O autorze

R1EFHahd3AQPH1
Sławomir Mrożek (1930–2013)
Źródło: Mariusz Kubik, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.

Sławomir Mrożek był polskim pisarzem oraz rysownikiem. Urodził się w 1930 w Borzęcinie, maturę zdał w Krakowie. Jako rysownik publikował od lat 50. w „Przekroju”. W 1953 roku wydał zbiory opowiadań: Opowiadania z Trzmielowej GóryPółpancerze praktyczne, które uznaje się za jego debiut literacki. W 1958 roku wydał dramat Policja, a w 1964 – Tango, które przyniosło mu światową sławę jako dramaturgowi zaliczanemu do nurtu teatru absurdu. W 1963 zdecydował się na emigracjęemigracjaemigrację. Mieszkał we Francji, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Włoszech i Meksyku. W 1968 na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Protestował również przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Do Polski powrócił w 1996, ale w 2008 roku osiadł w Nicei. Wydał zbiory opowiadań, jak m.in: Słoń, Wesele w Atomicach, Donosy, Ostatni husarz, Zeszyt oraz dramaty: Męczeństwo Piotra Oheya, Na pełnym morzu, Śmierć porucznika, Dom na granicy, Drugie danie, Rzeźnia, Emigranci, Polowanie na lisaAmbasador, Alfa, Miłość na Krymie. Zmarł w 2013 roku w Nicei. Został pochowany w Panteonie Narodowym w Krakowie.

O reżyserze

R1TKrtt5bQ6ny1
Kazimierz Kutz (1929–2018)
Źródło: Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Kazimierz Kutz urodził się w 1929 roku, był polskim reżyserem filmowym, teatralnym i telewizyjnym, a także scenarzystą, publicystą i pisarzem. Artysta był także współzałożycielem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a również kierownikiem Zespołu Filmowego „Silesia”. Przez wiele lat dla Teatru Telewizji tworzył kolejne spektakle. Do historii filmu polskiego przeszła jego trylogia śląska: Sól ziemi czarnej, Perła w Koronie, Paciorki jednego różańca. Inne znane filmy tego reżysera to: Na straży swej stać będę, Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza, Śmierć jak kromka chleba, Zawrócony, Pułkownik Kwiatkowski. Kazimierz Kutz zmarł w 2018 roku.

Zarys fabuły

Tytułowymi emigrantami są dwaj mężczyźni zamieszkujący suterenę w bliżej nieokreślonym państwie Zachodu. Nie mają imion ani nazwisk. Określani są jako AA i XX. AA to inteligent, który opuścił kraj z powodów politycznych. XX natomiast jest robotnikiem pracującym na budowie, który wyjechał  z powodów zarobkowych. Różnice, które wynikają z doświadczeń życiowych, poziomu wykształcenia, światopoglądu, sprawiają, że bohaterom trudno się porozumieć. Od samego początku napięcie między nimi rośnie, kłócą się niemal bez przerwy, np. o to, jak spędzili dzień, kto płaci czynsz, kto pije herbatę, kto kupuje konserwy itd. Kłótnie doprowadzają do próby zabójstwa i samobójstwa. Jednak to wyłącznie próby. Bohaterowie po nocy sylwestrowej, podczas której rozmawiają poważnie o marzeniach i planach, kładą się do łóżek. Z przeświadczeniem jednak, że nic w ich życiu się nie zmieni. 

Słownik

diaspora
diaspora

rozproszenie pewnej grupy religijnej lub etnicznej po świecie; ogół przedstawicieli danego narodu żyjących w innym kraju

emigracja
emigracja

wyjazd za granicę na pobyt czasowy lub stały, może mieć charakter dobrowolny lub przymusowy; do najczęstszych przyczyn emigracji zalicza się: polityczne, gospodarcze, religijne lub naukowe

emigracja wewnętrzna
emigracja wewnętrzna

dobrowolne wycofanie się z udziału w życiu publicznym poprzez koncentrowanie się na sobie, swojej rodzinie i znajomych oraz izolacja od reszty społeczeństwa; emigracja wewnętrzna ma najczęściej miejsce w państwach totalitarnych

Gastarbeiter
Gastarbeiter

określenie robotników przybywających do Republiki Federalnej Niemiec (Niemiec Zachodnich) na pobyt tymczasowy w celu podjęcia pracy; później słowo to rozszerzyło swój zakres i oznaczało wszystkich przyjezdnych z krajów uboższych, którzy w poszukiwaniu godziwego wynagrodzenia wyjeżdżają do krajów uważanych powszechnie za wysoko rozwinięte

fular
fular

miękka, cienka tkanina z jedwabiu lub półjedwabiu

liminalność
liminalność

pojęcie najdokładniej opracowane przez antropologa kultury, Victora Turnera; oznacza okres przejściowy, zawieszenie między dwoma porządkami, bycie pomiędzy, wyłączenie z pewnej grupy, ale jeszcze brak włączenia do innej; pojęcie wiązane jest z obrzędami przejścia, w których występuje tzw. faza liminalna

promiskuityzm (promiskuizm)
promiskuityzm (promiskuizm)

(łac. promiscus – wspólny) kontakty seksualne bez więzi emocjonalnej, podejmowane z przypadkowymi i zmiennymi partnerami lub partnerkami; układ społeczny zezwalający na takie praktyki