Przeczytaj

Zdolność zwierząt do aktywnej zmiany położenia wykorzystywana jest do zdobywania pokarmu, poszukiwania odpowiednich siedlisk, czynnej lub biernej obrony przed zagrożeniami czy procesów związanych z rozmnażaniem. Organizmy zwierzęce wykształciły wiele różnorodnych narządów służących im do przemieszczania się.

bg‑cyan

Narządy lokomotoryczne bezkręgowców

RiQURTmAXb3zX1

Fotografia podzielona jest na cztery kwadratowe zdjęcia. Pierwsze przedstawia koral filarowy w kolorze pomarańczowym. Ma on kształt palców. Nie posiada rozgałęzień wtórnych. Jego struktura przypomina futro. Każda część zakończona jest u góry otworem. Ukazane są dwie małe ryby pływające obok korala. Drugie zdjęcie przedstawia chełbię modre. Jej ciało jest przejrzyste i przypomina od spodu szalkę. Z jej środka zwisają krótkie czułki. Ich górne krawędzie tworzą cztery półksiężyce, to płaty gębowe. Po środku zaś znajduje się otwór gębowy. Jej ciało pokryte jest wieloma liniami, to warstwy komórek. Ma kształt spłaszczonego parasola. Trzecie zdjęcie ukazuje wypławka białego. Jego ciało jest wydłużone oraz spłaszczone grzbietobrzusznie. Widoczny jest odcinek przedni i tułów. Odcinek głowowy ma kształt trójkąta. Barwa ciała jest biaława. Czwarte zdjęcie przedstawia dżdżownicę leżącą na liściu. Jej ciało składa się z pierścieniowatych segmentów. Ma ona wydłużony, obły kształt. W tylnej i przedniej części widoczne są zgrubienia. Głowa jest słabo zaznaczona. Ilustracja przedstawia parapodium wieloszczeta w kolorze pomarańczowym. Składa się on z gałęzi grzbietowej oraz brzusznej. Mają one nieregularną budowę. Z gałęzi grzbietowej wystaje hakowaty wąs grzbietowy. Na gałęzi brzusznej znajduje się zaś wąs brzuszny o wrzecionowatym kształcie. Z obydwóch gałęzi wystaje kilkanaście wąskich, podłużnych szczecin przypominających kształtem czułka. W lewej części parapodium są dwie igły osiowe. Górna jest dłuższa od dolnej. Mają one szpiczaste zakończenia. Ilustracja przedstawia przekrój anatomiczny mięczaka. Jego pierwszą zewnętrzną warstwą jest muszla. Ma ona kształt pojedynczej fali. Zaraz pod muszlą znajduje się kolejna warstwa - płaszcz. Okrywa on narządy wewnętrzne. W skrajnie lewej części mięczaka, przy jamie płaszczowej znajduje swoje ujście jelito do otworu odbytowego. W środkowej części ciała robi ono pętelkę i łączy się z owalnym żołądkiem. Powyżej pętelki ukazana jest celoma, również o owalnym kształcie. Przykrywa ją mniejszych rozmiarów serce, które ma dwa rozgałęzienia po lewej i prawej stronie w postaci rurek. Z lewej części łączy się ze skrzelem o kształcie liścia. Skrzele ma w środku jedną podłużną linię, od której rozchodzi się prostopadle kilkanaście linii. Z prawej zaś części rurka znajduje swoje zakończenie na wysokości gonad. Mają one kształt ziarna fasoli o falistym konturze. Z żołądkiem połączony jest krótki przełyk. Wokół niego jest pierścień z dwoma wąskimi pniami nerwowymi rozłożonymi do połowy nogi. Z przełykiem jest dalej połączony otwór gębowy. Dno gardzieli pokryte jest radulą. Składa się ona z ostro zakończonych zębów. Noga zaś ma podłużny, opływowy kształt. Fotografia przedstawia małą ośmiornicę na tle koralowców. Ma ona osiem ramion. Pokryte są licznymi otworami - przyssawkami. Na głowie znajdują się spore oczy. Jest barwy czerwonawo brązowej. Spód ramion jest zaś koloru białego. Ilustracja przedstawia budowę zewnętrzną raka. Podzielona jest na dwie części: głowotułów i odwłok. Głowotułów składa się z czterech par odnóży krocznych. Są one krótkie, wąskie i zakończone dwoma małymi haczykami. Następnym elementem jest para szczypiec. Pełni ona funkcję obrony. Do głowotułowia należy również aparat gębowy służący odżywianiu. Powyżej niego są dwie pary czułków odbierające bodźce dotykowe. Jedna para skierowana jest do przodu, a druga do tyłu. Nad nimi znajdują się oczy. Natomiast w skład odwłoku wchodzą odnóża pływne. Wystają z każdego segmentu odwłokowego ciała raka. U spodu są zakończone bardzo krótkimi, ząbkowanymi fałdami.

bg‑cyan

Narządy lokomotoryczne kręgowców

Najbardziej zaawansowaną ewolucyjnie grupą zwierząt są kręgowce. Jedną z podstawowych cech charakteryzujących ten podtyp strunowców jest występowanie chrzęstnego lub kostnego szkieletu wewnętrznego, w którego skład wchodzą szkielet osiowy (czaszka i kręgosłup) oraz szkielet obręczy i kończynkończynykończyn.

Większość kręgowców ma dwie pary kończyn, których szkielet opiera się na obręczach (pasach): barkowejobręcz barkowabarkowej (podpierającej kończyny przednie) i miedniczejobręcz miednicznamiedniczej (podpierającej kończyny tylne). U czworonogów obie obręcze są połączone z kręgosłupem. Obręcz barkowa najczęściej składa się z obojczyków, łopatek i kości kruczych, natomiast w skład obręczy miednicznej wchodzą kości biodrowe, łonowe i kulszowe. Do kości kończyn i obręczy przyczepione są mięśnie szkieletowe, które umożliwiają kręgowcom sprawne poruszanie się w różnych środowiskach życia.

Kończyny kręgowców uległy różnym przekształceniom w zależności od trybu życia i środowiska, w którym bytują.

R1aMwnVOY4GwG1

Słownik

kończyny

części ciała kręgowców pełniące różnorodne funkcje, głównie lokomotoryczne

obręcz barkowa

układ elementów kostnych stanowiący podparcie dla kończyn przednich kręgowców

obręcz miedniczna

układ elementów kostnych stanowiący podparcie dla kończyn tylnych kręgowców

odnóża

parzyste narządy stawonogów pełniące funkcje lokomotoryczne, czuciowe, pokarmowe lub kopulacyjne

Wprowadzenie

Grafika interaktywna

Narządy lokomotoryczne bezkręgowców

Narządy lokomotoryczne kręgowców

Słownik