Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑lime

Dlaczego pakujemy produkty?

Opakowanie zabezpiecza produkt przed zepsuciem lub zniszczeniem. Ale oczywiście nie tylko – może również promować wyrób, umożliwiać jego identyfikację, a także pozwala na przemieszczanie, składowanie i użytkowanie danego dobra.

R1VJG3Oq9ERmm1
Ilustracja przedstawia sześciokąt podzielony na 6 kolorowych trójkątów, na których opisane są funkcje opakowań. Opisano: 1. Ochronna. Zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, 2. Marketingowa. Skuteczna metoda reklamy – „zakup oczami”, 3. Ekologiczna. Materiały z możliwością ponownego wykorzystania, 4. Magazynowa/Transportowa. Redukcja masy, stabilna forma, utrzymanie odpowiednich warunków w czasie transportu, 5. Informacyjna. Ułatwienie samoobsługi klienta, wybierającego dany produkt, 6. Sprzedażowa. Nowoczesny system identyfikacji produktu, ułatwiający proces sprzedaży przy kasie.
Funkcje opakowań
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑lime

Z czego wykonuje się opakowania?

Obecnie producenci proponują bardzo różnorodne pakowanie produktów. Coraz więcej uwagi poświęca się późniejszemu przetworzeniu danego opakowania i powtórnemu jego wykorzystaniu. Również regulacje prawne, wprowadzone na terenie Unii Europejskiej, służą zmniejszeniu ilości produkowanych śmieci.

REXMLQhufLhjF1
Ilustracja przedstawia podział opakowań ze względu na tworzywo, z jakiego jest ono wykonane. Schemat przypomina plaster miodu. Opisano: 1. Z tworzywa sztucznego. Charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Prawidłowo segregowane mogą być powtórnie wykorzystane., 2. Drewniane. Mała szkodliwość dla środowiska. Skutecznie chronią towar przed uszkodzeniami mechanicznymi. Są podatne na zawilgocenie, posiadają wysoką palność, a także chłoną nieprzyjemne zapachy., 3. Biodegradowalne. Ulegają całkowitemu rozkładowi do produktów nieszkodliwych dla środowiska., 4. Szklane. W 100% odnawialne bez utraty jakości lub czystości. Szkło jest nieporowate i nieprzepuszczalne, dlatego nie wpływa na smak przechowywanej w nim żywności i napojów., 5. Papierowe/Tekturowe. Używane do szerokiej gamy opakowań. Można go powtórnie wykorzystać., 6. Aluminiowe. Możliwość tworzenia opakowań z różnymi napisami i grafikami (tożsamość marki). Bardzo lekkie. Dobra bariera dla światła, gazów i wilgoci (wydłużają żywotność produktów). Cykl przetworzenia puszki aluminiowej trwa około 60 dni. Jest to materiał, który można w 100% przetworzyć.
Rodzaje opakowań
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ciekawostka

Opakowania aktywne pozwalają na maksymalne wydłużenie czasu, w jakim produkt pozostaje świeży. Jego działanie polega na aktywnej zmianie warunków środowiska wewnątrz opakowania. Jednym z przykładów są opakowania zawierające pochłaniacze tlenu, które pozwalają usuwać z nich tlen, co z kolei oddziałuje na przedłużenie terminu przydatności do spożycia z zachowaniem jakości żywności.

Opakowania z tworzyw sztucznych – przewodnik dla konsumenta

Tworzywa sztucznetworzywa sztuczneTworzywa sztuczne, używane w produkcji opakowań, są różnorodne. Mogą również być częścią tzw. opakowań kompleksowych. Aby można było je ponownie wykorzystać, muszą zostać prawidłowo segregowane.

Na każdym opakowaniu wykonanym z tworzyw sztucznych znajduje się charakterystyczne oznaczenie – cyfra wewnątrz trójkąta z trzema strzałkami. Trójkąt ten to symbol recyklingu, który sygnalizuje, że dany materiał może zostać ponownie wykorzystany, natomiast cyfra informuje o materiale, z jakiego opakowanie zostało wykonane.

