Przeczytaj
Unia Europejska jako organizacja
Zastanów się, jakie znasz nazwy instytucji Unii Europejskiej. Czy potrafisz podać podstawowe informacje o każdej z tych instytucji?
Niezbędnymi elementami każdej organizacji są jej organy. Również Unia Europejska, wraz z poszerzaniem i pogłębianiem integracji, tworzyła kolejne instytucje. Aktualnie jest ich kilkadziesiąt, a powiązania i zależności między nimi tworzą rozbudowany system. Najważniejsze instytucje Unii Europejskiej można przedstawić w graficznej formie, korzystając przy tym z najbardziej znanego symbolu tej organizacji, czyli flagi.
Instytucje Unii Europejskiej a instytucje państwa
Przypomnij sobie, na czym polega zasada trójpodziału i równowagi władz w państwie. Zastanów się, czy uzasadnione jest budowanie struktur organizacji międzynarodowej wzorowane na instytucjach państwa.
Każdy z organów organizacji z jednej strony jest powołany do wykonywania pełnienia określonych zadań, a z drugiej musi współdziałać z innymi organami. Tylko w ten sposób zostaje zapewniona spójność organizacji i sprawność jej funkcjonowania. W taki sposób są konstruowane zarówno państwa, jak i organizacje międzynarodowe. Dlatego uprawniona jest próba porównywania instytucji Unii Europejskiej do instytucji państwa, np. parlamentu, rządu, głowy państwa, organów wymiaru sprawiedliwości, organów kontrolnych czy finansowych.
Instytucje Unii Europejskiej w procesie stanowienia prawa
Szczególnym zagadnieniem, którego znajomość jest kluczowa dla zrozumienia Unii Europejskiej jako organizacji, jest proces stanowienia prawa. W jego tworzenie jest zaangażowanych kilka instytucji, choć zakres ich wpływu na kształt przyjmowanych regulacji prawnych jest mocno zróżnicowany.
Przypomnij sobie, w jaki sposób przebiega proces ustawodawczy w Rzeczypospolitej Polskiej. Czy uwzględniając znaczenie poszczególnych instytucji Unii Europejskiej w zwykłej procedurze ustawodawczej, można stwierdzić, że zastosowano w niej zasadę trójpodziału i równowagi władz?
Istnieje możliwość grupowego zwrócenia się do Komisji EuropejskiejKomisji Europejskiej o przygotowanie projektu aktu prawnego – w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Petycję musi podpisać co najmniej milion obywateli z co najmniej jednej czwartej państw członkowskich UE.
Słownik
dokument Komisji Europejskiej w formie propozycji do określonych dziedzin polityki unijnej; zwykle prezentuje konkretne propozycje i środki, w celu urzeczywistniania zadań traktatowych
organ wykonawczy UE, powoływany przez Radę Europejską i Parlament Europejski na 5‑letnią kadencję
rzecznik; powszechnie stosowane określenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, a także jego odpowiedników w poszczególnych państwach
półroczne rotacyjne przewodnictwo danego państwa członkowskiego w Radzie; w tym czasie przedstawiciele tego państwa przewodniczą posiedzeniom składów (z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych)
procedura ustanawiania prawa UE, w której Parlament i Rada posiadają równorzędną rolę; akty prawne w większości przyjmowane są przez obie te instytucje
potoczne określenie posiedzenia Rady Europejskiej
skrócone, często stosowane określenie funkcji Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
dokument Komisji Europejskiej ukazujący stan obecny zagadnienia, służy jako punkt wyjścia do konsultacji między instytucjami UE, a także z państwami członkowskimi i obywatelami UE