Zadanie 1. Fanka

Gosia mieszka w Kucykowie i jest fanką lokalnej kobiecej drużyny piłki nożnej Galop Kucykowo. Gosia zbiera informacje o wszystkich wynikach oficjalnych meczów tej drużyny.

Informacje te zapisuje w plikach: Druzyny.txt, Sedziowie.txt, Wyniki.txt. Pierwszy rekord w każdym z plików jest nagłówkiem. Dane w każdym rekordzie oddzielone są znakiem tabulacji.

Pliki potrzebne do rozwiązania tego zadania znajdują się w załączniku:

W pliku Druzyny.txt każdy rekord danych zawiera informacje o drużynie przeciwnej:

• Id_druzyny – identyfikator drużyny, liczba z zakresu od 1 do 100;

• Nazwa – nazwa drużyny, tekst o maksymalnej długości 30 znaków;

• Miasto – miasto pochodzenia drużyny, tekst o maksymalnej długości 30 znaków.

Przykład Druzyny.txt:

Id_druzyny   Nazwa            Miasto
1            Srebrne Pumy     Olsztyn
13           Szybkie Mewy     Bydgoszcz

W pliku Sedziowie.txt każdy wiersz danych zawiera informacje o jednym sędzi:

• Nr_licencji – numer licencji, tekst o długości 6 znaków;

• Imie – imię sędziego, tekst o maksymalnej długości 20 znaków;

• Nazwisko – nazwisko sędziego, tekst o maksymalnej długości 50 znaków.

Przykład Sedziowie.txt:

Nr_licencji   Imie          Nazwisko
KJ9494        Anna          Adamczyk
KI2449        Weronika      Mazur

W pliku Wyniki.txt każdy wiersz danych zawiera informacje o wynikach jednego meczu rozegranego przez drużynę Galop Kucykowo:

• Data_meczu – data rozegrania meczu (w formacie rrrr‑mm‑dd);

• Rodzaj_meczu – rodzaj meczu (T – towarzyski, L – ligowy, P – pucharowy; jeden znak);

• Gdzie – miejsce rozegrania meczu (W – wyjazdowy, D – u siebie; jeden znak);

• Id_druzyny – identyfikator drużyny przeciwnej, liczba z zakresu od 1 do 100;

• Nr_licencji – numer licencji sędziego meczu, tekst o długości 6 znaków;

• Bramki_zdobyte – bramki zdobyte przez Galop Kucykowo, liczba z zakresu od 0 do 20;

• Bramki_stracone – bramki stracone przez Galop Kucykowo, liczba z zakresu od 0 do 20.

Przykład Wyniki.txt:

Data_meczu  Rodzaj_meczu  Gdzie  Id_druzyny  Nr_licencji  Bramki_zdobyte  Bramki_stracone
2002-01-01  L             W      5           DM2649       3               0
2002-01-03  L             D      60          KJ9494       0               1

Wykorzystaj dostępne narzędzia informatyczne oraz dane zawarte w plikach druzyny.txt, sedziowie.txt i wyniki.txt i wykonaj zadania. Odpowiedzi poprzedzone numerami zadań zapisz w pliku tekstowym wyniki.txt.

Rozwiązanie zadania

Przygotuj nowy plik bazy danych o nazwie: Fanka.accdb.

Import danych z plików tekstowych i relacje w Microsoft Access

Rozpoczynamy od przeniesienia danych udostępnionych w zadaniu (w postaci plików tekstowych) do tabel systemu bazodanowego, nie zapominając o sprawdzeniu typów danych oraz o ustanowieniu odpowiednich kluczy podstawowychklucz podstawowykluczy podstawowych i relacjirelacjarelacji (powiązań) pomiędzy atrybutami tabel:

R1ADP1VOfaqbA

Film nawiązujący do treści: Import danych z plików tekstowych i relacje w Microsoft Access.

Film nawiązujący do treści: Import danych z plików tekstowych i relacje w Microsoft Access.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1ADP1VOfaqbA

Film nawiązujący do treści: Import danych z plików tekstowych i relacje w Microsoft Access.