RHo0AeBOupVqF1
Ilustracja przedstawia podział opakowań z tworzyw sztucznych ze względu na materiał, z jakich zostały wykonane. Opisano: 1. Poli(tereftalan etylenu), PET (C10H8O4)n. Produkowane są z niego butelki plastikowe oraz naczynia jednorazowe. Na ilustracji jest butelka oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem PET i cyfrą 1 w środku., 2. Polietylen o dużej gęstości. Służy do produkcji butelek na mleko, detergenty i oleje opałowe, do produkcji kanistrów, torb, zabawek, rur, lin, żyłek, nart, żagli oraz pojemników wielofunkcyjnych. Na ilustracji jest karton z mleka oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem HDPE i cyfrą 2 w środku., 3. Polichlorek winylu. Polimer syntetyczny, wykorzystywany do produkcji np. wykładzin podłogowych, stolarki okiennej i drzwiowej, elewacji, strzykawek, folii. Na ilustracji jest folia zwinięta w rulon oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem PVC i cyfrą 3., 4. Polietylen niskiej gęstości. Może być oznaczany jako PE. Przezroczysty, giętki i miękki, zachowuje elastyczność w niskiej temperaturze. Produkuje się z niego torby na zakupy, naczynia jednorazowe, folie ogrodnicze i termokurczliwe. Na ilustracji są dwie plastikowe butelki oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem LDPE i cyfrą 4 w środku., 5. Polipropylen. Organiczny związek chemiczny. Produkuje się z niego zderzaki samochodowe, elementy wykończenia wnętrz aut, folie, słoiki i butelki. Na ilustracji jest opakowanie po jogurcie oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem PP i cyfrą 5 w środku., 6. Polistyren, inaczej styropian. Wytwarza się z niego zabawki, doniczki, a także opakowania do mięsa. Na ilustracji jest kubek z napisem Coffee oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem PS i cyfrą 6 w środku., 7. Wszystkie inne tworzywa sztuczne, na przykład plastik poliwęglanowy i laminaty folii. Do tej grupy zaliczamy również te tworzywa, które są pochodzenia organicznego. Na ilustracji jest kubek z butelka dla niemowląt oraz trójkątny symbol recyklingu z podpisem Inne i cyfrą 7 w środku.
Oznaczenia na opakowaniach plastikowych
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Segregacja opakowań

Umiejętność segregowania odpadów może znacząco poprawić stan naszego środowiska.

RF5XWTF6cUgtH1
Ćwiczenie 1
Bio Możliwe odpowiedzi: 1. opakowania po kosmetykach, 2. ulotki i foldery niepowlekane, 3. puszki, 4. książki, 5. butelki, 6. tektura, 7. gałęzie i liście, 8. drobny złom, 9. szklanki, 10. skorupy jaj, 11. płyty CD/DVD, 12. warzywa, 13. pieczywo, 14. popiół, 15. kartony po mleku i soku, 16. owoce, 17. worki i reklamówki, 18. kieliszki, 19. odzież, 20. ości i kości, 21. lustra, 22. słoiki, 23. dezodoranty, 24. pieluchy, 25. resztki jedzenia, 26. butelki po chemii gospodarczej, 27. kwiaty, 28. trawa, 29. opakowania szklane, 30. gazety i czasopisma, 31. porcelana, 32. karton, 33. butelki PET Papier Możliwe odpowiedzi: 1. opakowania po kosmetykach, 2. ulotki i foldery niepowlekane, 3. puszki, 4. książki, 5. butelki, 6. tektura, 7. gałęzie i liście, 8. drobny złom, 9. szklanki, 10. skorupy jaj, 11. płyty CD/DVD, 12. warzywa, 13. pieczywo, 14. popiół, 15. kartony po mleku i soku, 16. owoce, 17. worki i reklamówki, 18. kieliszki, 19. odzież, 20. ości i kości, 21. lustra, 22. słoiki, 23. dezodoranty, 24. pieluchy, 25. resztki jedzenia, 26. butelki po chemii gospodarczej, 27. kwiaty, 28. trawa, 29. opakowania szklane, 30. gazety i czasopisma, 31. porcelana, 32. karton, 33. butelki PET Szkło Możliwe odpowiedzi: 1. opakowania po kosmetykach, 2. ulotki i foldery niepowlekane, 3. puszki, 4. książki, 5. butelki, 6. tektura, 7. gałęzie i liście, 8. drobny złom, 9. szklanki, 10. skorupy jaj, 11. płyty CD/DVD, 12. warzywa, 13. pieczywo, 14. popiół, 15. kartony po mleku i soku, 16. owoce, 17. worki i reklamówki, 18. kieliszki, 19. odzież, 20. ości i kości, 21. lustra, 22. słoiki, 23. dezodoranty, 24. pieluchy, 25. resztki jedzenia, 26. butelki po chemii gospodarczej, 27. kwiaty, 28. trawa, 29. opakowania szklane, 30. gazety i czasopisma, 31. porcelana, 32. karton, 33. butelki PET Metale i tworzywa sztuczne Możliwe odpowiedzi: 1. opakowania po kosmetykach, 2. ulotki i foldery niepowlekane, 3. puszki, 4. książki, 5. butelki, 6. tektura, 7. gałęzie i liście, 8. drobny złom, 9. szklanki, 10. skorupy jaj, 11. płyty CD/DVD, 12. warzywa, 13. pieczywo, 14. popiół, 15. kartony po mleku i soku, 16. owoce, 17. worki i reklamówki, 18. kieliszki, 19. odzież, 20. ości i kości, 21. lustra, 22. słoiki, 23. dezodoranty, 24. pieluchy, 25. resztki jedzenia, 26. butelki po chemii gospodarczej, 27. kwiaty, 28. trawa, 29. opakowania szklane, 30. gazety i czasopisma, 31. porcelana, 32. karton, 33. butelki PET Zmieszane Możliwe odpowiedzi: 1. opakowania po kosmetykach, 2. ulotki i foldery niepowlekane, 3. puszki, 4. książki, 5. butelki, 6. tektura, 7. gałęzie i liście, 8. drobny złom, 9. szklanki, 10. skorupy jaj, 11. płyty CD/DVD, 12. warzywa, 13. pieczywo, 14. popiół, 15. kartony po mleku i soku, 16. owoce, 17. worki i reklamówki, 18. kieliszki, 19. odzież, 20. ości i kości, 21. lustra, 22. słoiki, 23. dezodoranty, 24. pieluchy, 25. resztki jedzenia, 26. butelki po chemii gospodarczej, 27. kwiaty, 28. trawa, 29. opakowania szklane, 30. gazety i czasopisma, 31. porcelana, 32. karton, 33. butelki PET
bg‑lime

