Poezja miłosna Baczyńskiego przynosi wizyjne obrazy, kreowane za pomocą malarskich metafor i obrazowych epitetów oraz porównań. W wierszach tych można  zarazem odnaleźć wszystkie charakterystyczne cechy poezji tego autora: rozbudowaną, wieloznaczną metaforykę, wielość symboli, emocjonalny ton i wrażliwość zmysłowego odczuwania świata. Poeta rzadko uwalnia się jednak od piętna wojny i śmierci, co wyraża w apokaliptycznych wizjach, ciemnych tonach i barwach, które wnikają także do świata najintymniejszych uczuć. Nie ma w jego wierszach radości i beztroski. Obrazom miłości stale towarzyszy melancholia, smutek, niepokój i lęk, nawet gdy oddają one piękno ukochanej, wyrażają miłość poety do niej czy kreują wymarzone przez kochanków światy.

W wierszu [Niebo złote ci tworzę…] podmiot liryczny zwraca się do ukochanej, którą pragnie ochronić przed koszmarem wojny i zabrać ją w inny, niewojenny świat. Ten świat jest jednak podwójnie niemożliwy – nie tylko jest światem fantastycznym, ale by poeta mógł go stworzyć, musiałby uwolnić się od cierpienia, śmierci i zniszczenia, których już doświadczył.

R7HClwpWPN4uU1

Obraz przedstawia pociągłą twarz dojrzałej kobiety. Kobieta ma proste, ciemne włosy i grzywkę sięgającą do brwi. Jej usta są małe.

Wiersz jest nasycony wieloma środkami artystycznego wyrazu. Znajdują się wśród nich:

• twórcze, obrazowe, dynamiczne metafory: ogromny dźwięków orzech, / który pęknie, aby żyć / zielonymi listeczkami; ukaże jądro mleczne ptasi świt; wyprowadzę z rzeczy cienie; futrem iskrząc [cienie] zwiną wszystko / w barwy burz [...];

• rozbudowane porównania: cienie, / które prężą się jak kot; powietrza drżące strugi / jak z anielskiej strzechy dym;

• obrazowe epitety: niebo złote; serduszka listków; anielskiej strzechy dym; czaszki białe;

• epitety synestezyjnesynestezjasynestezyjne: ciszy biała nić; ogromny dźwięków orzech; brzóz przejrzystych śpiewny płyn;

• metaforyczne epitety: szkło bolesne; płonące łąki krwi; czarny pył;

• symbole: szkło; czaszki; groby; krew.

W erotyku Noc poeta prosi ukochaną, aby ocaliła go od wojennego świata. Nie pyta, czy go od niej wybawi, ale – jak to zrobi: Czym mnie wybawisz od nocy? Rozważa: Czy dziecko przywrócisz wygięciem warg na dół? / Snom kolistym, kwiatom, wodospadom / dasz się przeze mnie toczyć?

W wierszu znajduje się wiele różnych środków artystycznych. Najważniejsze z nich to:

• epitety metaforyczne i obrazowe metafory: kamień gwiazd na ramionach; oczy ogniem niepłodne – złoty orzech; dziecko przywracać wygięciem warg na dół; budzę się, zanim dojrzeję / w lusterkach twoich łez;

• rozbudowane, metaforyczne porównania: Madonno moja, grzechu pełna, / w sen jak w zwierciadło pęknięte wprawiona; Jestem jak blask twój, co tonie / w morzach powrotnych jak ziemia;

• personifikacje: winy, którym łez brak; noc, która zawsze pamięta;

• symbole: noc; płomień; łzy.

Słownik