Przeczytaj
Zaburzenia psychiczne na świecie
W 2017 roku na świecie co najmniej jedno zaburzenie psychiczne miało 792 milionów osób, a więc 10,7% globalnej populacji. Skala tego zjawiska może przytłaczać. Najpowszechniejszym rodzajem zaburzeń psychicznychzaburzeń psychicznych są zaburzenia lękowe (284 mln osób; 3,8% światowej populacji) i depresjadepresja (264 mln; 3,4%).
Według raportu Depression and Other Common Mental Disorders: Global Health Estimates wydanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2017 roku, od 2005 roku szacowana łączna liczba osób żyjących z depresjądepresją wzrosła o 18,4% w skali globu. Jest to przede wszystkim skutek ogólnego wzrostu liczby ludności. Zachorowalność na depresję w populacji sięga od 2,27% (Kolumbia) do 6,23% (Grenlandia).
Interesującym zjawiskiem są różnice występowania depresji w byłych krajach socjalistycznych. Państwa, które przystąpiły do Unii Europejskiej – w tym Polska – charakteryzują się mniejszym odsetkiem zachorowań niż te niebędące członkami tej organizacji (np. Ukraina). Powodem mogą być różnego typu programy Komisji Europejskiej mające na celu poprawę leczenia psychiatrycznego w państwach członkowskich. Do jednego z nich należy Europejski pakt na rzecz zdrowia i dobrostanu psychicznego (2008).
Mimo to zaburzenia psychiczne są w Polsce problemem. W 2012 roku po raz pierwszy opublikowano badania dotyczące rozpowszechnienia problemów psychicznych wśród dorosłych Polaków. Autorzy badania wykazali, że w ciągu całego życia wśród 23,4% badanych wystąpiło jedno zaburzenie psychiczne. Wynika z tego, że ponad 6 mln Polaków cierpi na dolegliwości psychiczne. Zaburzenia afektywne – depresję, manie i dystymie – rozpoznano u 3,5% badanych, co można szacować na około 1–1,5 mln chorych mieszkańców Polski. Dane te pokrywają się z przybliżoną liczbą zużytych leków przeciwdepresyjnych w kraju.
Przy analizowaniu statystyk ze świata należy pamiętać, że w ubogich krajach brakuje rzetelnych informacji na temat rejestrowanych lub zgłaszanych przypadków chorobowych. W związku z tym dane są zapewne zaniżone. Wydaje się, że powodem mniejszej skali rejestru zaburzeń psychicznych może być również znikoma wiedza i świadomość ludzi na ten temat. Co więcej, w wielu krajach – nie tylko słabiej rozwiniętych – depresja może być traktowana jako temat nieistotny w obliczu innych, poważniejszych problemów. Często to temat tabu. Wiele osób nie przyznaje się do zaburzeń depresyjnych, ponieważ bywa ona kojarzona z czymś wstydliwym, obnażającym słabość.
W skali świata na depresję cierpi więcej kobiet (5,1%) niż mężczyzn (3,6%). Zaburzenia depresyjne występują u ludzi w każdym wieku. To również problem dzieci i młodzieży poniżej 15 roku życia, ale jest on w tej grupie wiekowej rzadziej spotykany. Natomiast najczęściej chorują seniorzy (powyżej 7,5% kobiet w wieku 55‑74 lata).
Skutki zaburzeń depresyjnych
Następstwa zaburzeń depresyjnych w postaci utraty zdrowia są kolosalne.
WHO plasuje depresję na szóstym miejscu wśród chorób, które w największym stopniu przyczyniają się do globalnej niepełnosprawności. Twierdzi się, że zaburzenia nastroju przyczyniają się do 11% niepełnosprawności na świecie. W skali świata zaburzenia depresyjne są uznawane za największy pojedynczy czynnik przyczyniający się do utraty zdrowia bez zgonu (7,5% wszystkich YLD).
