RMEWu5W9BQUbZ

Zdjęcie przestawia trzy kolumny przed budynkiem Sądu Najwyższego w Warszawie. Na każdej z nich znajdują się napisy w języku łacińskim i polskim. Kolumna lewa: Dochodzenie sprawy przed sądem nie może pogorszyć, lecz jedynie polepszyć sytuację powoda. Kolumna środkowa: Nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe. Kolumna prawa: Działa podstępnie, kto próbuje osiągnąć zysk z cudzego niepowodzenia.

Funkcje prawa karnego

Prawo karneprawo karnePrawo karne jest jedną z najważniejszych gałęzi prawa, szczególnie istotną z punktu widzenia szeroko rozumianego społecznego poczucia bezpieczeństwa. Do podstawowych funkcji prawa karnego zaliczamy funkcję ochronną, sprawiedliwościową, gwarancyjną, kompensacyjną oraz prewencyjną.

Funkcja ochronna

Funkcja ochronna prawa karnego polega na tym, że dzięki ustanowieniu zakazu zachowań, które zagrażałyby ważnym dla danego społeczeństwa wartościom, prawo karne pozwala na ochronę takich wartości. Wśród najważniejszych wartości zwykle chronionych przez prawo karne wymienić można życie, zdrowie, wolność czy własność.

Funkcja sprawiedliwościowa

Funkcja sprawiedliwościowa opiera się na przekonaniu, że ukaranie sprawcy jest swego rodzaju odwetem, odpłatą społeczeństwa za czyny, których się dopuścił. Dzięki realizacji tej funkcji dochodzi do rozładowania negatywnego napięcia społecznego wywołanego popełnionym przestępstwem.

Funkcja gwarancyjna

Funkcja gwarancyjna zabezpiecza jednostkę przed nadużywaniem przez państwo przepisów prawa karnego pod pretekstem spełniania założeń funkcji ochronnej. Istotą funkcji gwarancyjnej jest zasada, że orzeczona kara będzie wynikała z ustawy, w związku z czym czyny zabronioneczyn zabronionyczyny zabronione muszą być w niej jasno określone i uregulowane. Ustawa może znaleźć zastosowanie jedynie w sytuacji, kiedy czyn, którego dopuściła się jednostka, był zakazany w momencie jego popełniania.

Funkcja kompensacyjna

Funkcja kompensacyjna wynika z przeświadczenia, że nałożona na sprawcę czynu zabronionego kara powinna również w jakimś stopniu przyczynić się do naprawienia szkody wyrządzonej osobie pokrzywdzonej w wyniku tego czynu. Za wyrządzone zło należy się bowiem jego ofierze zadośćuczynienie.

Funkcja prewencyjna

Funkcja prewencyjna prawa karnego ma wymiar potrójny. Po pierwsze, dzięki ukaraniu sprawcy, co często polega na odizolowaniu go od społeczeństwa, zapobiega się dalszemu popełnianiu czynów zabronionych przez jednostkę, która dopuściła się ich w przeszłości. Po drugie, świadomość zagrożenia karą odstrasza od popełniania przestępstw również innych członków społeczeństwa. Po trzecie zaś - istnienie przepisów prawa karnego wpływa pozytywnie na kształtowanie się świadomości prawnej społeczeństwa.

RBoXSIY0hw8ch

Zdjęcie przedstawia duży, pięciopiętrowy gmach. Nad jego wejściem widnieje napis Iustitias verstras iudicabo.

Funkcje kary

Kara, jako działanie celowe skierowane przeciwko sprawcy przestępstwa, pełni określone funkcje, zarówno w stosunku do sprawcy, jak i społeczeństwa. Najczęściej wymieniane funkcje kary to:

Słownik