Import danych z plików tekstowych i relacje w LibreOffice Base

Importujemy tabelę Druzyny, otwierając plik tekstowy druzyny.txt w narzędziu LibreOffice Calc, nie zmieniając przy tym domyślnych opcji importu pliku tekstowego. Upewniamy się, że w opcjach wyboru separatora zaznaczono pole przy tabulatorze:

RYR6F2291Cfq6

Zrzut ekranu przedstawia okno: Importuj tekst - [druzyny.txt].
W sekcji importuj w polu Zestaw znaków wybrano: Unicode (UTF‑8).
W polu jęzuk wybrano: Domyślny- Polski.
W polu od wiersza wpisano 1.
W sekcji Operacje separatora wybrano opcję: Rozdzielony.
Następnie zaznaczono pole wyboru Tabulator.

Po otwarciu pliku w arkuszu kalkulacyjnym z menu Edycja wybieramy opcję Zaznacz, następnie Zaznacz obszar danych lub naciskamy kombinację klawiszy Ctrl + *. W ten sposób zaznaczymy wszystkie dane, znajdujące się w arkuszu:

Pora skopiować zaznaczony obszar danych kombinacją klawiszy Ctrl + C, po czym przejść do narzędzia LibreOffice Base i upewnić się, że w oknie Baza danych aktywną zakładką jest zakładka Tabele:

R1L4Y2lH5c6Kb

Zrzut ekranu przedstawia profil LibreOffice Base.
Z Baza danych wybrano: Tabele.

Teraz możemy wkleić informacje ze schowka za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl + V. Spowoduje to otwarcie kreatora Kopiuj tabelę. Poprawną konfigurację zatwierdzamy przyciskiem Dalej, po czym przenosimy wszystkie skopiowane kolumny do nowo utworzonej tabeli:

R15OLVjAb00k4

Zrzut ekranu przedstawia okno dialogowe kopiuj tabelę.
W polu nazwa tabeli wpisano Druzyny.
W sekcji opcje wybrano: Definicje i dane.
Poniżej zaznaczono pole wyboru: Użyj pierwszego wiersza jako nazw kolumn.
Czerwonym prostokątem zaznaczono przycisk Dalej.
W drugim oknie dialogowym: Zastosuj kolumny czerwonym prostokątem zaznaczono przycisk strzałki skierowanej w prawą stronę z kreską.
Okno posiada takie przyciski jak: Pomoc, wstecz, dalej, utwórz, anuluj.

W trzecim kroku kreatora upewniamy się co do typu wartości każdej kolumny – w przypadku tabeli Druzyny wszystkie atrybuty są typu Tekst [ VARCHAR ].

Nie należy także zapomnieć o ustanowieniu w tabeli klucza podstawowego – klikając prawym przyciskiem myszy w atrybut Id_druzyny, zaznaczamy opcję Klucz główny:

Ry1KbSC2XnuTk

Zrzut ekranu przedstawia okno: Formatowanie typu.
Prawym przyciskiem myszy kliknięto na: Id_druzyny.
Następnie zaznaczono opcję: Klucz główny.

Spowodowało to dodanie małej ikonki klucza przy wskazanym atrybucie. Możemy zakończyć import tabeli, klikając przycisk Utwórz.

Analogicznie postępujemy z pozostałymi tabelami, importując dane przy użyciu narzędzia LibreOffice Calc jako pośrednika w procesie przenoszenia plików tekstowych do bazy danych. Pamiętajmy, aby zawsze w pierwszym kroku kreatora importu zaznaczona była opcja Definicje i dane. Typy danych dobieramy zgodnie z opisem kolumn w treści zadania.

Warto jeszcze zauważyć, iż tabela Wyniki nie zawiera atrybutu, który mógłby stać się kluczem głównym – w związku z tym pozwalamy kreatorowi dodać własny klucz podstawowy, np. o nazwie Id_meczu:

R1IeObPBOW0Gb

Zrzut ekranu przedstawia okno dialogowe: Kopiuj tabelę.
Poniżej w polu nazwa tabeli wpisano: Wyniki.
W sekcji Opcje wybrano opcję: Definicje i dane, utwórz nowe pole jako klucz główny oraz użyj pierwszego wiersza jako nazwy kolumn.
W pole nazwa wpisano: Id_meczu .
Okno to zawiera takie przyciski jak: pomoc, wstecz, dalej, utwórz, anuluj.

