Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Wzory Viete’a

Jeżeli równanie kwadratowe ax2+bx+c=0, gdzie a0, ma pierwiastki x1, x2, to:

x1+x2=-ba

oraz

x1x2=ca

Wzory Viete’awzory Viete’aWzory Viete’a są bardzo często wykorzystywane podczas rozwiązywania równań kwadratowych z parametrem.

Na przykład, aby obliczyć wartość bezwzględną różnicy pierwiastków, przekształcimy odpowiednio dane wyrażenie.

x1-x2=x1-x22=x12-2x1x2+x22=x1+x22-4x1x2=

=(ba)24ca

Aby obliczyć sumę sześcianów pierwiastków równania kwadratowego wykonamy odpowiednie przekształcenia.

x13+x23=x1+x2x12- x1 x2+x22=x1+x2x1+x22-3x1x2=

=(ba)[(ba)23ca]

Przykład 1

Obliczymy, dla jakich wartości parametru m równanie x2+2m-1x+2-m=0 ma dwa różne rozwiązania x1, x2, dla których spełniony jest warunek |x1x2|=3.

Rozpatrzymy następujące warunki:

1. a02. Δ>03. x1-x2=3

1. a=10

2. Δ=2m-12-4·1·2-m=4m2-4m+1-8+4m=4m2-7
Δ>04m2-7>0
2m-72m+7=0
m=72 lub m=-72
m-, -7272, 

3. x1-x2=x1+x22-4x1·x2
x1+x22-4x1·x2=2m-12-4·2-m=4m2-7
4m2-7=3 |2
4m2-7=9
4m2-16=0 |:4
m2-4=0
m=2 lub m=-2
-2-, -7272, 
2-, -7272, +

Zatem równanie ma dwa różne rozwiązania spełniające warunek x1-x2=3 dla m{2, 2}.

Przykład 2

Wyznaczymy takie wartości parametru p, dla których równanie x2-p-1x+2=0 ma dwa różne rozwiązania x1, x2 spełniające warunek x12·x2+x1·x22+2x1·x2=10.

Aby były spełnione warunki zadania musimy uwzględnić następujące założenia:

1. a02. >03. x12·x2+x1·x22-2x1·x2=10

1. a=10

2. Δ=-p-12-4·2=p2-2p+1-8=p2-2p-7
Δp=-22-4·-7=4+28=32
Δp=32=42
p1=2-422=1-22
p2=2+422=1+22

RQJSXgQtNNuIz

p-, 1-221+22, 

3. x12·x2+x1·x22+2x1·x2=10
x1·x2x1+x2+2=10
Z wzorów Viete’a otrzymujemy:
2p-1+2=10
2p+1=10
p+1=5
p=4-, 1-221+22, 

Aby różne rozwiązania równania spełniały warunek x12·x2+x1·x22+2x1·x2=10 parametr p=4.

Przykład 3

Zbadamy, dla jakich wartości parametru z wykresy funkcji y=x2+(z+1)xoraz y=zx2+z+5 przecinają się w jednym punkcie.

Aby obliczyć, dla jakiego z wykresy funkcji przecinają się w jednym punkcie,  musimy rozwiązać równanie.

x2+(z+1)x=zx2+z+5

(z1)x2(z+1)x+z+5=0

Równanie ma posiadać jedno rozwiązanie, więc wyróżnik trójmianu kwadratowego musi być równy zero.

Δ=(z+1)2-4(z-1)(z+5)=z2+2z+1-4(z2+4z-5)=

=3z214z+21

Δz=196+252=448

Δz=87

z1=14876=7+473

z=14+876=7473

Aby wykresy funkcji przecinały się w jednym punkcie z=-7-473 lub z=-7+473.

Przykład 4

Obliczymy, dla jakich wartości parametru z różne rozwiązania x1, x2 równania x2-2z+1x+z2=0 spełniają warunek x1=2x2

Rozpatrzymy warunki:

1. Δ>02. x1=2x2

Δ=4z2+4z+1-4z2=4z+1 Δ>04z+1>0z>-14

2. x1=2x2x2=12x1
Czyli x1+x2=x1+12x1=32x1
Korzystając z Wzorów Viète’a, otrzymujemy:
x1+x2=2z+1
32x1=2z+1
x1=23·2z+1
2x2=23·2z+1
x2=13·2z+1
x1·x2=z2
x1·x2=23·2z+1·13·2z+1
Czyli otrzymujemy równanie:
29·2z+12=z2
2·4z2+4z+1=9z2
8z2+8z+2-9z2=0
-z2+8z+2=0
Δ=64+8=72
Δ=62
z1=-8-62-2=4+32
z2=-8+62-2=4-32

Aby rozwiązania równania spełniały warunek z=4-32 z=4+32.

Słownik

wzory Viete’a
wzory Viete’a

jeżeli równanie kwadratowe ax2+bx+c=0, gdzie a0, ma pierwiastki x1, x2, to:

x1+x2=-ba

oraz

x1·x2=ca