Przeczytaj

bg‑gray3

Jak zapisywać równania reakcji strąceniowych?

Jak możesz się już domyśleć, reakcje strącaniareakcja strąceniowareakcje strącania są tymi, w których powstaje praktycznie nierozpuszczalny lub bardzo trudno rozpuszczalny osad. Do przeprowadzenia tego typu reakcji zazwyczaj wykorzystujemy rozpuszczalne w wodzie substraty. Natomiast w wyniku reakcji powstaje nierozpuszczalny produkt:

A B_{(aq)} + C D_{(aq)} \to {A C ↓}_{(s)} + B D_{(aq)}

Jest to przykład reakcji wymianyreakcja wymianyreakcji wymiany podwójnej. Zwróć uwagę na indeks $(s)$ , który oznacza osad związku, z kolei indeks $(aq)$ – substancje rozpuszczone w wodzie. Niektóre indywidua chemiczne występują po prawej i lewej stronie równania reakcji –nazywamy je jonami towarzyszącymi. Nie biorą udziału w reakcji chemicznej. Można wtedy to równanie skrócić, skreślając powtarzające się indywidua.

Oczywiście możliwe jest zaprojektowanie reakcji strąceniowej, w wyniku której powstają dwa nierozpuszczalne produkty. Niemniej ze względów praktycznych (konieczność rozdzielania mieszaniny osadów) reakcji takich zazwyczaj się nie przeprowadza. Podobnie jeden z substratów wykorzystywanych w reakcjach strąceniowych może być substancją nierozpuszczalną w wodzie, ale w momencie projektowania takiej reakcji chemicznej trzeba wziąć pod uwagę również inne czynniki, jak choćby wzajemną moc elektrolitów czy zależność rozpuszczalności w wodzie trudno rozpuszczalnego substratu i produktu. W tej lekcji przyjrzymy się jednak najprostszym sytuacjom – będziemy stosować tylko rozpuszczalne w wodzie substraty, a reakcje zaprojektujemy w taki sposób, aby w jej wyniku powstał tylko jeden produkt trudno rozpuszczalny w wodzie.

R18EjklN6rCk2

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

W projektowaniu reakcji strąceniowych niezwykle ważna jest znajomość tabeli rozpuszczalności. Przedstawia ona rozpuszczalnośćrozpuszczalnośćrozpuszczalność związków.