W celu stworzenia relacji pomiędzy zaimportowanymi tabelami z menu wybieramy Narzędzia | Relacje, po czym dodajemy wszystkie trzy tabele do projektu relacji.

Ustanawiamy następujące powiązania pomiędzy kluczami podstawowymi i obcymi:

R1OoRAxtdpPNT

Zrzut ekranu przedstawia relacje tabel: Druzyny, Wyniki, Sedziowie.
Z pola Id_druzyny w tabeli Druzyny wychodzi prosta z oznaczeniem 1, następnie dąży do pola: Id_druzyny z podpisem n.
Z tabeli wyniki od pola: Nr_licencji wychodzi prosta z podpisem n, następnie dąży do pola Nr_licencji z oznaczeniem 1 w tabeli Sedziowie.

Zadanie 1.1

• 1.1 a: Podaj, ile towarzyskich, ile ligowych oraz ile pucharowych meczów rozegrała drużyna Galop Kucykowo z drużynami ze swego miasta.

• 1.1 b: W którym roku drużyna Galop Kucykowo rozegrała najwięcej meczów z drużynami ze swego miasta (łącznie wszystkie rodzaje meczów)? Podaj rok i liczbę tych meczów.

Rozwiązanie w Microsoft Access

Rozwiązanie 1.1 a

Rg877UIAB2pip

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/Rg877UIAB2pip

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Rozwiązanie 1.1 b

R1YUzAUyLRRSN

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1YUzAUyLRRSN

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Rozwiązanie w LibreOffice Base

Aby utworzyć nową kwerendękwerendakwerendę w LibreOffice Base, należy w sekcji Baza danych kliknąć w zakładkę o nazwie Kwerendy, po czym wybrać opcję Utwórz projekt kwerendy:

RAes3ENjJx0vo

Zrzut ekranu przedstawia zaznaczono kwerendy z sekcji Bazdy danych.
W sekcji Zadania zaznaczono: Utwórz projekt kwerendy.

Rozwiązanie 1.1a

Projekt kwerendy 1a wyznaczającej liczbę towarzyskich, ligowych oraz pucharowych meczów rozegranych przez Galop Kucykowo z drużynami ze swego miasta wygląda analogicznie jak w MS Access – rekordy grupujemy według atrybutu Rodzaj_meczu, zaś funkcja agregująca zlicza liczbę rekordów.

R164bhLYtRgyZ

Zrzut ekranu przedstawia relacje pomiędzy tabelą Wyniki i Druzyny.
Poniżej w dla Miasta w sekcji widoczny nie jest zaznaczone pole wyboru.

Warto zwrócić uwagę, iż wartości kolumny Miasto nie chcemy pokazywać w rezultatach – dlatego nie zaznaczono pola Widoczny dla tego atrybutu. Natomiast kryterium wartości tej kolumny jest oczywiście wymagane w grupowaniu, aby zliczane były tylko wyniki meczów z drużynami z Kucykowa.

Rozwiązanie 1.1b

Projekt kwerendy 1b wyznaczającej rok, w którym drużyna Galop Kucykowo rozegrała najwięcej meczów z drużynami ze swego miasta, prezentuje się następująco:

Do wyjęcia roku z kolumny Data_meczu posłużono się funkcją o łatwej do zapamiętania nazwie YEAR(). Warto też zauważyć konieczność posortowania wyników malejąco, według wyznaczonej wartości liczby meczów.

Co ciekawe, argumentem funkcji agregującej, która oblicza liczbę meczów, mógł być dowolny atrybut tabeli Wyniki – w końcu zliczamy rekordy tej tabeli, a nie wartości w którejkolwiek z kolumn. W przedstawionym rozwiązaniu zdecydowano się na atrybut Id_meczu.

Liczbę zwracanych przez zapytanie rezultatów ograniczono do jednego wiersza (patrz: czerwona ramka) – w ten sposób otrzymujemy rok z największą liczbą meczów z drużynami z Kucykowa, jako że wyniki uprzednio posortowano malejąco.

