Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Psychologia głębi Carla Gustawa Junga

Teoria Freuda spotkała się z bardzo dużym odzewem. Już na początku XX w. zaczęła budzić entuzjazm i zainteresowanie wąskiej grupy zwolenników. Ogromnym sukcesem okazała się wspólna wyprawa Freuda i Junga z cyklem wykładów do USA, którą odbyli w 1909 r. Po I wojnie światowej uznanie to przeniosło się także na Stary Kontynent. Popularności teorii Freuda od początku towarzyszyły jednak poważne tarcia w łonie ruchu psychoanalitycznegopsychoanalizapsychoanalitycznego. Kolejni bliscy współpracownicy Freuda zaczęli formułować własne teorie i zakładać własne szkoły. Pierwszym z nich był Carl Gustaw Jung.

R8srmFYtr1CAG
Ilustracja interaktywna. Zdjęcie przedstawia mężczyznę o kanciastej twarzy, krótki włosach oraz krótkich wąsach. Mężczyzna nosi okulary w małych, okrągłych oprawkach. Ubrany jest w garnitur. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Carl Gustav Jung (1875—1961) był szwajcarskim psychiatrą, urodzonym w rodzinie protestanckiej. W 1900 r. ukończył studia medyczne na uniwersytecie w Bazylei, następnie rozpoczął praktykę psychiatryczną w różnych szpitalach, m.in. w Zurychu i Paryżu, pod okiem Pierre’a Janeta (1859—1947) — przedstawiciela francuskiej szkoły psychopatologii i prekursora psychoanalizy. Jung poznał Freuda w 1907 r. Zaprzyjaźnili się i rozpoczęli współpracę. Jednak już wkrótce doszło między nimi do tarć na tle interpretacji roli seksualności oraz sensu religii. W 1912 r. Jung opublikował książkę Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii, która doprowadziła do zerwania z Freudem i podjęcia własnej drogi., 2. Po rozstaniu z Freudem Jung przeszedł poważny kryzys psychiczny. Zrezygnował z pracy na uniwersytecie. Nie przerwał jednak prywatnej praktyki terapeutycznej i zaczął budować niezwykle złożony system teoretyczny, będący połączeniem psychologii, filozofii i religii. Jung był przez wielu uważany za ekscentryka, równie wielu widziało w nim guru i wizjonera., 3. Jego najważniejsze prace to: Typy psychologiczne (1921), Archetypy i nieświadomość zbiorowa (1934—1954), Odpowiedź Hiobowi (1952), Wspomnienia, sny, myśli (1962).
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Różnice między Freudem a Jungiem bardzo trafnie podsumował jeszcze inny psychoanalityk, Erich Fromm:

Erich Fromm S. Freud’s Mission, An Analysis of his Personality and Influence

Freud był racjonalistą i podstawowym motywem rozumienia nieświadomości była dla niego chęć podporządkowania jej rozumowi i skontrolowania. Jung − przeciwnie, należy do tradycji romantycznej, antyracjonalistycznej. Jest podejrzliwy w stosunku do rozumu i intelektu, a nieświadomość, reprezentująca nieracjonalne, stanowi dla niego najgłębsze źródło mądrości. Analityczna terapia pomaga pacjentowi wejść w kontakt z tym źródłem nieracjonalnej mądrości i odnosić z tego korzyści.

K0148 Źródło: Erich Fromm, S. Freud’s Mission, An Analysis of his Personality and Influence.

W książce Typy psychologiczne Jung wprowadził powszechnie przyjęty podział osobowości – na ekstrawertyków i introwertyków. Ci pierwsi to ludzie skierowani w swym życiu psychicznym „na zewnątrz”, do świata, są zorientowani społecznie, aktywni, optymistyczni. Drudzy zaś reprezentują nastawienie „do wewnątrz”, są zamknięci w sobie, powściągliwi i ostrożni w kontaktach społecznych.

Jung wyszedł od koncepcji psychoanalitycznej Freuda, ale przedstawił własną wersję tego, co nieświadome. Zachowując podział na świadomość, podświadomość i głęboką nieświadomość, w tej ostatniej wyróżnił sferę nieświadomości zbiorowej. Uważał, że na najgłębszym poziomie wszyscy ludzie posiadają wspólną zbiorową nieświadomość. Doznaniami płynącymi z tego obszaru Jung tłumaczył niektóre zjawiska paranormalne – czytanie czyichś myśli, przeczucia, prorocze sny itp.

Rx3bseFPshDyA1
Szczególną treścią wypełniającą nieświadomość zbiorową są archetypy, czyli archaiczne wzorce, zakodowane w ludzkich umysłach, które najczęściej ujawniają się w postaci mitów czy symboli, manifestujących się w ludzkich snach, fantazjach czy dziełach sztuki. Domagają się one realizacji, ujawniania w naszym życiu. Jung wyróżniał np. archetypy animy, animusa, persony, cienia i jaźni. Każdy z nich miał określoną funkcję i symbolikę.
Źródło: Lauren Raine, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

W przeciwieństwie do Freuda, Jung nie podkreślał znaczącej roli seksualności w życiu psychicznym człowieka. Jego zdaniem, istotnym źródłem zaburzeń psychicznych są niezrealizowane archetypy. Terapia prowadzona przez Junga polegała przede wszystkim na naprowadzaniu człowieka na ścieżki realizacji treści archetypicznych.

Celem i sensem życia człowieka jest dążenie do pełni, tj. do pełni realizacji zawartego w nas i naszej nieświadomości potencjału. Człowiek, zdaniem Junga, jest w zasadzie skazany na rozwój.

Słownik

psychoanaliza
psychoanaliza

(gr. psyche — dusza, analysis — rozkładanie, rozbiór) kierunek w psychologii XX w., wyjaśniający funkcjonowanie i rozwój osobowości człowieka działaniem nieświadomych instynktów, popędów i dążeń pozostających we wzajemnym konflikcie

surrealizm
surrealizm

nurt sztuki XX w., który wyrósł ze sprzeciwu wobec starych norm i konwenansów w sztuce; jego dążeniem było „przekroczenie” realizmu, co częstokroć owocowało tworzeniem dzieł odrealnionych, wykraczających poza przyjęte normy sztuki; surrealiści często kreowali rzeczywistość na podobieństwo marzeń sennych, wykorzystując wszelkie reguły panujące w świecie snów