Nierównością wielomianową stopnia nazywamy każdą z nierówności postaci:
lub lub lub
gdzie: – jest wielomianem stopnia .
Aby zapisać nierówność wielomianowąnierówność wielomianowanierówność wielomianową w postaci iloczynowej, skorzystamy z metody wyłączania wspólnego czynnika przed nawias. Przed nawias możemy wyciągnąć liczbę, jednomian zawierający zmienną lub sumę algebraiczną.
Przykład 1
Rozwiążemy nierówność metodą wyłączania wspólnego czynnika przed nawias.
Wyłączymy przed nawias wspólny czynnik.
Otrzymaliśmy postać iloczynową nierówności.
Obliczymy teraz miejsca zerowe wielomianu .
lub lub
lub lub
Naszkicujemy wykres wielomianu . Zaczynając od prawej strony od góry (bo ). Pierwiastki lub są pojedyncze, więc wykres wielomianu przecina oś , natomiast jest podwójnym pierwiastkiem wielomianu, zatem wykres jest styczny do osi .
R1HXtai8G3izS
Rysunek przedstawia poziomą oś z zaznaczonymi na niej liczbami: . Liczby zaznaczono niezamalowanymi kółkami i poprowadzono przez nie wykres wielomianu tak, że od minus nieskończoności do minus jednej drugiej wykres znajduje się nad osią, w minus jednej drugiej przechodzi pod oś. Następnie wykres biegnie do zera, gdzie odbija się dalej biegnie pod osią aż do jednej drugiej, gdzie przebija nad oś. Fragmenty pod osią oznaczono minusami znajdującymi się między osią a wykresem.
Zbiorem rozwiązań nierówności jest .
Przykład 2
Rozwiążemy nierówność .
Wyłączymy przed nawias jednomian .
Wyznaczymy miejsca zerowe wielomianu .
lub
(potrójny pierwiastek)
Równanie możemy rozwiązać korzystając ze wzorów Viete’a.
, natomiast i .
Czyli , .
Pamiętając o krotności pierwiastków narysujemy wykres funkcji wielomianowej.
R2O3KG8wN7h3J
Rysunek przedstawia poziomą oś z zaznaczonymi na niej liczbami: . Liczby zaznaczono zamalowanymi kółkami i poprowadzono przez nie wykres wielomianu tak, że od minus nieskończoności do minus jednej drugiej wykres znajduje się pod osią, w zerze przechodzi nad oś, dalej w jedynce wraca pod oś. Następnie wykres biegnie do dwójki, gdzie przebija nad oś. Fragmenty pod osią oznaczono minusami znajdującymi się między osią a wykresem.
Zbiorem rozwiązań nierówności jest .
Przykład 3
Rozwiążemy nierówność wyłączając przed nawias wspólny czynnik.
lub
lub
R1FHzKvUconmh
Rysunek przedstawia poziomą oś z zaznaczonymi na niej liczbami: . Liczby zaznaczono niezamalowanymi kółkami i poprowadzono przez nie wykres wielomianu tak, że od minus nieskończoności do wykres znajduje się pod osią, w punkcie przechodzi nad oś, dalej w punkcie wraca pod oś. Następnie wykres biegnie do trójki, gdzie przebija nad oś. Fragmenty nad osią oznaczono plusami znajdującymi się między osią a wykresem.
Zbiorem rozwiązań nierówności jest .
Przykład 4
Rozwiążemy nierówność .
W tej nierówności połączymy najpierw jednomiany w pary i wyłączymy wspólny czynnik przed nawias.
Sumę algebraiczną wyłączamy przed nawias.
Rozłożyliśmy lewą stronę nierówności na czynniki. Obliczymy teraz miejsca zerowe wielomianu.
lub
(podwójny pierwiastek) lub
Szkicujemy wykres.
RivBWiS8aor8a
Rysunek przedstawia poziomą oś z zaznaczonymi na niej liczbami: . Liczby zaznaczono zamalowanymi kółkami i poprowadzono przez nie wykres wielomianu tak, że od minus nieskończoności do minus dwa wykres znajduje się pod osią, w minus dwójce przechodzi nad oś, dalej w dwójce odbija się i biegnie nad osią do plus nieskończoności. Fragmenty nad osią oznaczono minusami znajdującymi się między osią a wykresem.