Zgodnie z art. 1 konwencji z Montevideo państwo, aby stać się podmiotem stosunków międzynarodowych, musi spełniać określone warunki:

W tej krótkiej charakterystyce można dostrzec zarówno prawa, jak i obowiązki państwa wobec jego mieszkańców i vice versa. Spróbujmy przyjrzeć się bliżej poszczególnym elementom składającym się na państwo.

Drugim elementem koniecznym, aby państwo istniało, jest terytorium. Co składa się na terytorium? Jeśli chcielibyśmy zdefiniować to pojęcie, możemy wyróżnić kilka teorii. Odwołajmy się do dwóch:

Obie teorie wskazują na funkcjonowanie określonych ram prawnych, w obrębie których władza państwowa i obywatele państwa mogą się poruszać. Innym sposobem określenia terytorium państwa może być jego fizyczne ograniczenie.

Według dzisiejszych uregulowań prawnych do terytorium państwa zaliczymy również terytoria ambasad i przedstawicielstw dyplomatycznych. Na wszystkich tych obszarach obowiązuje jurysdykcja państwa i obowiązek ochrony jego obywateli.

W toku naszych rozważań pojawiło się określenie „jurysdykcja państwa”. To pojęcie łączy ze sobą dwa kolejne atrybuty państwa: suwerenną władzę i struktury karne. Dlaczego można je połączyć? Z samej definicji państwa wynika, że ma ono prawo stosowania przymusu państwowego wobec obywateli. Państwo jako takie, to pojęcie abstrakcyjne, opisujące pewną rzeczywistość. Jego uprawnienia w codziennym życiu realizowane są przez określone instytucje, w tym przez tę, która ma suwerenną władzę.

Jak wynika z powyższej tabeli, struktury karne mogą być kształtowane i realizowane wyłącznie przez suwerenną wewnętrznie władzę państwową. W konstytucjach współczesnych państw demokratycznych bardzo często możemy spotkać zapis, że władzę suwerenną w państwie sprawuje naród przez swoich przedstawicieli. W państwach niedemokratycznych władzą suwerenną może być władza jednoosobowa. Jednak bez względu na to, czy mówimy o rządach jednoosobowych, czy kolegialnych, władza suwerenna należy do instytucji/jednostki, która z woli wyborców/nadania bożego może kształtować prawo i może je również egzekwować. Warunkiem jest celowe działanie dla dobra państwa i bezpieczeństwa mieszkańców.

Ostatnim z atrybutów, które charakteryzują państwo, jest suwerenność zewnętrzna – zdolność do swobodnego wchodzenia w relacje międzynarodowe. Będziemy ją również nazywać podmiotowością prawnomiędzynarodową. W 1970 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uchwaliło Deklarację zasad prawa międzynarodowego. Stwierdzono w niej, że wszystkie państwa korzystają z suwerennej równości, która obejmuje takie elementy, jak:

R3n4XNqSz50R71

Ilustracja przedstawia flagę Republiki Kosowa - kształt państwa, a nad nim sześć gwiazdek.

Jak wynika z powyższego schematu, suwerenność zewnętrzna wiąże się z uznaniem państwa na arenie międzynarodowej. Proces ten może być długotrwały i często oznacza konieczność rozstrzygnięcia sporów granicznych. Istnieją państwa, np. Republika Kosowa, które nie mają suwerenności zewnętrznej, ponieważ nie są niezależne od innych państw czy instytucji w podejmowaniu decyzji na arenie międzynarodowej.

Wyjaśniliśmy, jakie elementy charakteryzują suwerenne państwo we współczesnym świecie. Każde z tych państw ma także symbole, nazywane atrybutami zewnętrznymi państwa.

Zewnętrzne atrybuty państwa podlegają ochronie prawnej. Oznacza to, że znieważenie któregokolwiek z nich może doprowadzić do ukarania zgodnie z kodeksem karnym osoby znieważającej. Ważne jest, żeby szanować atrybuty zewnętrzne własnego i innych państw. Symbolizują one wartości, które dane państwo i społeczeństwo łączą we wspólnotę.

Według definicji państwo to polityczna organizacja terytorialna. Każde państwo, aby mogło funkcjonować, dla dobra mieszkańców/obywateli je zamieszkujących musi mieć uregulowane prawnie granice i system prawa wewnętrznego. Porządkując relacje między mieszkańcami, realizuje swoje funkcje. Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców jest również podtrzymywane przez zgodne z prawem międzynarodowym relacje zewnętrzne państwa. Te są możliwe do realizacji tylko wtedy, gdy państwo jest uznawane przez wszystkie państwa świata. Wówczas jest  w pełni podmiotem stosunków międzynarodowych i może kształtować własną politykę, realizowaną przez suwerenną władzę.

Słownik