R1KhH4iNqXbXW1

Tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie w temperaturze dwudziestu pięciu stopni Celsjusza. Z tabeli można odczytać, które substancje są dobrze rozpuszczalne w wodzie, co symbolizuje litera, praktycznie nierozpuszczalne w wodzie, co symbolizuje litera N, trudno rozpuszczalne w wodzie, osad wytrąca się przy odpowiednim stężeniu roztworu, co symbolizuje litera T, substancje rozkładające lub takie, dla których substancja chemiczna nie została otrzymana oznaczone minusem. Ponadto zaznaczono kolory otrzymywanych osadów. Wszystkie sole oraz wodorotlenki amonowe sodowe, potasowe oraz azotany (V) są rozpuszczalne w wodzie, oprócz krzemianu amonowego, który to oznaczono minusem. Dla magnezu do nierozpuszczalnych oznaczonych N należą białe wodorotlenek magnezu, węglan magnezu, krzemian magnezu, fosforan (V) magnezu. Pozostałe związki magnezu zawarte w tabeli są rozpuszczalne. Dla wapnia jako nierozpuszczalne N oznaczono białe węglan wapnia, krzemian wapnia, fosforan (V) wapnia, siarczan (IV) wapnia. Jako trudno rozpuszczalne T oznaczono białe wodorotlenek wapnia, siarczek wapnia, siarczan (VI) wapnia oraz żółty chromian (VI) wapnia. Pozostałe sole wapnia są rozpuszczalne. Wśród związków baru jako nierozpuszczalne i białe oznaczono siarczan (VI) baru, siarczan (IV) baru, węglan baru, krzemian baru oraz fosforan (V) baru, a także żółty chromian (VI) baru. Dalej oznaczono nierozpuszczalne i białe związki ołowiu, wśród których wodorotlenek ołowiu, siarczan (VI) ołowiu siarczan (IV) ołowiu, węglan ołowiu, krzemian ołowiu oraz fosforan (V) ołowiu, a także czarny siarczek ołowiu oraz żółte chromian (VI) ołowiu i jodek ołowiu. Do trudno rozpuszczalnych i białych związków ołowiu zaliczono chlorek ołowiu oraz bromek ołowiu. Pozostałe związki są dobrze rozpuszczalne. Wśród związków srebra do nierozpuszczalnych N związków zaliczono brązowy chromian (VI) srebra, białe chlorek i siarczan (IV) srebra, żółtawe bromek srebra, jodek srebra, węglan srebra, krzemian srebra, żółty fosforan (V) srebra, a także czarny siarczek srebra. Do trudno rozpuszczalnych T soli srebra należą biały siarczan (VI) srebra. Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne, z wyjątkiem wodorotlenku srebra oznaczonego minusem. Wśród związków miedzi do nierozpuszczalnych zaliczono niebieskie wodorotlenek miedzi, krzemian miedzi oraz fosforan (V) miedzi, czarny siarczek miedzi oraz brązowy chromian (VI) miedzi. Pozostałe sole miedzi są rozpuszczalne, z wyjątkiem jodku miedzi, węglanu miedzi oraz siarczanu (IV) miedzi. Wśród związków cyny na drugim stopniu utlenienia zaliczonych do nierozpuszczalnych znalazły się białe wodorotlenek cyny, krzemian cyny oraz fosforan (V) cyny, brązowo-żółty siarczek cyny i brązowy chromian (VI) cyny. Pozostałe są dobrze rozpuszczalne, z wyjątkiem siarczanu (IV) cyny, oraz węglanu cyny. Wśród związków glinu do nierozpuszczalnych i białych zalicza się wodorotlenek glinu, krzemian glinu, fosforan (V) glinu oraz żółty chromian (VI) glinu. Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne z wyjątkiem oznaczonych minusem siarczku, siarczanu (IV) i węglanu (IV). Wśród związków cynku na drugim stopniu utlenienia nierozpuszczalnych N wyróżnia się białe wodorotlenek cynku, siarczek cynku, węglan cynku, krzemian cynku, fosforan (V) cynku. Do trudno rozpuszczalnych T związków cynku zalicza się biały siarczan (IV) cynku, a także żółty chromian (VI) cynku. Pozostałe związki cynku są rozpuszczalne. Wśród związków żelaza na drugim stopniu utlenienia nierozpuszczalnych N wyróżnia się jasnozielone wodorotlenek żelaza (II) i węglan żelaza (II) i krzemian żelaza (II), także czarny siarczek żelaza (II), zielony siarczan żelaza (II) i niebieski fosforan (V) żelaza (II). Pozostałe sole żelaza (II) są dobrze rozpuszczalne, z wyjątkiem chromianu (VI) żelaza (II). Wśród związków nierozpuszczalnych N żelaza na trzecim stopniu utlenienia wyróżnia się brązowy wodorotlenek żelaza (III), czarny siarczek żelaza (III), żółte krzemian żelaza (III) i fosforan (V) żelaza (III), a także brązowo-żółty chromian (VI) żelaza (III). Pozostałe sole są rozpuszczalne, z wyjątkiem jodku żelaza (III), siarczanu (IV) żelaza (III) oraz węglanu żelaza (III). przeźroczysty chromian (VI) niklu i czarny siarczek niklu. Wśród nierozpuszczalnych N związków manganu na drugim stopniu utlenienia wyróżnia się białe wodorotlenek manganu (II), siarczan (IV) manganu (II), węglan manganu (II), różowe fosforan (V) manganu (II) i siarczek manganu (II), czerwony krzemian kobaltu brązowy chromian (VI) manganu (II). Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne. Wśród związków niklu na drugi stopniu utlenienia zaliczanych do nierozpuszczalnych N należą zielone wodorotlenek niklu, węglan niklu, krzemian niklu i fosforan (V) niklu, a także żółty chromian (VI) niklu i czarny siarczek niklu. Do trudno rozpuszczalnych soli zalicza się zielony siarczan (IV) niklu. Pozostałe sole są rozpuszczalne. Wśród związków rtęci na drugim stopniu utlenienia należących do nierozpuszczalnych N znajdują się żółtawe bromek rtęci (II) i siarczan (VI) rtęci (II), białe siarczan (IV) rtęci i fosforan (V) rtęci (II), czarny siarczek rtęci, czerwony węglan rtęci (II), żółty krzemian rtęci (II) oraz pomarańczowe jodek rtęci (II) i chromian (VI) rtęci (II). Do trudno rozpuszczalnych T zaliczono białe bromek rtęci i octan rtęci, a także czerwony chromian (VI) rtęci (II). Pozostałe związki rtęci są dobrze rozpuszczalne. — Tabela rozpuszczalności
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ważne!

