Filozofia przedsokratejska

Teoria czterech żywiołów Empedoklesa

Teorię o czterech żywiołach Empedokles wykorzystał również w nauce o temperamentach, wedle której charakter człowieka zależał od sposobu wymieszania poszczególnych wypływówwypływywypływów i ich zagęszczenia.

RaKtBKw20WcuO

Obraz przedstawia scenę w rzeźni. Dwie kobiety w długich sukniach trzymają martwe drób. Kobieta po lewej stronie stoi, trzyma oskubaną kurę w jednej ręce, a w drugiej ma długi nóż. Kobieta po prawej siedzi i trzyma ptaka za szyję. Obok znajduje się stół, na którym leżą martwe ptaki. Nad stołem są haki, na których wiszą płaty mięsa oraz ptak bez głowy. W tle znajduje się kominek z garnkiem, przy którym są dwie kobiety i mężczyzna. Jeszcze dalej, za drzwiami, znajduje się grupa ludzi.

RI2Q5c2UFZliF

Obraz przedstawia scenę na targu. Znajdują się na nim dwie kobiety. Jedna trzyma kapustę, a druga kosz z jabłkami. Wokół rozstawione są w koszach i na wozie różnorodne warzywa i owoce. W tle przy studni kobieta z koszem stoi obok siedzącego mężczyzny.

R11AI5jPEKDQv

Obraz przedstawia scenę z ptasiego targu. Dwie kobiety trzymają kosze, jedna trzyma kurę za nogę. Obok są rozstawione martwe ptaki oraz jajka w koszu. W koszu z pokrywką znajduje się żywy ptak. Obok stoi mężczyzna, który trzyma kurę za nogę. W tle znajduje się tłum ludzi, pozostała część targu oraz zabudowania miejskie.

R1NUhg69i18yp

Obraz przedstawia scenę z targu rybnego. Na tacach oraz w koszach rozstawione są różnorodne ryby, na jeden z tac są dwa ukrojone filety. Przy rybach znajdują się siedząca starsza kobieta, mężczyzna chwytający rybę oraz kilka kobiet. Dwie z nich trzymają tace na głowie. W tle znajdują się zabudowania miejskie.

Poglądy Anaksagorasa

W swoich poglądach Anaksagoras był bliski zarówno Parmenidesowi, ponieważ przyjmował, że byt jest niezmienny, i to, co jest, nie może przestać być, jak i Empedoklesowi, gdyż zgadzał się z nim, że materia składa się z niezmiennych składników.

W uzupełnieniu teorii tego ostatniego dodawał jednak ważne uwagi:

Zagadnienia epistemologiczne i psychologiczne u Empedoklesa i Anaksagorasa

Empedokles swoją uwagę koncentrował na kwestiach epistemologicznych, powiązanych z psychologicznymi. Za pitagorejczykami wierzył w metempsychozęMetempsychozametempsychozę. Według niego poznanie ludzkie sprowadzało się do jednej zasady: podobne przyciąga podobne i poznaje podobne. Filozof uważał, że poznanie ma charakter przede wszystkim zmysłowy i polega właściwie na bezpośrednim zetknięciu narządu zmysłu z rzeczą. Zarówno zmysły, jak i rzecz emitują tzw. wypływy, które się spotykają i rozpoznają, a następnie przez pory dostają się do ciała. W podobny sposób tłumaczył funkcjonowanie uczuć w człowieku.

R2KQhtIVoxHls1

Obraz przedstawia siedzącego mężczyznę w jasnej szacie, który trzyma w prawej ręce niebieski globus. Lewą ręką wskazuje na jego punkt. Ma ciemnie, półdługie włosy oraz gęstą brodę z wąsami. Za nim znajduje się inny mężczyzna, który przygląda się sytuacji z ręką podtrzymującą podbródek.

Anaksagoras, inaczej niż Empedokles, uważał, że człowiek postrzega to, co przeciwne, i poznaje świat na zasadzie przeciwieństw, np. poznaje zimno dzięki znajomości ciepła, słodycz dzięki goryczy itp., a stopień poznania zależy od budowy narządów zmysłów. Zmysły ukazują własności rzeczy, ale nie pozwalają poznać ich istoty. Nie wszystko jest zatem dostępne poznaniu zmysłowemu. Istnieje świat zjawisk niewidzialnych. Istnieją prawdy o świecie, które odsłaniają się dopiero poznaniu rozumowemu.

Słownik