Dany jest trójkąt prostokątny o przyprostokątnych , i przeciwprostokątnej .
sinus kąta
Definicja: sinus kąta
Sinusem kąta ostregosinus kąta ostregoSinusem kąta ostrego nazywamy stosunek długości przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
RMn4JpI4Mvtc0
Rysunek przedstawia trójkąt prostokątny o podstawie , pionowej przyprostokątnej oraz o przeciwprostokątnej . Zaznaczono także dwa kąty wewnętrzne trójkąta. Kąt prosty między bokami i oraz kąt między bokami i .
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Przykład 1
Wyznaczymy w trójkącie prostokątnym przedstawionym na rysunku poniżej.
RKeKDTpoGXGtF
Rysunek przedstawia trójkąt prostokątny o podstawie o długości , pionowej przyprostokątnej o długości oraz o przeciwprostokątnej . Zaznaczono także dwa kąty wewnętrzne trójkąta. Kąt prosty między bokami o długościach i oraz kąt między podstawą a przeciwprostokątną .
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Z twierdzenia Pitagorasa mamy: . Zatem długość przeciwprostokątnej jest równa .
Korzystając z definicji sinusasinus kąta ostregosinusa dostajemy:
Przykład 2
Wyznaczymy wartość sinusasinus kąta ostregosinusa dla kąta .
Narysujmy kwadrat o boku i zaznaczmy jego przekątną.
ReS3R2u3sqdoo
Rysunek przedstawia kwadrat . Boki kwadratu mają długość , natomiast jego przekątna ma długość . Na rysunku oznaczono trójkąt równoramienny powstały w oparciu o boki kwadratu i jego przekątną. Trójkąt ma wierzchołki . Obie przyprostokątne, czyli pozioma oraz pionowa mają długość i obie tworzą z przeciwkprostokątną (czyli z przekątną kwadratu) kąt o mierze czterdziestu pięciu stopni, co oznaczono na rysunku. Przy wierzchołku oznaczono trzeci kąt wewnętrzny trójkąta, czyli kąt prosty.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Z trójkąta obliczmy sinus dla kąta :
Przykład 3
Na podstawie tablic trygonometrycznych odczytamy .
R1D6DhbSOoqbm
Tabela przedstawia wartości wybranych funkcji trygonometrycznych na kilku wartości kąta i składa się z pięciu kolumn i z sześciu wierszy, przy czym wiersz pierwszy jest wierszem nagłówkowym, w którym mamy od lewej: . Wiersz drugi przedstawia wartości funkcji trygonometrycznych dla kąta o mierze dwudziestu trzech stopni. Wartości te to: . Wiersz trzeci przedstawia wartości funkcji trygonometrycznych dla kąta o mierze dwudziestu czterech stopni. Wartości te to: . Wiersz czwarty przedstawia wartości funkcji trygonometrycznych dla kąta o mierze dwudziestu pięciu stopni. Wartości te to: . Wiersz piąty przedstawia wartości funkcji trygonometrycznych dla kąta o mierze dwudziestu sześciu stopni. Wartości te to: . Wiersz szósty przedstawia wartości funkcji trygonometrycznych dla kąta o mierze dwudziestu siedmiu stopni. Wartości te to: .
Zatem .
Przykład 4
Wyznaczymy przybliżoną wartość kąta w trójkącie prostokątnym przedstawionym na rysunku poniżej.
Rmmntrl1BNinp
Rysunek przedstawia trójkąt prostokątny o pionowej przyprostokątnej o długości oraz o przeciwprostokątnej o długości . Zaznaczono także dwa kąty wewnętrzne trójkąta. Kąt prosty między pionową a poziomą przyprostokątną oraz kąt między podstawą trójkąta a jego przeciwprostokątną.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Na podstawie danych z rysunku otrzymujemy:
Z tablic matematycznych odczytujemy przybliżoną wartość kąta:
Przykład 5
Na podstawie rysunku wyznacz odległość .
RxpNOkn5GH1T3
Zdjęcie przedstawia wysokie drzewo iglaste, na które naniesiono grafikę przedstawiającą trójkąt prostokątny o pionowej przyprostokątnej o długości oraz o przeciwprostokątnej o długości . Zaznaczono także dwa kąty wewnętrzne trójkąta. Kąt prosty między pionową a poziomą przyprostokątną oraz kąt o mierze sześćdziesięciu trzech stopni między podstawą trójkąta a jego przeciwprostokątną.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., Qgroom, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Korzystając z definicji sinusa dla kąta prostego, otrzymujemy
Przekształcając wzór dostajemy
Słowniczek
sinus kąta ostrego
sinus kąta ostrego
w trójkącie prostokątnym jest to stosunek długości przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej