Karta Polaka

Ustawa o Karcie Polaka ma na celu wsparcie i podtrzymywanie kontaktów Polski z diasporądiasporadiasporą, z członkami przynależącymi do narodu polskiego, ale mieszkającymi w innych krajach. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w art. 6 ust. 2 stwierdza się:

Norma ta stała się podstawą uchwalenia ustawy. Potrzeba ustanowienia Karty Polaka wypływała zatem z obowiązku państwa wobec rodaków, którzy żyjąc poza granicami kraju i stanowiąc około ⅓ narodu polskiego, także tworzą Polskę. Celem ustawy jest zatem sprawienie, żeby Polacy przyjeżdżający do ojczyzny nie byli traktowani jak cudzoziemcy. Karta ma też być alternatywą dla Polaków, którzy pragnąc kontaktów z ojczyzną, nie będą mogli lub nie będą chcieli skorzystać z prawa do uzyskania polskiego obywatelstwaobywatelstwoobywatelstwa.

Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do narodu polskiego.

Komu przynależy?

Zasady przyznawania oraz uprawnienia osoby, której przyznano Kartę Polaka, określa kilkakrotnie nowelizowana ustawa o Karcie Polaka z 7 września 2007 r.

Zgodnie z ustawą Karta Polaka może być przyznana osobie, która deklaruje przynależność do Narodu Polskiego oraz:

Ponadto Karta Polaka może być przyznana tylko osobie:

1. nieposiadającej w dniu złożenia wniosku o wydanie Karty Polaka oraz w dniu przyznania Karty Polaka obywatelstwa polskiego lub

2. nieposiadającej zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

3. posiadającej status bezpaństwowca.

Karta Polaka może być także przyznana osobie, której polskie pochodzenie zostało stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy o repatriacjirepatriacjarepatriacji, pod warunkiem wykazania się znajomością języka polskiego w stopniu co najmniej podstawowym.

Przyznanie Karty Polaka następuje w drodze decyzji na pisemny wniosek, który składa się u konsula właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy lub u wskazanego wojewody. Nie oznacza ono nabycia polskiego obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia w rozumieniu odrębnych przepisów. Karta Polaka nie jest też dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy ani do osiedlenia się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

R1Tb6dztiUHsU

Zdjęcie przestawia awers i rewers Karty Polaka. Na awersie znajduje się na niej polskie godło, zdjęcie właściciela i jego dane osobowe (imię, nazwisko, obywatelstwo, data urodzenia, płeć), a także numer karty, termin ważności i podpis właściciela. Na rewersie wskazany jest organ wydający Kartę Polaka, numer ewidencyjny i informacja: Karta Polaka nie oznacza nabycia polskiego obywatelstwa. Karta Polaka nie jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy ani do osiedlania się na terytorium RP.

Repatriacja

Prowadzenie akcji repatriacyjnej, czyli podejmowanie różnorodnych działań, które mają umożliwić powrót do kraju tym osobom bądź ich potomkom, które na skutek deportacji, zesłań i innych prześladowań narodowościowych i politycznych nie mogły się w Polsce nigdy osiedlić, jest traktowane przez polskie władze jako spełnienie moralnego obowiązku wynagrodzenia historycznych krzywd rodakom pochodzącym głównie z terenów azjatyckiej części byłego ZSRS.

Zasady nabywania obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji, prawa repatrianta, a także zasady i tryb udzielania pomocy repatriantom i członkom ich rodzin określa Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji.

W myśl ustawy repatriantem jest osoba, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe. Osoba taka nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa z dniem przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

Wiza krajowa w celu repatriacji może być wydana przez konsula osobie, która jest polskiego pochodzenia, a przed dniem wejścia w życie ustawy zamieszkiwała na stałe na terytorium obecnej: Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżanu, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Republiki Uzbekistanu albo azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej.

Wiza krajowa w celu repatriacji może być wydana małżonkowi i zstępnym do czwartego stopnia takiej osoby oraz ich małżonkom, jeżeli zamierzają oni przybyć do Rzeczypospolitej Polskiej z tą osobą z zamiarem osiedlenia się na stałe.

Osoba polskiego pochodzenia to, w rozumieniu ustawy, osoba deklarująca narodowość polską i wykazująca swój związek z polskością, której co najmniej jedno z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej, to znaczy potwierdziło swoją przynależność do Narodu Polskiego przez, w szczególności, pielęgnowanie polskich tradycji i zwyczajów.

Słownik