R1YKr8bwtmXYb1

Rysunek przedstawia portret młodego mężczyzny. Widoczny jest jego prawy profil. Mężczyzna ma wyraziste oczy o prosty, niewielki nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kędzierzawe, zaczesane do tyłu.

George Byron (1788–1824) – poeta angielski, jeden z głównych twórców europejskiego romantyzmu. Zasłynął nie tylko ze względu na swoją twórczość, ale także skandalizującą biografię. Zarówno jego ekscentryczna osobowość, jak i burzliwy życiorys sprawiły, że już za życia otoczyła go legenda. Byron był znany z licznych skandali ‒ wdawał się w głośne romanse, wkrótce po zawarciu małżeństwa został rozwodnikiem, miał radykalne poglądy polityczne, przez co przypisywano mu związki z rewolucjonistami. Ostracyzm społeczny, wywołany separacją z żoną i kolejnymi romansami, zmusił Byrona do opuszczenia Anglii. Wiele podróżował: do Niemiec, Szwajcarii, Włoch, ale szczególnie upodobał sobie Grecję. Zaangażował się w działania niepodległościowe na rzecz tego kraju, chciał uczestniczyć w powstaniu przeciwko Turcji.

Odważne, bezkompromisowe działania zjednały poecie rzeszę sympatyków. Istotna była także aktualność jego utworów, dzięki której postrzegano go jako wyraziciela dążeń i pragnień całego pokolenia romantyków. Twórczość i biografia Byrona przyczyniły się do wykształcenia zjawiska określanego jako bajronizm. W jego obrębie mieszczą się: określona postawa wobec świata, typ bohatera literackiego, a także tendencje literackie. Bajronizm jest zatem zjawiskiem bardzo szerokim:

R1M34rtOClpJT

Obraz przedstawia dwóch mężczyzn w eleganckich garniturach zgodnych z osiemnastowieczną modą. Są oni na skalistym brzegu morza. Jeden z nich trzyma za cumę niewielką, drewnianą szalupę znajdującą się na wodzie. Drugi mężczyzn jest odwrócony do niego tyłem. W oddali ukazana jest łódź z żaglem oraz skalne masywy.

Bajronizm jako postawa wobec świata oznaczał w kulturze romantyzmu bunt wobec konwencjonalnej moralności i fałszu. Na wzorzec postawy składały się bezkompromisowość, indywidualizm, poszukiwanie własnej drogi, czyli cechy i zachowania charakterystyczne dla samego autora. Istotny był również nakaz walki o szeroko pojętą wolność. Cechy postawy bajronicznej nosi również wykreowany na kartach literatury bohater bajroniczny. To samotny indywidualista oraz buntownik występujący przeciw powszechnie przyjętym prawom i normom społecznym, a także moralności. Zdolny do popełnienia zbrodni, jednak dręczony przez wyrzuty sumienia. Ulega wielkim namiętnościom: miłości i nienawiści; jego uczucie kończy się tragicznie. Jest nieszczęśliwy i samotny, żyje przeszłością, skłócony z ludźmi i światem. Postawa bohatera bajronicznego jest często łączona z pesymizmem, rozpaczą, wewnętrzną uczuciową pustką, tragizmem.

Bajronizm jako tendencję literacką cechuje swoboda kompozycyjna i synkretyzm rodzajowysynkretyzm rodzajowysynkretyzm rodzajowy. Oznacza również sięganie po wzorce gatunków ukształtowanych przez Byrona (powieść poetyckapowieść poetyckapowieść poetycka, poemat dygresyjny).

Giaur, powieść poetycka Byrona wydana w 1813 roku, to utwór ukazujący historię miłości Giaura i Leili, niewolnicy z haremu tureckiego baszy Hassana. Kobieta zostaje zamordowana przez baszę, który odkrył jej zdradę. Pisarz, wykorzystując wątek miłosny, skupia się na postaci głównego bohatera – owładniętego żądzą zemsty, pełnego namiętności, skłóconego ze światem samotnika, ścigającego mordercę ukochanej. Powieść poetycka Byrona ukazuje skomplikowane uczucia i stany duszy Giaura – wzorcowy portret bohatera bajronicznego.

Słownik