Poprawna odpowiedź 1.1a:

Liczba meczów:

• L 113

• P 25

• T 6

Poprawna odpowiedź 1.1b:

• w roku 2007

• liczba meczów rozegranych z drużynami ze swojego miasta: 21

Schemat oceniania

3 punkty – za prawidłową odpowiedź w całym poleceniu (oba podpunkty), w tym:

• 1 punkt – podpunkt 1a – za poprawną liczbę meczów,

• 2 punkty – podpunkt 1b - w tym: 1 punkt za podanie prawidłowego roku oraz 1 punkt za prawidłową liczbę meczów rozegranych z drużynami ze swego miasta,

• 0 punktów – za odpowiedź błędną albo za brak odpowiedzi.

Zadanie 1.2

Podaj listę zawierającą nazwy drużyn, z którymi drużyna Galop Kucykowo ma zerowy bilans bramkowy, tzn. łączna liczba bramek zdobytych we wszystkich meczach rozegranych z daną drużyną jest równa łącznej liczbie bramek straconych w tych meczach.

Rozwiązanie w Microsoft Access

RUfQACROE3q4G

Film nawiązujący do polecenia drugiego.

Film nawiązujący do polecenia drugiego.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RUfQACROE3q4G

Film nawiązujący do polecenia drugiego.

Rozwiązanie w LibreOffice Base

W kwerendzie wyznaczamy wartość nowego atrybutu wirtualnego Bilans, którego wartość powstaje jako różnica w liczbie bramek zdobytych i straconych. Poszukiwana przez nas wartość to bilans zerowy, co uwzględniono w kryterium.

Jednak w zapytaniu nie chodzi o bilans pojedynczego spotkania, lecz o bilans wszystkich meczów z daną drużyną. Stąd rekordy zgrupowano według nazw poszczególnych zespołów oraz zsumowano bilanse wszystkich rozegranych z nimi spotkań:

R48W69ybVIVrl

Zrzut ekranu przedstawia relacje pomiędzy tabelą Wyniki i Druzyny.
Poniżej pole: Nazwa, "Bramki_zdobyte" - "bramki stacjonarne".
W alias wprowadzono Bilans dla pola Bramki zdobyte- stracone.
W tabela, Druzyny dla Nazwa.
W widoczny pola wyboru zaznaczone dla Nazwa oraz Bramki zdobyte - stracone.
W funkcja: Grupuj dla Nazwa, suma dla bramki zdobyte - stracone.
Kryterium 0 dla Bramki zdobyte - stracone.

Poprawna odpowiedź:

• Nocne Pumy

• Zwinne Mewy

Schemat oceniania

• 2 punkty – za prawidłową odpowiedź,

• 1 punkt – za podanie poprawnych dwóch ID_druzyny (84 i 48),

• 0 punktów – za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.

Zadanie 1.3

Podaj liczby meczów wyjazdowych – wygranych, przegranych i zremisowanych – drużyny Galop Kucykowo.

Rozwiązanie w Microsoft Access

R8WANPZTmFFqq

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R8WANPZTmFFqq

Film przedstawiający rozwiązanie zadania.

Rozwiązanie w LibreOffice Base

Instrukcję IIf znaną z MS Access możemy zastąpić w LibreOffice Base funkcją CASEWHEN():

Zawartość wpisana w czerwoną ramkę jest analogiczna do rozwiązania przedstawionego dla programu MS Access:

CASEWHEN("Bramki_zdobyte" - "Bramki_stracone" > 0, 'Wygrana', CASEWHEN("Bramki_zdobyte" - "Bramki_stracone" < 0, 'Przegrana', 'Remis'))

Jest to zagnieżdżona instrukcja, która realizuje logikę trzech możliwych scenariuszy – w zależności od wartości bilansu bramkowego, wartością nowego atrybutu Rezultat meczu będzie słowo: Wygrana, Przegrana lub Remis.

Dysponując takimi trzema wartościami jednoznacznie definiującymi wynik spotkania, łatwo już dokonać grupowania ze zliczeniem liczby rekordów pasujących do każdej z tych trzech kategorii.

Poprawna odpowiedź:

• przegrana: 452

• remis: 170

• wygrana: 579

Schemat oceniania

• 3 punkty – za prawidłową odpowiedź, po jednym punkcie za każdy rekord,

• 2 punkty – za odpowiedź uzyskaną bez zastosowania filtra na mecze wyjazdowe (Przegrana: 910, Remis: 352, Wygrana: 1185),

• 0 punktów – za inną błędną odpowiedź albo za brak odpowiedzi.

Słownik