W celu zapisania równania reakcji strąceniowej wykonaj następujące kroki:

zapisz równanie reakcji w formie cząsteczkowej;
pamiętaj o sprawdzeniu, czy zastosowane substraty są rozpuszczalne, i czy jeden z produktów (ale nie oba) wytrącają się w postaci osadu;
zapisz pełne jonowe równanie reakcji;
usuń jony towarzyszące;
zapisz równanie reakcji w formie jonowej skróconej;
pamiętaj o ustaleniu współczynników stechiometrycznych reakcji chemicznej.

bg‑gray3

Reakcja strąceniowa sól‑sól

Czy wiesz, że reakcje strąceniowe można wykorzystać do zidentyfikowania składu próbek? Przykładem jest rozróżnienie wody destylowanej od trucizny – wodnego roztworu chlorku baru ( ${BaCl}_{2}$ ).

Polecenie 1

W pewnym laboratorium chemicznym badacz korzystał z wody destylowanej oraz wodnego roztworu chlorku cyny(II). Po skończonej pracy musiał posprzątać stanowisko pracy – wodę należało wylać do zlewu, a roztwór chlorku cyny(II) do zbiornika na trucizny. Obie ciecze znajdowały się w nieopisanych zlewkach, a ponieważ obie są bezbarwne oraz nie posiadają zapachu, to badacz postanowił wykonać doświadczenie, w którym odróżni je od siebie.

Zapoznaj się z poniższym doświadczeniem, a następnie, na podstawie obserwacji oraz wniosków, zapisz równania reakcji w formie cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej.

R16k5bNIALvm6

Analiza doświadczenia: Identyfikacja składu próbek z wykorzystaniem reakcji strąceniowych.

Problem badawczy: Jak odróżnić wodę destylowaną od wodnego roztworu chlorku cyny(II)?

Hipoteza: Podczas reakcji chlorku cyny(II) z azotanem(V) srebra(I) wytrąca się nierozpuszczalny osad.

Sprzęt laboratoryjny: probówki, statyw, pipeta.

Odczynniki chemiczne: wodny roztwór azotanu(V) srebra.

Przebieg eksperymentu:

1. Naczynia zawierające ciecze o nieznanym składzie opisano kolejno cyframi 1 i 2.

2. Na statywie umieszczono dwie probówki opisane cyframi 1 i 2.

3. W probówce nr 1 odmierzono niewielką ilość cieczy o nieznanym składzie z naczynia 1, a w probówce nr 2 odmierzono niewielką ilość cieczy o nieznanym składzie z naczynia 2.

4. Do probówki nr 1 i 2 dodano niewielką ilość roztworu azotanu(V) srebra i delikatnie wymieszano.

Obserwacje:

Bezbarwna ciecz w probówce nr 1 ,po dodaniu roztworu azotanu(V) srebra, nie zmienia zabarwienia, stanu skupienia ani konsystencji.

Po dodaniu azotanu(V) srebra do bezbarwnej cieczy w probówce nr 2 wytrąca się na jej dnie biały, serowaty osad.

Wnioski: W naczyniu 1 znajduje się woda destylowana. Po dodaniu do niej roztworu azotanu(V) srebra nie zachodzi reakcja strąceniowa. Roztwór azotanu(V) srebra zostaje rozcieńczony. W naczyniu 2 znajduje się roztwór chlorku cyny(II). Po dodaniu azotanu(V)srebra zachodzi reakcja strąceniowa, w wyniku której powstaje nierozpuszczalny osad chlorku srebra.

R1CaCZv7bDm2B

Równania reakcji:

Woda destylowana

Po dodaniu do wody destylowanej wodnego roztworu azotanu(V) srebra(I) został on rozcieńczony – zmniejszyło się stężenie jonów ${Ag}^{+}$ oraz ${NO}_{3}^{-}$ w roztworze. Nie zaszła reakcja chemiczna.

Roztwór chlorku cyny(II)

W drugim naczyniu znajdował się wodny roztwór ${SnCl}_{2}$ . W reakcji z ${AgNO}_{3}$ nastąpiła podwójna wymiana, którą obrazuje poniższe cząsteczkowe równanie reakcji:

2 {AgNO}_{3 (aq)} + {SnCl}_{2 (aq)} \to 2 {AgCl ↓}_{(s)} + Sn {({NO}_{3})}_{2 (aq)}

Aby lepiej zobrazować reakcję zachodzącą w naczyniu, zapiszmy ją jonowo. Z racji rozpuszczenia chlorku baru w wodnym roztworze, znajdowały się w nim jony ${Sn}^{2 +}$ oraz ${Cl}^{-}$ .

