Przeczytaj
Walec opisany na graniastosłupie a graniastosłup wpisany w walec

Graniastosłup jest wpisany w walec jeśli jego podstawy są wielokątami wpisanymi w podstawy walca. Zauważmy, że wysokość graniastosłupa jest taka sama jak wysokość walca.
Podstawą graniastosłupa musi być wielokąt, na którym można opisać okrąg. To kryterium spełniają wszystkie wielokąty foremne, a zatem na każdym graniastosłupie prawidłowymprawidłowym można opisać walec.
Przypomnijmy podstawowe wzory dotyczące walca:
objętość walca o promieniu i wysokości wyraża się wzorem
pole powierzchni walca o promieniu i wysokości wyraża się wzorem
Rozważmy graniastosłup prawidłowygraniastosłup prawidłowy sześciokątny, którego wszystkie krawędzie mają długość . Obliczymy powierzchnię całkowitą i objętość walca opisanego na tym graniastosłupie.
Rozwiązanie:
Ponieważ wszystkie krawędzie graniastosłupa są tej samej długości, to oznacza, że promień podstawy walca i jego wysokość również są równe .
A zatem oraz .
Objętość walca jest równa . Wysokość walca jest razy większa od promienia jego podstawy. Obliczymy objętość graniastosłupa prawidłowego trójkątnego wpisanego w ten walec.
Rozwiązanie:
Oznaczmy przez promień podstawy walca. Stąd . Korzystając z informacji o objętości walca otrzymujemy równanie:
Stąd .
Z zależności między bokiem trójkąta równobocznego, a promieniem okręgu opisanego na tym trójkącie, otrzymujemy równanie
,
.
Stąd .
Przekątna przekroju osiowego walca, równa , nachylona jest do płaszczyzny podstawy walca pod kątem . Obliczymy objętość graniastosłupa prawidłowego czworokątnego wpisanego w ten walec.
Rozwiązanie:
W rozwiązaniu posłużymy się przekrojem osiowym walca, który jest prostokątem o bokach i .

Z własności trójkąta o kątach , , mamy , czyli oraz .
Średnica podstawy walca jest przekątną podstawy graniastosłupa, czyli kwadratu, czyli .
Otrzymujemy .
Zauważmy, że na każdym trójkącie również można opisać okrąg, zatem walec da się opisać na dowolnym graniastosłupie prostym trójkątnym.
Podstawą graniastosłupa prostegograniastosłupa prostego jest trójkąt równoramienny o bokach , i . Wysokość tego graniastosłupa jest równa . Obliczymy długość promienia walca opisanego na tym graniastosłupie.
Rozwiązanie:
Przyjmijmy, że podstawą tego graniastosłupa jest trójkąt , jak na rysunku.

Obliczymy promień okręgu opisanego na tym trójkącie korzystając ze wzoru .
A zatem z twierdzenia Pitagorasa w trójkącie mamy:
Stąd .
Otrzymujemy .
Z walca o wysokości i promieniu podstawy wycięto prostopadłościan, którego krawędzie podstawy różnią się o . Obliczymy objętość prostopadłościanu.
Rozwiązanie:
Wykonajmy odpowiedni rysunek.

Korzystając z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy równanie:
Dodatnim rozwiązaniem tego równania jest . Stąd .
Zauważmy, że wysokość prostopadłościanu jest taka sama jak wysokość walca. Zatem objętość prostopadłościanu jest równa:
.
Wzory, które mogą Ci się przydać:
Promień okręgu opisanego na trójkącie prostokątnym
długość promienia okręgu opisanego na trójkącie prostokątnym o przeciwprostokątnej długości wyraża się wzorem:
Promień okręgu opisanego na trójkącie równobocznym
długość promienia okręgu opisanego na trójkącie równobocznym o boku długości , wyraża się wzorem:
Promień okręgu opisanego na dowolnym trójkącie
długość promienia okręgu opisanego na dowolnym trójkącie wyraża się wzorem: , gdzie - pole trójkąta, , i - długości boków tego trójkąta
Pole kwadratu
pole kwadratu o przekątnej długości wyraża się wzorem:
Słownik
graniastosłup prosty, którego postawami są wielokąty foremne
graniastosłup, którego ściany boczne są prostokątami