Kurdowie

Kurdowie są największym narodem, który aktywnie działa na rzecz samostanowienia. Ich liczba oceniana jest na około 30 milionów. Zamieszkują głównie obszary obecnego Iraku, Iranu, Syrii i Turcji. Na terenie Bliskiego Wschodu są obcą, bo indoeuropejską grupą etniczną. Ich korzenie sięgają starożytności – w epoce perskiego imperium Sasanidów byli znani jako Kardochowie. Nigdy nie mieli własnego państwa, jedynie tradycję księstw, które stale walczyły między sobą. W VII w. zostali podbici przez Arabów i zislamizowani, a w XI w. ponownie podbici przez Turków. Z tego okresu pochodzi ich obecna nazwa.

R1KU1TkrTEoE1

Mapa przedstawia kraje Bliskiego Wschodu zamieszkane przez Kurdów. Oznaczono Turcję, północne rejony Syrii oraz Iraku, zachodnie i wschodnie rejony Iranu.

R1VE12BfMHmhV1

Flaga Kurdystanu. Na zielonym tle, w centralnej części flagi znajduje się czerwony okrąg. W jego środku umieszczono biały sierp księżyca.

Zawarty po zakończeniu I wojny światowej traktat w Sèvres z 1920 r. ustanawiał autonomię dla Kurdów. Rok później Kurdowie proklamowali powstanie Królestwa Kurdystanu, jednak odkrycie złóż ropy na terenach kurdyjskich (w dzisiejszym północnym Iraku) spowodowało, że Ententa wycofała swoje poparcie dla projektu niepodległego Kurdystanu, a jego ziemie zostały podzielone traktatem z Lozanny w 1923 r. między Turcję, Persję, brytyjski mandat Ligi Narodów w Iraku oraz francuski w Syrii.

Kurdowie jednak nie wyzbyli się marzeń o własnym państwie. Pod koniec lat 80. prowadzona przez PKKPKKPKK wojna partyzancka ogarnęła całą południowo‑wschodnią Turcję. Wiosną 1990 r. wybuchło spontaniczne powstanie określane jako „kurdyjska intifada”. Według oficjalnych danych rządu w Ankarze w konflikcie do 1999 r. zginęło ponad 25 tys. partyzantów i 5 tys. cywilów. W prowincjach objętych wojną wysiedlono ludność z ponad 3 tys. wsi i osad, wiele z nich spalono i zrównano z ziemią. W lutym 2000 r. kierownictwo PKK ogłosiło zawieszenie broni i zapowiedziało prowadzenie działalności politycznej metodami pokojowymi.

Obecnie największą autonomią cieszą się Kurdowie zamieszkujący Irak. Prowincja Kurdystan jest też najbardziej stabilną częścią kraju. Kurdowie zostali aktywnie włączeni w procesy tworzenia nowych suwerennych władz państwowych. Pierwszym prezydentem powojennego Iraku został 7 kwietnia 2005 r. polityk Patriotycznej Unii Kurdystanu – Dżalal Talabani.

Baskowie

RKmpEtREpAJ9F1

Flaga Kraju Basków. Na czerwonym tle znajdują się biały krzyż prosty oraz zielony ukośny.

Celem Basków, podobnie jak Kurdów, jest utworzenie niepodległego państwa składającego się z siedmiu tradycyjnych obszarów, znajdujących się obecnie we Francji i Hiszpanii, których granice wyznaczone są od średniowiecza.

R6U7RSDoCtSKo

Na mapie Europy przedstawiono obszary Kraju Basków. Jest on położony na Zatoką Baskijską, w południowo - zachodniej części Hiszpanii, przy granicy z Francją. Na mapie oznaczono, iż Kraj Basków tworzy 7 prowincji.  

Język baskijski

Odmienność języka baskijskiego (euskara) i jego tajemniczość pobudzały wyobraźnię wielu ludzi. Jego pochodzenie stanowi przedmiot sporów naukowców. Według Roberta Traska jest ostatnim z używanych praindoeuropejskich języków w Europie Zachodniej.

