Loch J., Mizera A., Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010.