Rysunek przedstawia oś poziomą, na której znajduje się sinusoida. Umieszczone są na niej chronologicznie epoki literackie: antyk, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, współczesność. Ponad osią (jako tak zwane epoki klasyczne) ukazane są epoki: antyk, renesans, oświecenie, pozytywizm, współczesność), pod osią (jako epoki nieklasyczne): średniowiecze, barok, romantyzm, Młoda Polska. Opis punków znajdujących się przy osi: 1. Renesans. Klasycyzm renesansowy jest dostrzegalny głównie w twórczości humanistów, którzy propagowali wzorzec jednostki wszechstronnie wykształconej (łac. poeta doctus – poeta uczony), znającej m.in. grekę, łacinę i język hebrajski, kierującej się moralnymi wartościami obecnymi m.in. w filozofii antycznej. Osiąganie doskonałości literackiej postrzegano jako efekt współzawodnictwa z twórcami antyku, a przejawiało się ono m.in. w sięganiu po klasyczne gatunki, zainteresowaniu filozofią starożytną (stoicyzm, epikureizm), stosowaniem zasady decorum, wykorzystywanie wątków mitologicznych itd.
Wszystkie te cechy znaleźć można w twórczości Jana Kochanowskiego, który:
→ pisał w języku polskim i po łacinie,
→ swoje wiersze ujmował w regularne wersy i strofy,
→ sięgał po gatunki mające starożytną genezę (pieśń, epigramat, tren, tragedia),
→ przywoływał toposy wywodzące się z antyku (np. exegi monumentum),
→ wzorował się na takich twórcach jak Horacy, Safona, Anakreont,
→ podejmując tematy odnoszące się do czasów mu współczesnych, korzystał z topiki antycznej,
→ dbał o umiar i precyzję językową,
→ nawet bardzo osobiste sprawy ujmował w antyczne formy (np. forma trenów posłużyła mu do przedstawienia refleksji związanych z kryzysem światopoglądowym),
→ odwoływał się do bohaterów i wątków literatury starożytnej
→ odwoływał się do filozofii stoickiej i epikurejskiej (np. cnota, umiar, „złoty środek”)., 2. Oświecenie. Klasycyzm oświeceniowy bazował na racjonalizmie (zaufaniu do rozumu) oraz empiryzmie (doświadczeniu). Głównym celem sztuki klasycystycznej był dydaktyzm. Poprzez odwołania do form i tematów obecnych w antyku starano się pokazywać pozytywne i negatywne wzorce. Realizowano zadania literatury zalecane przez Horacego: docere (uczyć), movere (wzruszać), delectare (bawić). Typowe dla klasycyzmu jest podejmowanie tematów ogólnych, dotyczących całej ludzkości lub narodu, a unikanie opisywania spraw prywatnych.
Przejawem takiej postawy literackiej jest twórczość Ignacego Krasickiego, który:
→ sięgał po gatunki antyczne (bajka, satyra, hymn, poemat heroikomiczny),
→ dbał o jasność stylistyczną swoich dzieł,
→ przywoływał w wierszach topikę antyczną,
→ stosował zasadę decorum, dążąc do harmonii między tematem dzieła a gatunkiem,
→ używał języka eleganckiego, pozbawionego kolokwializmów czy brutalizmów,
→ unikał podejmowania tematów osobistych,
→ w liryce refleksyjnej odwoływał się do horacjanizmu., 3. Współczesność. XX-wieczny klasycyzm (zazwyczaj określany jako neoklasycyzm) nie jest zjawiskiem o jednolitym charakterze: coraz rzadziej postrzega się go w ramach opozycji: klasycyzm-romantyzm, bo na początku stulecia był on raczej reakcją na kulturę młodopolską (modernistyczną), w XX-leciu międzywojennym – na różnoraką twórczość awangardową, a po II wojnie św. – na zaangażowanie sztuki i literatury w ramach socrealizmu. Ważnym komponentem klasycyzmu XX-wiecznego jest odwoływanie się do tradycji kultury europejskiej, m.in. do antyku.
Za ważnego reprezentanta polskiego klasycyzmu XX-wiecznego uznaje się Leopolda Staffa, którego twórczość wyrasta z dekadentyzmu i nietzscheanizmu, ale już na przełomie XIX i XX stulecia przechodzi przemianę. Klasycyzm Staffa przejawia się:
→ w dążeniu do liryki harmonijnej, integrującej różne formuły poetyckie → w propagowaniu ideału człowieka, który dostrzega piękno świata, choć jest świadomy trudów życia,
→ sięganiem po gatunki wywodzące się z tradycji antycznej (elegia, idylla) czy renesansową (sonet),
→ tendencją do ujmowania wierszy w formę regularnego 13-sylabowca,
→ konstruowaniem podmiotu lirycznego jako poety-mędrca i nauczyciela,
→ stosowaniem stylu logicznego, potoczystego, unikaniem mocnej ekspresyjności w słownictwie.