Ilustracja przedstawia ośrodki nerwowe mózgowia i kontrolowane przez nie funkcje życiowe. Największą część mózgu zajmuje pofałdowane kresomózgowie. Móżdżek leży w dolnej, tylnej części mózgu. Most oraz rdzeń przedłużony leżą w dolnej, środkowej części mózgu. Pozostałe ośrodki w środkowej części. Opisano: 1. Kresomózgowie. Obejmuje dwie półkule mózgowe okryte korą mózgową. Prawa półkula mózgowa odpowiada za myślenie twórcze, sztukę i wyobraźnię. Lewa półkula jest odpowiedzialna za myślenie logiczne i mowę. Ośrodki kresomózgowia kontrolują funkcje poznawcze (pamięć, koncentrację, zdolność postrzegania przy zaangażowaniu zmysłów) oraz ruchy dowolne (intencjonalne), w które są zaangażowane mięśnie szkieletowe (na przykład ruch ręki, krok do przodu)., 2. Wzgórze. Informacje czuciowe (poza węchowymi) płynące z narządów zmysłów są tutaj klasyfikowane, interpretowane i przesyłane do odpowiednich ośrodków korowych półkul mózgowych. Część wzgórza zalicza się do układu limbicznego, biorącego udział w regulacji zachowań emocjonalnych., 3. Podwzgórze. Kieruje czynnościami niezależnymi od woli: odpowiada za czynności układu autonomicznego (akcji serca, ciśnienia krwi, oddychania i trawienia); reguluje pobieranie wody i pokarmu jest odpowiedzialne za termoregulację; kontroluje zachowania seksualne; wydziela neurohormony, dzięki którym koordynuje czynność wydzielniczą przedniego płata przysadki mózgowej; jest również źródłem hormonów tylnego płata przysadki mózgowej – oksytocyny, regulującej skurcze mięśni gładkich narządów rozrodczych, oraz wazopresyny, która zawiaduje pracą nerek., 4. Szyszynka. Wydziela melatoninę – hormon regulujący rytm snu i czuwania., 5. Śródmózgowie. Zawiera ośrodki niektórych reakcji wzrokowych (reakcje źrenic na słabe lub silne światło) i słuchowych (zwracanie głowy w kierunku dźwięku)., 6. Móżdżek. Koordynuje ruchy i równowagę ciała oraz odpowiada za naukę umiejętności motorycznych. Dochodzi w nim do integrowania informacji czuciowej o pozycji stawów i napięciu mięśni oraz sygnałów z układów słuchowego i wzrokowego. Monitoruje dyspozycje ruchowe z kresomózgowia., 7. Most. Odpowiada za przekazywanie sygnałów płynących z kory mózgowej do móżdżka, co pozwala na modyfikację napięcia i skurczów mięśni. Pomaga to w koordynacji ruchów, np. podczas biegania i wspinania się., 8. Rdzeń przedłużony. Na jego terenie znajdują się: ośrodki odruchów obronnych (kichanie, kaszel, wymioty, łzawienie, mruganie); ośrodki odruchów trawiennych (połykanie, żucie, ssanie, wydzielanie enzymów trawiennych); ośrodki oddechowe; ośrodki regulacji czynności serca, kurczenia i rozszerzania naczyń krwionośnych., 9. Przysadka mózgowa. Choć jest niewielkim gruczołem dokrewnym (jej waga wynosi zaledwie 500 miligramów), dowodzi gospodarką hormonalną organizmu. Składa się z dwóch płatów – przedniego i tylnego. Płat przedni (część gruczołowa) przysadki wytwarza hormony wpływające na tkanki docelowe (na przykład somatotropinę – hormon wzrostu) oraz na inne gruczoły dokrewne (do tego typu hormonów należą między innymi: adrenokortykotropina, tyreotropina, gonadotropiny). Płat tylny (część nerwowa) przysadki nie wytwarza własnych wydzielin, jest miejscem gromadzenia hormonów podwzgórzowych: oksytocyny i wazopresyny, które spływają do przysadki wzdłuż aksonów komórek neurosekrecyjnych. U większości ssaków występuje ponadto płat pośredni, wytwarzający melanotropinę.