RRpqMinNF9XuG

Obraz przedstawia starą mapę Kraju Basków na granicy Hiszpanii i Francji nad Zatoką Biskajską. Na mapie zaznaczone są kolorami liczne dialekty baskijskie.

Tamilowie

To największy na świecie naród, który obecnie nie ma własnego państwa. Tradycje narodowe Tamilów sięgają III w. p.n.e.

Rk09vmMmjVQLM1

Mapa przedstawia dane dotyczące procenta mieszkańców danego regionu wyznającego hinduizm. Przykładowo w północnych rejonach hinduizm wyznaje 85% mieszkańców, podczas gdy w rejonach zachodnich, centralnych czy południowych jest około 2% mieszkańców lub mniej 0,3%. W większości rejonów znikoma część ludności tamilskiej wyznaje hinduizm. Tylko w 4 z 25 rejonów odsetek mieszkańców wyznających hinduizm wynosi powyżej 50%. W pozostałych rejonach wynosi poniżej 5%.

Zamieszkują teren południowych Indii oraz północnej Sri Lanki. Liczba ludności tamilskiej wynosi ok. 3 mln na Sri Lance (wg spisu powszechnego z 2012 r.) oraz ok. 69 mln w południowych Indiach (wg spisu powszechnego z 2011 r.). Posługują się językiem tamilskim, w którym od I w. p.n.e. powstawała tamilska literatura. Tamilowie używają własnego systemu pisma. Ich główną religią jest hinduizm. Organizacja społeczna Tamilów, podobnie jak Hindusów, jest oparta na systemie kastowym.

RSbJtPPetgfl5

Rysunek tablicy informacyjnej. Na zielonym tle umieszczono nazwę miejscowości białą czcionką, w trzech językach: syngaleskim, tamilskim i angielskim. Na tablicy znajduje się także oś czasu z latami 1935 – 1962. Zaznaczono na niej dwa wydarzenia: 1950 – proklamowanie niepodległości Sri Lanki, 1956 – zwycięstwo Partii Wolności.

Żydzi

RGuY1vUYgbiOn

Zdjęcie przedstawia uroczystość mającą miejsce w budynku Sejmu RP. Przed zgromadzonymi gośćmi pochodzenia żydowskiego występują Małgorzata Kidawa - Błońska oraz Rabin. Rabin odczytuje coś z dokumentu, trzymanego w ręce. Obok nich stoi stół nakryty białym obrusem. Na nim stoi świecznik Chanukija oraz obraz w złotej ramce.

Żydzi są narodem, który przez ponad 2000 lat nie miał swojego państwa. W średniowieczu największa diasporadiaspora diaspora żydowska zamieszkiwała Europę. W okresie międzywojennym w Polsce wiele średnich i małych miast zamieszkanych było prawie wyłącznie przez Żydów. W Warszawie, Łodzi, Wilnie i Lwowie stanowili około 1/3 mieszkańców. Zostali wymordowani masowo w niemieckich obozach zagłady w czasie II wojny światowej. Jeszcze w marcu 1947 r. w Polsce mieszkało ich około 120 tysięcy. Po powstaniu państwa Izrael w 1948 r. ocaleli z Holokaustu Żydzi sukcesywnie emigrowali do nowej ojczyzny. Nadal jednak większość z nich mieszka w diasporach rozsianych na całym świecie. Dopiero w 2006 r. liczba Żydów zamieszkujących Izrael (5,3 mln) po raz pierwszy stała się większa od liczby żydowskich mieszkańców Stanów Zjednoczonych (5,27 mln). Największa, półmilionowa społeczność żydowska w Europie zamieszkuje Francję.

RXvsMqSvnyqPo

Na zdjęciu tłum mężczyzn pochodzenia żydowskiego, maszerujący ulicą. Są oni ubrani w długie płaszcze i kapelusze. Większość z nich trzyma w dłoni laski. Mają długie brody i wąsy.

Słownik