RAKBahQl1xU2E1

Ilustracja przedstawia siedzącego mężczyznę w płaszczu i kapeluszu. Głowa mężczyzny jest opuszczona, oparta na klatce piersiowej.

Cyprian Norwid (1821–1883) był wszechstronnie uzdolnionym artystą; zajmował się nie tylko literaturą, ale też filozofią, grafiką, malarstwem i rzeźbą. Uprawiał publicystykę i krytykę artystyczną. Mimo braku gruntownego wykształcenia znał wiele języków obcych: francuski, włoski, angielski, przyswoił elementy łaciny i greki.

Jego twórczość postrzegana jest jako trudna, niezrozumiała. Być może przyczyną jest odmienny od romantycznego sposób obrazowania, m.in. rezygnacja z rozbudowanych emocjonalnych opisów. Dla poezji Norwida charakterystyczne jest raczej skupienie na języku jako tworzywie skomplikowanych metafor, ale i dążenie do skrótu, stosowanie elipsy czy skoncentrowanie na szczegółach. Istotna jest też nieregularna wersyfikacja.

R114GyCrxUQgT

Obraz przedstawia łąkę. Nie jest ona jednak przedstawiona realistycznie, ale jako połaczenie wielu barw z nielicznie zarysowanymi na niej kwiatami.

R1L9AxkbQAcPz

Obraz przedstawia rybaka na żaglowcu. Rybak trzyma w ustach fajkę. Za jego plecami widać wzburzony ocean i latające mewy.

R1M3HudqUdEhk

Obraz przedstawia fragment kobiecej twarzy. To twarz młodej kobiety. Widać wyraźnie zarysowane oko i nos.

R7RYRCTr1kZsP

Obraz przedstawia górną cześć sylwetki kobiety, ukazaną tyłem do widza. Kobieta ma długie, upięte włosy, smukłą szyję i łagodnie opadające ramiona.

RBXGUL1xqAYLr

Obraz ukazuje ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa.

RqSqttZqhpDsB

Obraz prezentuje mężczyznę przykutego do ściany. Mężczyzna ubrany jest jedynie w przepaskę. Jego ciało jest muskularne. Ręce mężczyzny są uniesione.

R1O8XABLIWEvP

Ilustracja jest zestawieniem dwóch szkiców. Na pierwszym widać grupę ludzi, na drugim kobietę.

RS93VBbX4ytiH

Obraz prezentuje małe dziecko śpiące na kolanach kobiety.

Poeta „osobny”

Według Norwida sztuka, w tym poezja, powinna być nie efektem natchnienia, a pracy, którą wykonują twórca i odbiorca. Praca jest szlachetną i wartościową częścią działalności człowieka, ponieważ nadaje mu godność i doskonali wewnętrznie. Z tego powodu Norwid odrzucał literaturę łatwą, która nie wymagała od czytelników wysiłku intelektualnego. Sztuka powinna pobudzać człowieka do myślenia, dlatego też w praktyce poetyckiej Norwid dążył do maksymalnego skondensowania sposobów wyrażania myśli, nawet kosztem komunikatywności poezji. Często stosował neologizmy poetyckie, pauzy i skróty myślowe, a w swojej twórczości podejmował doniosłe, niejednokrotnie filozoficzne tematy i motywy.

Przyczyny niezrozumienia twórczości Norwida

Syn – minie pismo, lecz ty spomnisz, wnuku

RS3OoJ18h65OX1

Zdjęcie przedstawia szkic. To kartka papieru z rysunkiem tęgiego mężczyzny i odręcznymi zapiskami Norwida.

Cyprian Norwid artyście i tworzonej przez niego sztuce przypisywał szczególną rolę w społeczeństwie. Twierdząc, że [Ojczyzna jest to wielki‒zbiorowy‒Obowiązek], nakładał na artystę trudne do wykonania, ale jednocześnie doniosłe zadanie.

Człowiek sztuki powinien chronić narodowe tradycje, wyrażać ducha swoich czasów, jak również wskazywać kierunek działania oraz uczyć tego, co dobre i piękne. Twórczość Norwida miała więc moralistyczny charakter. Poeta wierzył, że sztuka jest czynnikiem postępu moralnego, doskonali umysł, wznosi kolejne pokolenia na coraz wyższy poziom, uczy sprawiedliwości, demokracji, szacunku dla drugiego człowieka i jego pracy.

Wiele cech charakterystycznych dla poetykipoetykapoetyki Norwida można znaleźć w tomie Vade‑mecum, który był komponowany w latach 1865–18661865‑18661865–1866. Łaciński tytuł cyklu oznacza „pójdź ze mną” i wyróżnia się typową dla twórczości poety wieloznacznością. W liście z listopada 1867 roku Norwid pisał do jednego ze swoich przyjaciół:

Słownik