Warto dodać, że depresja jest główną przyczyną popełniania samobójstw, których średnio jest 800 000 rocznie. W krajach o wysokich dochodach nawet 90% zgonów w wyniku samobójstwa ma przyczyny w zaburzeniach psychicznych i zaburzeniach związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. Jednak w krajach o średnich i niskich dochodach te liczby są znacznie niższe (68% w Chinach i Indiach). W tych państwach dużą liczbę samobójstw przypisuje się „impulsywności”, która nie jest zaliczana do zaburzeń depresyjnych.
Podobnie jak w przypadku szacunkowej oceny liczby lat z uwzględnieniem niepełnosprawności, depresja plasuje się również na czele utraconych dni roboczych w pracy. Szacuje się, że depresja generuje na świecie straty wynoszące 1 bilion dolarów amerykańskich rocznie. Są to ogromne koszty dla budżetów poszczególnych państw. W 2004 roku został opublikowany raport Cost of Depression in Europe, z którego wynika, że w liczącej 466 mln ludzi Europie aż 21 mln choruje na depresję. Całkowity roczny koszt, jaki ponosi Unia Europejska z tego powodu, to 118 mld euro (253 euro na obywatela). Składają się na to koszty bezpośrednie – 22 mld euro, koszty farmakologiczne – 9 mld, koszty hospitalizacji – 10 mld euro. Największe są pośrednie wydatki związane z zachorowalnością i śmiertelnością – 76 mld euro. Łącznie wartości odpowiadają 1% dochodu z całej gospodarki w Europie. Natomiast w Stanach Zjednoczonych depresja pochłania 40 mld dolarów rocznie, co stanowi 3% PKB tego kraju. Depresja powoduje więcej kosztów niż wszystkie choroby serca oraz wiele nowotworów połączonych w jedną kategorię.
Słownik
głęboki stan zaniepokojenia lub niezadowolenia, przeciwieństwo euforii; dysforia polega na wyolbrzymianiu pewnych sytuacji oraz innych bodźców, co powoduje reakcje nieadekwatne – gniewne, złość, rozżalenie, żal, zniechęcenie lub wręcz agresję; obserwuje się w niej ogólną drażliwość, wybuchowość, zrzędliwość, rozdrażnienie, gwałtowność, reaktywność, zmienność; pacjent negatywnie ocenia swą pozycję i sytuację, w której się znalazł; czuje się poniżony, w stosunku do siebie samego odczuwa złość albo litość
postawa polegająca na nieusprawiedliwionym (rzeczywistymi potrzebami oraz kosztami ekologicznymi, społecznymi czy indywidualnymi) zdobywaniu dóbr materialnych i usług lub pogląd polegający na uznawaniu tej konsumpcji za wyznacznik jakości życia (lub za najważniejszą, względnie jedyną wartość)
stan psychiczny charakteryzujący się przede wszystkim stałą, wewnętrzną i silną potrzebą wykonywania pracy lub innych czynności z nią związanych, przymusem myślenia o pracy z towarzyszącym poczuciem dyskomfortu w sytuacjach, kiedy możliwość zajmowania się sprawami, które jej dotyczą, jest utrudniona; jest to stan uzależnienia od wykonywanej pracy, powodujący zaburzenie równowagi między istotnymi elementami życia codziennego
grupa zaburzeń psychicznych odnoszących się do zespołów objawów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (nazywanych także zaburzeniami nastroju); zespoły te objawiają się głównie obniżeniem nastroju (smutkiem, przygnębieniem, niską samooceną, małą wiarą w swoje możliwości, poczuciem winy, pesymizmem, u części pacjentów myślami samobójczymi), niezdolnością do przeżywania przyjemności, spowolnieniem psychoruchowym, zaburzeniem rytmu dobowego (bezsennością lub nadmierną sennością) lub zmniejszeniem apetytu (rzadziej jego wzmożeniem)
zespół psychologiczny związany z cierpieniem, upośledzeniem funkcjonowania w ważnych dziedzinach życia lub znacznym wzrostem ryzyka śmierci, kalectwa czy utraty wolności, niebędący jedynie przewidywalną reakcją na niekorzystne zdarzenia życiowe, takie jak np. osierocenie, ale przyjmowany za przejaw psychologicznej lub organicznej dysfunkcji