{Sn}_{(aq)}^{2 +} + 2 {Cl}_{(aq)}^{-} + 2 {Ag}_{(aq)}^{+} + 2 {NO}_{3}_{(aq)}^{-} \to 2 {AgCl ↓}_{(s)} + {Sn}_{(aq)}^{2 +} + 2 {NO}_{3}_{(aq)}^{-}

Powyższe równanie nazywamy pełnym równaniem jonowym.

{Sn}_{(aq)}^{2 +} + 2 {Cl}_{(aq)}^{-} + 2 {Ag}_{(aq)}^{+} + 2 {NO}_{3}_{(a q)}^{-} \to 2 {AgCl ↓}_{(s)} + {Sn}_{(aq)}^{2 +} + 2 {NO}_{3}_{(aq)}^{-}

Po skróceniu równania, otrzymujemy:

{Ag}_{(aq)}^{+} + {Cl}_{(aq)}^{-} \to {AgCl ↓}_{(s)}

Powyższe równanie nazywamy skróconym równaniem jonowym. Opisuje ono rzeczywistą zmianę, jaka zaszła w roztworze w wyniku reakcji chemicznej.

bg‑gray3

Reakcja strąceniowa sól‑wodorotlenek

Przykładem reakcji strąceniowej z użyciem wodorotlenku jest strącanie jonów ołowiu(II) przy pomocy $NaOH$ , wykorzystywane podczas oczyszczania odpadów przemysłowych z jonów ołowiu(II), które należą do jonów metali ciężkich.

{Pb}^{2 +}_{(aq)} + 2 {NaOH}_{(aq)} \to Pb (OH)_{2} ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}

{Pb}^{2 +}_{(aq)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)} + 2 {OH}^{-}_{(aq)} \to Pb (OH)_{2} ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}

Po usunięciu jonów towarzyszących, otrzymujemy:

{Pb}^{2 +}_{(aq)} + 2 {OH}^{-}_{(aq)} \to Pb (OH)_{2} ↓_{(s)}

Ćwiczenie 1

Zapisz równanie reakcji wodorotlenku sodu z siarczanem(VI) żelaza(II). Czy jest ona przykładem reakcji strąceniowej?

RFxHzxPBnWF7F

RXrexheIEYp9O

bg‑gray3

Reakcja strąceniowa sól‑kwas

Przykładem reakcji strąceniowej sól‑kwas może być wytrącenie chlorku srebra w reakcji azotanu(V) srebra(I) z kwasem chlorowodorowym.

{HCl}_{(aq)} + {AgNO}_{3 (aq)} \to AgCl ↓_{(s)} + {HNO}_{3_{(aq)}}

Zarówno kwas chlorowodorowy, azotan(V) srebra, jak i kwas azotowy(V) są rozpuszczalne w wodzie. Po zapisaniu równania reakcji w formie jonowej można usunąć jony towarzyszące, a następnie napisać równanie w formie jonowej skróconej, z którego wynika, że aniony chlorkowe reagują z kationami srebra, w wyniku czego powstaje nierozpuszczalny osad chlorku srebra.

{H_{3} O^{+}}_{(aq)} + {Cl}^{-}_{(aq)} + {Ag}^{+}_{(aq)} + {NO}_{3}^{-}_{(aq)} \to AgCl ↓_{(s)} + H_{3} {O^{+}}_{(aq)} + {NO}_{3}^{-}_{(aq)}

{Cl}^{-}_{(aq)} + {Ag}^{+}_{(aq)} \to AgCl ↓_{(s)}

bg‑gray2

Oddzielanie od siebie jonów z wykorzystaniem reakcji strąceniowych

Polecenie 2

W probówce znajdują się roztwory soli azotanowych(V) następujących kationów: ołowiu(II) oraz niklu(II). W jaki sposób, mając do dyspozycji roztwory bromku sodu, wodorotlenku sodu oraz węglanu sodu, można oddzielić od siebie poszczególne jony metali w postaci nierozpuszczalnych osadów ich związków?

