Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Rozwiązując równania można wykorzystać metodę równań równoważnychrównania równoważnerównań równoważnych. Dwa równania nazwiemy równoważnymi, jeśli mają takie same zbiory rozwiązańzbiór rozwiązań równania z jedną niewiadomązbiory rozwiązań. Chcąc rozwiązać równanie, możemy:

  • do obu stron równania dodać jednomian;

  • od obu stron równania odjąć jednomian;

  • obie strony równania pomnożyć przez liczbę różną od zera lub podzielić przez liczbę różną od zera;

  • uprościć wyrażenia znajdujące się po każdej stronie równania – opuszczając nawiasy, redukując wyrazy podobne.

Wykonując te operacje staramy się doprowadzić równanie do postaci prostszej, aby uzyskanie rozwiązani było łatwiejsze. W przypadku równań w postaci proporcji rozwiązywanie równań zawierających mianownik metodą równań równoważnych sprowadza się do uproszczenia proporcji.

Równość postaci
Definicja: Równość postaci

Równość postaci ab=cd dla b0d0 nazywamy proporcją. Wyrazy ad nazywamy skrajnymi, natomiast wyrazy bc środkowymi.

W proporcji iloczyn wyrazów skrajnych jest równy iloczynowi wyrazów środkowych, czyli:

R1DgFC4tnIm1E
Przykład 1

Rozwiążemy równanie

2x+43=x-32

Jest to równanie zapisane w postaci proporcji. Skorzystamy z własności proporcji mówiącej, że iloczyn wyrazów skrajnych jest równy iloczynowi wyrazów środkowych.

2·2x+4=3·x-3

Pozbywamy się nawiasów.

4x+8=3x-9

Od obydwu stron równania odejmujemy 8 i jednocześnie odejmujemy 3x.

4x-3x=-9-8
x=-17

Rozwiązaniem równania jest liczba -17.

Przykład 2

Rozwiążemy równanie

x-33+2=x+46-2x-32

Obydwie strony równania mnożymy przez wspólny mianownik ułamków (najmniejszą wspólną wielokrotność liczb 2, 36). Będzie to liczba 6.

x-33+2=x+46-2x-32 |·6
6·x-33+6·2=6·x+46-6·2x-32

Skracamy wyrażenia.

2·x-3+12=x+4-3·2x-3

Wykonujemy mnożenie i pozbywamy się nawiasów.

2x-6+12=x+4-6x+9

Redukujemy wyrażenia podobne.

2x+6=-5x+13

Od obydwu stron równania odejmujemy 6 i jednocześnie dodajemy 5x.

2x+5x=13-6
7x=7

Dzielimy obie strony równania przez 7.

7x=7 |:7
x=1

Rozwiązaniem równania jest liczba 1.

Przykład 3

Dane są dwie liczby naturalne, których stosunek wielkości jest równy 12. Oblicz szukane liczby, jeżeli wiadomo, że jedna z nich jest o 4 większa od drugiej.

Najpierw przeprowadzimy krótką analizę zadania.

Jeżeli:

x – pierwsza liczba,

x+4 – druga liczba.

Możemy zapisać równanie opisujące sytuację w zadaniu:

xx+4=12

Teraz zajmiemy się rozwiązaniem równania zapisanego w postaci proporcji.

2x=x+4
2x-x=4
x=4

Rozwiązaniem równania jest liczba 4. Jest to pierwsza szukana liczba. Druga liczba to 8.

Przykład 4

Rozwiążemy równanie 32+3x=-12x.

Najpierw wyznaczymy dziedzinę równania x-23,0.

Uwzględniając dziedzinę równania zapiszemy x.

3·2x=-1·2+3x
6x=-2-3x
6x+3x=-2
9x=-2
x=-29

Słownik

zbiór rozwiązań równania z jedną niewiadomą
zbiór rozwiązań równania z jedną niewiadomą

każda liczba rzeczywista, która spełnia to równanie

równania równoważne
równania równoważne

równania, które posiadają ten sam zbiór rozwiązań