Podsumowanie

Opakowania zapewniają nam wygodę i komfort konsumpcji. Jednak już najwyższy czas uświadomić sobie, ile to jest śmieci. Warto szukać alternatyw:

  1. opakowań wielorazowych;

  2. opakowań biodegradowalnychbiodegradacjabiodegradowalnych;

  3. prawidłowego segregowania śmieci i ich ponownego wykorzystywania.

Tylko zmiana naszej świadomości pozwoli uchronić Ziemię przed zasypaniem wyprodukowanych przez nas śmieci.

Rj5Q2VqbVbkvm
Każdy nowy śmieć przybliża ludzkość do katastrofy ekologicznej.
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Słownik

biodegradacja
biodegradacja

proces rozpadu materiału, prowadzony przez mikroorganizmy; powstałe substancje występujące w przyrodzie; są to np. CO 2 , woda i biomasa; może występować w środowisku bogatym w tlen (biodegradacja tlenowa”) lub w środowisku ubogim w tlen (biodegradacja beztlenowa)

kompostowanie
kompostowanie

proces przyspieszonej biodegradacji w kontrolowanych warunkach; charakteryzuje się wymuszonym napowietrzaniem i naturalnym wytwarzaniem ciepła dzięki aktywności biologicznej wewnątrz materiału; powstały produkt, kompost, zawiera cenne składniki odżywcze; może być stosowany jako polepszacz gleby

oksydegradowalne tworzywa sztuczne
oksydegradowalne tworzywa sztuczne

ulegają rozpadowi szybciej niż tradycyjne; łatwiej przenoszą się z wiatrem i wodą; przyczyniają się do zanieczyszczenia mikrodrobinkami plastiku środowiska morskiego

poliestry
poliestry

polimery charakteryzujące się obecnością wiązania estrowego w swoich łańcuchach głównych

tworzywa sztuczne
tworzywa sztuczne

polimery syntetyczne lub zmodyfikowane polimery naturalne; mogą zawierać dodatki modyfikujące, takie jak np. stabilizatory termiczne, stabilizatory promieniowania UV, środki antystatyczne, środki spieniające lub barwniki

Bibliografia

Cąderek T., Coraz większa rola opakowań do owoców i warzyw, „Opakowanie” 2012, nr 9, s. 84‑87.

Clement J., Kristensen T., Gronhaug K., Understanding consumers’ in‑store visual perception: The influence of package design features on visual attention, „Journal of Retailing Consumer Services” 2013, t. 20, nr 2, s. 234‑239.

Hales C. F., Opakowanie jako instrument marketingu, Warszawa 1999.

Jałowiec T., Towaroznawstwo dla logistyki. Wybrane problemy, Warszawa 2011.

Korzeniowski A., Ankiel‑Homa M., Czaja‑Jagielska, Innowacje w opakowalnictwie, Poznań 2011.

Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G., Opakowania w systemach logistycznych, Poznań 2010.

Kubiak M. S., Borowy T., Opakowania aktywne, funkcjonalność i wygoda użytkowania,  „Opakowanie” 2013, nr 8.

Nowacka M., Niemczuk D., Nowoczesne materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością oraz ich wpływ na bezpieczeństwo żywności, „Opakowanie” 2012, nr 6.

Ostrowska E., Aktywny i inteligentny jak... opakowanie, „Opakowanie” 2013, nr 3.

Rozporządzenie (WE) NR 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Rozporządzenie (WE) NR 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011, w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Rozporządzenie (WE) 2023/2006 z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej w odniesieniu do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Witek L., Wpływ ekologicznych funkcji opakowań na zachowania konsumentów, „Opakowanie” 2011, t. 74, s. 759‑770.