RDDX9l8J6cOn4

RtS3K3SdNI1er

Polecenie 3

Uzupełnij doświadczenie wydzielania z roztworu jonów: ${Mg}^{2 +}$ , ${Ba}^{2 +}$ i ${Zn}^{2 +}$ . Na podstawie tabeli rozpuszczalności zaproponuj, jakich użyjesz odczynników, aby je od siebie oddzielić. Zapisz przebieg eksperymentu, obserwacje, wnioski oraz równania reakcji.

R1NAz4Y0tr9J5

RCyHmkIkJ4Ou3

Sprawdź, czy Twoje odpowiedzi są zgodne z poniższymi. Pamiętaj, że poniższe odpowiedzi są przykładowe. Mogłeś wybrać inne odczynniki, pozwalające poprawnie wykonać doświadczenie.

Odczynniki:

roztwór siarczku sodu;
roztwór siarczanu(VI) sodu;
roztwór wodorotlenku potasu.

Przebieg eksperymentu

Do zlewki odmierzyć 50 ${cm}^{3}$ badanego roztworu.
Wkraplać roztwór siarczku sodu do wytrącenia się osadu.
Zawartość zlewki wlać na sączek karbowany na lejku. Przesącz zebrać do zlewki.
Do przesączu wkraplać roztwór siarczanu(VI) sodu do wytworzenia się osadu.
Zawartość zlewki wlać na nowy sączek karbowany na lejku. Przesącz zebrać do zlewki.
Do przesączu wkraplać roztwór wodorotlenku potasu do wytworzenia się osadu.
Zawartość zlewki wlać na nowy sączek karbowany na lejku. Przesącz zebrać do zlewki.

Obserwacje:

Po wkropleniu do bezbarwnego roztworu wodnego roztworu siarczku sodu, wytrąca się biały osad.
Podczas sączenia osad zostaje na sączku, a przesącz jest bezbarwną cieczą.
Po wkropleniu do bezbarwnego przesączu roztworu siarczanu(VI) sodu, wytrąca się biały osad.
Podczas sączenia osad zostaje na sączku, a przesącz jest bezbarwną cieczą.
Po wkropleniu do bezbarwnego przesączu roztworu wodorotlenku potasu, wytrąca się biały osad.
Podczas sączenia osad zostaje na sączku, a przesącz jest bezbarwną cieczą.

Wnioski

Jony siarczkowe, pochodzące od siarczku sodu, reagują z jonami ${Zn}^{2 +}$ . Podczas reakcji wytrąca się biały, nierozpuszczalny osad siarczku cynku. Jony siarczkowe nie tworzą w tych warunkach nierozpuszczalnych w wodzie osadów z jonami ${Mg}^{2 +}$ ani ${Ba}^{2 +}$ .
Po odsączeniu z mieszaniny jonów cynku w postaci osadu siarczku cynku i dodaniu roztworu siarczanu(VI) sodu, następuje reakcja z jonami ${Ba}^{2 +}$ , w wyniku czego powstaje nierozpuszczalny osad siarczanu(VI) baru. Siarczan(VI) sodu nie reaguje z jonami ${Mg}^{2 +}$ .
Po odsączeniu z mieszaniny jonów baru w postaci osadu siarczanu(VI) baru i dodaniu roztworu wodorotlenku potasu, następuje reakcja z jonami ${Mg}^{2 +}$ , w wyniku czego powstaje nierozpuszczalny osad wodorotlenku magnezu.

Równania reakcji:

Strącenie jonów cynku kwasem siarkowodorowym:

${Zn}^{2 +}_{(aq)} + {Na}_{2} S_{(aq)} \to ZnS ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}$

${Zn}^{2 +}_{(aq)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)} + {S^{2 -}}_{(aq)} \to ZnS ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}$

${Zn}^{2 +}_{(aq)} + {S^{2 -}}_{(aq)} \to ZnS ↓_{(s)}$

Strącenie jonów baru siarczanem(VI) sodu:

${Ba}^{2 +}_{(aq)} + {Na}_{2} {SO}_{4}_{(aq)} \to {BaSO}_{4} ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}$

${Ba}^{2 +}_{(aq)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)} + {SO}_{4}^{2 -}_{(aq)} \to {BaSO}_{4} ↓_{(s)} + 2 {Na}^{+}_{(aq)}$

${Ba}^{2 +}_{(aq)} + {SO}_{4}^{2 -}_{(aq)} \to {BaSO}_{4} ↓_{(s)}$

Strącenie jonów magnezu wodorotlenkiem potasu:

${Mg}^{2 +}_{(a q)} + 2 {KOH}_{(a q)} \to Mg {(OH)}_{2} {↓_{(s)} + 2 K^{+}}_{(a q)}$

