Przeczytaj
Alkohole polihydroksylowe
Przeanalizuj poniższy wykres i wyjaśnij, jak zmienia się temperatura wrzenia i topnienia alkoholi polihydroksylowych w szeregu homologicznym.
Do wyjaśnienia tego problemu skorzystaj również z innych źródeł informacji.
- 1. zestaw danych:
- Alkohol: glikol etylenowy
- Temperatura topnienia[°C]: -13; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 197; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- 2. zestaw danych:
- Alkohol: gliceryna
- Temperatura topnienia[°C]: 18; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 290; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- 3. zestaw danych:
- Alkohol: erytrytol
- Temperatura topnienia[°C]: 118; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 329; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- 4. zestaw danych:
- Alkohol: ksylitol
- Temperatura topnienia[°C]: 94; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 216; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- 5. zestaw danych:
- Alkohol: sorbitol
- Temperatura topnienia[°C]: 96; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 296; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- 6. zestaw danych:
- Alkohol: perseitol
- Temperatura topnienia[°C]: 185; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
- Temperatura wrzenia[°C]: 272; Podpis osi wartości: Temperatura (°C)
-
alkohol : glikol etylenowy
temperatura_topnienia[°c] : -13
temperatura_wrzenia[°c] : 197
-
alkohol : gliceryna
temperatura_topnienia[°c] : 18
temperatura_wrzenia[°c] : 290
-
alkohol : erytrytol
temperatura_topnienia[°c] : 118
temperatura_wrzenia[°c] : 329
-
alkohol : ksylitol
temperatura_topnienia[°c] : 94
temperatura_wrzenia[°c] : 216
-
alkohol : sorbitol
temperatura_topnienia[°c] : 96
temperatura_wrzenia[°c] : 296
-
alkohol : perseitol
temperatura_topnienia[°c] : 185
temperatura_wrzenia[°c] : 272
Przeprowadź doświadczenie w laboratorium chemicznym. Przy pomocy zgromadzonego sprzętu i odczynników, w oparciu o instrukcję wykonania doświadczenia rozwiąż problem badawczy i zweryfikuj hipotezę. W formularzu zapisz swoje obserwacje, a następnie sformułuj wnioski.
Czy obecność większej liczby grup hydroksylowych w cząsteczkach wpływa na właściwości fizyczne tych cząsteczek?
Alkohole, które zawierają powyżej trzech grup hydroksylowych w cząsteczce, nie rozpuszczają się w wodzie.
- probówki;
- pipety.
- glikol etylenowy;
- gliceryna;
- ksylitol;
- sorbitol;
- woda zabarwiona niebieskim atramentem.
1. Do trzech probówek wlej wodę zabarwioną atramentem.
2. Do pierwszej próbówki wlej powoli po ściankach 1 roztworu glikolu etylenowego.
3. Do drugiej probówki wlej 1 gliceryny.
4. Do trzeciej probówki wsyp 30 mg ksylitolu.
5. Do czwartej próbówki wsyp 30 mg sorbitolu.
6. Wstrząśnij probówkami.
7. Obserwuj zachodzące zmiany.
Słownik
alkohole cukrowe, które zawierają po jednej grupie hydroksylowej przy każdym atomie węgla
(arab. al‑kuhl „delikatny proszek”) związki zawierające grupę funkcyjną związaną z tetraedrycznym atomem węgla.
(gr. xýlon „drewno”) pięciowęglowy alkohol polihydroksylowy o słodkim smaku
Bibliografia
Dudek‑Różycki K., Płotek M., Wichur T., Kompendium terminologii oraz nazewnictwa związków organicznych. Poradnik dla nauczycieli i uczniów, Kraków 2020.
Gorzynski Smith J., Organic Chemistry, Third Edition, New York 2011.
Hart H., Craine L. E., Hart D. J., Chemia organiczna krótki kurs, tłum. M. Gniazdowski, Warszawa 1999.
Krzeczkowska M., Loch J., Mizera A., Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010.
McMurry J., Chemia organiczna, cz. 3, Warszawa 2010.
Morrison R. T., Boyd R. N., Chemia organiczna, t. 1‑2, Warszawa 1985.