Przeczytaj
Nauczyliśmy się rozwiązywać równania postaci , gdzie jest pewną liczbą rzeczywistą. Na tej lekcji każde równanie, o ile to tylko możliwe, będziemy starali się sprowadzić do równania postaci .
Pamiętajmy o kilku charakterystycznych elementach rozwiązywania równań:
Sprawdzamy dziedzinę równania. Najczęściej wypisujemy założenia związane z dzieleniem i pierwiastkowaniem: mianownik ułamka musi być różny od i wyrażenie pod pierwiastkiem stopnia parzystego musi być nieujemne.
Sprowadzamy równanie do wartości jednej funkcji trygonometrycznej.
Często stosujemy podstawienie lub lub .
Przypomnijmy jeszcze, jak będziemy rozwiązywać równania typu .
Algorytm szukania rozwiązań równania :
Znajdujemy jedno rozwiązanie takie, że . Zapisujemy wszystkie rozwiązaania równania : , gdzie .
Przedstawmy kilka charakterystycznych przykładów równań trygonometrycznych.
Rozwiążemy równanie: .
Rozwiązanie:
Zapiszmy założenia: , .
Zatem: i , gdzie .
Aby lewa strona równania była równa , licznik musi być równy :
, gdy , gdzie .
Po uwzględnieniu założeń otrzymujemy odpowiedź: , gdzie .
Rozwiążemy równanie: .
Rozwiązanie:
Zauważmy, że funkcje i nie mogą jednocześnie przyjmować wartości . Zatem w tym równaniu i .
Wobec tego możemy równanie podzielić stronami przez . Otrzymujemy wówczas równoważne mu równanie:
.
Stąd otrzymujemy odpowiedź: , gdzie .
Rozwiążemy równanie: .
Rozwiązanie:
Zapiszmy równanie w postaci równoważnej: .
Zauważmy, że funkcje i nie mogą jednocześnie przyjmować wartości . Zatem w tym równaniu nie może zdarzyć się, aby jednocześnie i oraz nie może zdarzyć się, aby jednocześnie i . Sprawdźmy przypadek, gdy jednocześnie i .
Wówczas wtedy i tylko wtedy, gdy , gdzie .
Zatem , gdzie .
wtedy i tylko wtedy, gdy , gdzie
Zatem , gdzie
Okazuje się, że warunki i nie mogą zajść jednocześnie. Możemy wobec tego przyjąć, że i .
Podzielmy stronami równanie przez wyrażenie: .
Otrzymujemy: , czyli na podstawie nieparzystości funkcji tangens .
Korzystając z metody porównywania dla równań z tangensemmetody porównywania dla równań z tangensem zapiszemy rozwiązania:
, gdzie ,
czyli
, gdzie .
Odpowiedź: , gdzie .
Rozwiążemy równanie: .
Rozwiązanie:
Rozważmy przypadek, gdy . Wóczas równanie ma postać , czyli .
Zauważmy, że funkcje i nie mogą jednocześnie przyjmować wartości , czyli te argumenty , dla których nie spełniają równania.
Zatem możemy przyjąć, że i równanie możemy podzielić stronami przez . Otrzymujemy wówczas równanie postaci:
Podstawmy: .
Wówczas otrzymujemy równanie kwadratowe:
.
Obliczamy:
.
Wobec tego: .
Rozwiązaniami równania są:
lub ,
czyli: lub .
Rozwiązaniami równania są zatem
lub , gdzie .
Zwróćmy uwagę na to, że w przykładzie 3 i 4 zastosowaliśmy technikę sprowadzenia równania przez podzielenie przez lub do postaci równania z funkcją tangens. To dosyć częsty motyw w zadaniach, w których występują tylko funkcje sinus i cosinus. Jednakże należy zawsze pamiętać o rozważeniu przypadku: .
Słownik
równanie jest spełnione wtedy i tylko wtedy, gdy , gdzie