${Mg}^{2 +}_{(aq)} + 2 {K^{+}}_{(aq)} + 2 {OH}^{-}_{(aq)} \to Mg {(OH)}_{2} {↓_{(s)} + 2 K^{+}}_{(aq)}$

${Mg}^{2 +}_{(aq)} + 2 {OH}^{-}_{(aq)} \to Mg {(OH)}_{2} ↓_{(s)}$

Dla zainteresowanych

Jakie jony pozostały w roztworze po przeprowadzonym doświadczeniu?

bg‑gray2

Iloczyn rozpuszczalności

Iloczyn rozpuszczalności ( $K_{so}$ ) wskazuje, jakie stężenia jonów ( $[M^{x +}]$ , $[X^{m -}]$ ) należy osiągnąć, aby wytrącić osad.

Jeżeli iloczyn stężeń jonowych trudno rozpuszczalnego elektrolituelektrolitelektrolitu (podniesionych do odpowiednich potęg – $m$ , $x$ ) jest mniejszy od jego iloczynu rozpuszczalności, to osad nie wytrąca się, a substancja całkowicie rozpuszcza się w wodzie (roztwór nienasyconyroztwór nienasyconyroztwór nienasycony).

K_{so} > [M^{x +}]^{m} \cdot [X^{m -}]^{x}

Jeżeli iloczyn stężeń jonów (podniesionych do odpowiednich potęg) trudno rozpuszczalnego elektrolitu równa się jego iloczynowi rozpuszczalności, to otrzymujemy roztwór nasyconyroztwór nasyconyroztwór nasycony, a układ znajduje się w stanie równowagi dynamicznej.

K_{so} = [M^{x +}]^{m} \cdot [X^{m -}]^{x}

Warto zauważyć, że stężenie jednego z jonów może przyjmować dowolną wartość, pod warunkiem, że stężenie drugiego jonu będzie takie, aby spełniona była powyższa zależność.

Jeżeli iloczyn stężeń jonowych trudno rozpuszczalnego elektrolitu (podniesionych do odpowiednich potęg) w roztworze jest większy od iloczynu rozpuszczalności, to należy spodziewać się wytrącenia nadmiaru substancji:

K_{so} < [M^{x +}]^{m} \cdot [X^{m -}]^{x}

Słownik

autoprotoliza

autojonizacja, autodysocjacja, dysocjacja elektrolityczna rozpuszczalnika amfiprotycznego, zachodząca wskutek wymiany protonów między jego cząsteczkami

reakcja wymiany

reakcja chemiczna, w której reagują dwa lub więcej substratów, dając dwa lub więcej produktów

reakcja strąceniowa

reakcja, w wyniku której otrzymujemy jeden ze składników roztworu w postaci trudno rozpuszczalnego osadu

rozpuszczalność

wartość liczbowa, określająca, jaką maks. porcję danej substancji można rozpuścić w danym rozpuszczalniku; wyrażana zwykle w g substancji/100 g rozpuszczalnika, ale czasami również w formie stężenia molowego nasyconego roztworu

elektrolit

(gr. ḗlektron „bursztyn”, lytós „rozpuszczalny”) związek chemiczny, który ulega procesowi rozpadu na jony pod wpływem wody i jest zdolny do przewodzenia prądu elektrycznego; gdy jest całkowicie zdysocjowany, mówimy o elektrolicie mocnym

roztwór nasycony

roztwór, w którym w danych warunkach ciśnienia i temperatury zwykle nie da się rozpuścić większej ilości danej substancji

roztwór nienasycony

roztwór, którego stężenie substancji rozpuszczonej jest mniejsze niż rozpuszczalność tej substancji w danych warunkach ciśnienia i temperatury

Bibliografia

Atkins P., Jones L., Chemia ogólna. Cząstki, materia, reakcje, Warszawa 2018.

Encyklopedia PWN

Rosołowski S., Pracowania chemiczna – analiza jakościowa, Warszawa 1993.

Sobczak J., Pazdro K., Dobkowska Z., Chemia. Słownik szkolny, Warszawa 1993.

Wprowadzenie

Gra edukacyjna

Jak zapisywać równania reakcji strąceniowych?

Reakcja strąceniowa sól‑sól

Reakcja strąceniowa sól‑wodorotlenek

Reakcja strąceniowa sól‑kwas

Oddzielanie od siebie jonów z wykorzystaniem reakcji strąceniowych

Iloczyn rozpuszczalności

Słownik

Bibliografia