Przeczytaj
Przypomnijmy najpierw definicję ciągu.
Ciągiem nieskończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb naturalnych dodatnich.
Ciągiem skończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb naturalnych .
Na podstawie definicji ciągu wiemy, że ciąg jest pewną funkcją. Zatem sposoby opisywania ciągów są analogiczne, jak sposoby opisywania funkcji.
Ciąg często zapisujemy, wypisując jego kolejne wyrazy.
W przypadku ciągów nieskończonychciągów nieskończonych wypisujemy kilka początkowych wyrazów ciągu. Na podstawie tych wyrazów orientujemy się, jakie będą wyrazy następne.
– ciąg pięciowyrazowy skończony, którego kolejnymi wyrazami są liczby: ,
– nieskończony ciąg, którego wyrazami są kolejne liczby naturalne parzyste,
– nieskończony ciąg, którego wyrazami są odwrotności kolejnych liczb naturalnych dodatnich.
Wypisywanie wyrazów ciągu i zauważenie regularności, według której są tworzone, nie zawsze jest wygodne i łatwe.
Najczęściej ciągi liczbowe opisywane są więc za pomocą wzoru, zwanego wzorem ogólnym ciągu. Znając wzór ogólny ciągu, można obliczyć jego dowolny wyraz.
Obliczymy pięć początkowych wyrazów ciągu o wzorze ogólnym
.
Do wzoru postawiamy kolejne liczby naturalne.
,
,
,
,
.
W niektórych przypadkach na podstawie kilku początkowych wyrazów ciągu można ustalić regułę, według której one powstają. Pozwala to zapisać wzór ogólny ciągu (z reguły jednak znając początkowe wyrazy ciągu można podać różne wzory opisujące ten ciąg).
Kolejne wyrazy ciągu | Przykład wzoru ogólnego |
---|---|
Na podstawie wzoru ciągu, można badać niektóre własności ciągu.
Ciąg określony jest wzorem ogólnym .
Znajdziemy wszystkie takie wyrazy ciągu , że jest liczbą pierwszą i jest też liczbą pierwszą.
Liczba jest liczbą większą od . Jako liczba pierwsza jest więc liczbą nieparzystą.
Zatem jest liczbą nieparzystą.
Wówczas w dzieleniu przez daje resztę .
Natomiast w dzieleniu przez daje resztę lub .
Aby suma nie była podzielna przez , to musi być liczbą podzielną przez .
Ponieważ jest liczbą pierwszą, zatem .
Wtedy .
Odpowiedź:
W ciągu istnieje tylko jeden wyraz o szukanej własności, jest to wyraz .
Ciąg określony jest wzorem ogólnym: . Znajdziemy w tym ciągu cztery kolejne wyrazy, których iloczyn powiększony o jest kwadratem liczby naturalnej. Zauważmy, że kolejne wyrazy ciągu różnią się o .
Oznaczmy:
, , , – kolejne wyrazy ciągu,
– liczba będąca kwadratem liczby naturalnej.
Na podstawie treści zadania zapisujemy równanie, którego rozwiązania będziemy poszukiwać.
Przekształcamy otrzymane równanie.
Oznaczmy:
.
Rozwiązujemy równanie
Ponieważ , stąd
Prawa strona zapisanej równości jest dodatnia, zatem lewa też musi być dodatnia.
Zatem
lub
lub
lub
Jedynie jest wartością trójmianu dla liczby naturalnej, .
Zatem
Odpowiedź:
Kolejne szukane wyrazy ciągu to , , , .
Nie zawsze łatwo jest podać wzór ogólny ciągu.
Na przykład wyrazy ciągu:
; ; ; ;
to kolejne przybliżenia liczby . W takim przypadku sposób tworzenia wyrazów ciągu możemy podać słownie.
Ciągiem skończonymCiągiem skończonym jest lista lekcji, które odbywają się w środy w klasie .
Kolejnym liczbom naturalnym przyporządkowane są nazwy odpowiednich przedmiotów szkolnych.
geografia
j. polski
matematyka
historia
fizyka
Każdej liczbie naturalnej mniejszej od przyporządkowujemy sumę cyfr iloczynu tej liczby i liczby .
Wyrazy tego ciągu:
Ciąg określony jest następująco: oznacza liczbę dzielników naturalnych liczby naturalnej dodatniej .
Kilka początkowych wyrazów ciągu:
Ciągi można też przedstawiać graficznie.
Jeśli ciąg liczbowy określony jest wzorem to jego wykres w układzie współrzędnych jest zbiorem punktów , gdzie należy do dziedziny funkcji.
Rysunek przedstawia wykres ciągu dla i .
Z wykresu możemy odczytać na przykład, że:
,
,
.
Sporządzimy wykres ciągu określonego wzorem dla .
Wyznaczamy kolejne wyrazy ciągu.
Wykresem ciągu jest zbiór punktów . Zaznaczamy te punkty w układzie współrzędnych.
Ciąg , przedstawiony na rysunku powyżej, można opisać za pomocą zbioru uporządkowanych par
.
Słownik
ciągiem nieskończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb naturalnych dodatnich
ciągiem skończonym nazywamy funkcję, której dziedziną jest zbiór liczb naturalnych