O autorze

R1aQDhRweaRFH1

Ilustracja przedstawia młodego mężczyznę. Jest ukazany od piersi w górę. Prezentuje trzy czwarte twarzy. Odwraca głowę w swoją lewą stronę, lekko ją przekrzywia. Jego owalną twarz okalają bujne loki sięgające aż do ramion. Mężczyzna ma duży nos, wydatne brwi i niewielkie wąsy. Ubrany jest w koszulę i surdut.

Jean Baptiste Poquelin, zwany Molierem – francuski komediopisarz, aktor, reżyser, dyrektor teatru. Urodził się w 1622 roku. Pochodził z szanowanej rodziny mieszczańskiej. Jego ojciec był królewskim tapicerem. Prawdopodobnie pod jego wpływem rozpoczął studia prawnicze, które ukończył, ale nigdy nie podjął pracy w zawodzie. Ponieważ rodzina nie mogła pogodzić się z decyzją o wycofaniu się z zawodu, Molier zrezygnował z przysługujących mu tytułów oraz majątku i rozpoczął życie wędrownego aktora. Wraz z Magdaleną Bejart, w której zakochał się w wieku dwudziestu jeden lat, założył trupę aktorską Illustre Théâtre i wędrował po francuskiej prowincji. Początkowo zarabiał na życie, wystawiając średniowieczne farsyfarsafarsy oraz włoskie komediekomediakomedie dell’artekomedia dell’artedell’arte. Teatr jednak zbankrutował, a Molier został skazany za długi i osadzony w więzieniu. Pomógł mu ojciec, wykupując syna z więzienia, ale ich relacje nie polepszyły się.

Po wyjściu z więzienia dla Moliera rozpoczął się dobry okres w jego życiu – wystąpił przed królem Ludwikiem XIV, któremu bardzo się spodobał. Król stał się mecenasem pisarza. Pisał dla niego sztuki, grał, prowadził teatr i dostarczał rozrywki całemu dworowi. Jednak tematyka sztuk, a szczególnie otwarte kpienie z wad ludzkich nie zjednywało autorowi sympatii. Dlatego też zarówno na dworze królewskim, jak i poza nim Molier miał coraz więcej wrogów. Popadł w niełaskę króla. Pod koniec życia zmagał się z problemami finansowymi. Zmarł nagle, po przejściu zapaści. Odmówiono mu pochówku na cmentarzu i dopiero wskutek wstawiennictwa arcybiskupa Paryża został pochowany poza Paryżem. Po pewnym czasie jego szczątki zostały przeniesione na najbardziej znany francuski cmentarz, Père Lachaise w Paryżu.

Do najważniejszych sztuk Moliera należą: Świętoszek, Skąpiec, Mizantrop, Don Juan, Pocieszne wykwintnisie, Szkoła mężów, Szkoła żon, Lekarz mimo woli, Grzegorz Dyndała, Mieszczanin szlachcicem, Chory z urojeniaurojenieurojenia.

O reżyserze

Giovanni Pampiglione – reżyser teatralny, scenograf, aktor, pisarz, tłumacz i pedagog. Urodził się w 1944 roku w Rzymie. Jest absolwentem Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Rzymie i Wydziału Reżyserii PWST w Warszawie. Jest również twórcą  Międzynarodowego Instytutu Teatralnego Atelier di Formia z siedzibą w Formii. Reżyserował takie sztuki, jak np. Sługa dwóch panów, Caligula, Pokój na godziny. W Polsce znalazł się przypadkowo i od ponad 50 lat tworzy, jak mówi, w kraju, który kocha.

Zarys fabuły

R1QhnzpoTqHDQ1

Ilustracja przedstawia wnętrze pokoju. Po prawej stronie na fotelu siedzi dojrzały mężczyzna. Jest ubrany w szlafrok. Na głowie ma szlafmycę. Na pulpicie stojącym przy fotelu leży gazeta i kilka monet. Mężczyzna opiera prawą stopę o podnóżek. W prawej dłoni trzyma dzwonek. Wychyla się za fotel, w prawą stronę. Ma skrzywioną twarz. Mówi coś. Obok niego stoi zrozpaczona kobieta. Zakrywa oczy lewą dłonią. Na głowie ma czepek. Jest ubrana w suknię. Prawą ręką unosi spódnice sukni. Przy ścianie stoi komoda. Na pierwszym planie stoi fotel.

Argan należy od zamożnego mieszczaństwa. Mieszka wraz z dwiema córkami z pierwszego małżeństwa i żoną, Beliną. Już w pierwszej scenie widz poznaje bohatera, który sprawdza rachunki za… aplikowane mu lewatywy. Argan, ślepo wierząc w siłę medycyny i nieomylność lekarzy, a także będąc przekonanym, że jest poważnie chory, zatruwa życie całej rodzinie. Zajęty wymyślaniem sobie kolejnych chorób nie dostrzega, że żona tak naprawdę czyha na jego majątek, pragnie zagarnąć go jeszcze przed śmiercią męża, by móc cieszyć się fortuną z panem Wiarą. Belina chce również pozbyć się córek Argana, którym część majątku się należy, postulując umieszczenie młodych kobiet w klasztorach. Argan, nie zważając na szczęście osobiste córek, pragnie je wydać za mąż za mężczyzn, których nie kochają i z którymi nie chcą spędzić życia. Tak jest z Anielą. Dziewczyna jest zakochana z wzajemnością w Kleancie, ale ojciec żąda, by poślubiła syna pana Biegunki, lekarza. Arganem oczywiście kierują pobudki czysto finansowe – nie będzie bowiem musiał płacić za usługi lekarzom, gdyż lekarze wejdą do jego rodziny. Do ślubu ostatecznie nie dochodzi. Argan przekonuje się również, że żona jedynie czeka na jego śmierć, a córka, którą chciał skrzywdzić, prawdziwie go kocha. Próżno jednak szukać w nim głębszych refleksji na temat swojego postępowania. Argan to oświeceniowy bohater‑typ, który raczej nie uczy się na popełnianych błędach. 

Trudy wystawiania komedii

Komedia od najdawniejszych czasów uznawana jest za gatunek „lekki”, ponieważ ma śmieszyć i dostarczać rozrywki. Okazuje się jednak, że komedie Moliera nie są wcale tak łatwe do wystawienia. Mają bowiem charakter moralizatorski, w założeniu więc nie tylko bawią, ale także uczą. Reżyserzy muszą ten element umiejętnie i nienachalnie wyeksponować na scenie.

O powadze sztuk Moliera przez wiele lat pisali recenzenci różnych inscenizacji. 

Słownik